Sintojo a Romojo Andreja Kisku počesćili

Dienstag, 19. März 2019 geschrieben von:

Brüssel (SN). Słowakskeho prezidenta Andreja Kisku počesćichu dźensa w Brüsselu z Europskim mytom woby­dlerskich prawow Sintow a Romow. Je to mjeztym šesty króć, zo Sintojo a Romojo tajke myto spožča. Mytowanje wotmě so w Domje europskich stawiznow w Brüsselu.

Přesadźuja nowy standard 5G

Dienstag, 19. März 2019 geschrieben von:

Mainz (dpa/SN). W porynsko-pfalcskej stolicy Mainzu su dźensa mobilnoškričkowe frekwency 5G přesadźować započeli. Zwjazk nadźija so dochodow přidatnych miliardow eurow, fachowcy liča z hač do pjeć miliardami. Zwjazk chcył dochody za digitalizaciju wudać, na přikład za nowu techniku w šulach. 5G wo­znamjenja digitalny niwow pjateje generacije. Z nim je móžno wjele wjace datow přenjesć hač dotal. Za něšto lět ma 98 procentow domjacnosćow z nowej techniku zastaranych być.

Prezidentka zwjazkoweho zarjada za škit před pruhami Inge Paulini je sej do zahajenja awkcije dalše slědźenja wo móžnych strowotniskich wuskutkach žadała. „Wjetše mnóstwa přenjesenych datow, nowe přidatne sćelaki a wyše frekwency změnja intensitu pruhow, štož ma so přepytować“, rjekny Paulini nowinarjam. Nowy standard 5G wužiwa tež wyše frekwency. „Dopóznaća na tym polu pak su jara snadne.“ Jasne tež njeje, „što so stanje, hdyž wjacori poskićerjo na samsnym městnje wusyłaja“.

Naprawy zaměrnje zwoprawdźić

Dienstag, 19. März 2019 geschrieben von:

Na Běłowodźanskim forumje wo strukturnej změnje wuradźowali

Běła Woda (AK/SN). Dlěje hač tři hodźiny bě wón připosłuchał. Heinz Ebert z Běłeje Wody zwurazni po forumje sociokulturneho centruma Telux k strukturnej změnje w Běłej Wodźe jasne słowa: „Wuhlowa komisija pokazuje jenož puće a ma poručenja. Politika dyrbjała to za wobydlerjow sylnišo skonkretizować.“ Strukturna změna je cyłotowaršnostny nadawk. Je derje, zo njesteja jenož pje­njezy w srjedźišću. „Trjebamy přede­wšěm našich ludźi we Łužicy. Trjebamy dowěru a sprawnosć. To je za přichod najwažniše“, 87lětny potwjerdźi.

Putin za lěpše poćahi k Ukrainje

Dienstag, 19. März 2019 geschrieben von:

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin nadźija so lěpšich poćahow k susodnej Ukrainje, budu-li tam prezidentske wólby za dobrej dwaj tydźenjej nimo. „Nadźijam so, zo so žołma antiruskeho wustupowanja we wólbnym boju bórze pominje a zo so znajmjeńša někajke zakłady wuwića mjezystatnych poćahow wutworja“, rjekny šef Krjemla wčera na wopyće čornomórskeje połkupy Krim powěsćerni Interfax.

Po słowach Putina njeje mjez wo­běmaj ludomaj njepřećelskosće. „Knježi pak njezrozumjenje za tuchwilne knježerstwo, z kotrymž móžemy lědma zhromadnje ‚wusmuž warić‘, zo móhli pozitiwny wuslědk we wuwiću swojich poćahow docpěć.“ Ručež je so strowy rozum přesadźił, chce Ruska poćahi na najwyšej runinje k swojemu susodej wutworić, Putin rjekny. Kijew je po přiswojenju Krimy přez Rusku před pjeć lětami a Moskowskeje podpěry separatistow na wuchodźe Ukrainy dla we wójnskim stawje z Ruskej.

Na Ukrainje wola kónc měsaca noweho prezidenta. Tuchwilny, Petro Porošenko, Ruskej wumjetuje, zo chce wólby mylić.

To a tamne (19.03.19)

Dienstag, 19. März 2019 geschrieben von:

Kruwu z juchoweje jamy wuswobodźili su wohnjowi wobornicy w hessenskim Fürthu. „Kruwje so derje dźe. Móžachmy ju njezranjenu wuchować“, wjeseleše so wohnjowy wobornik. Skoćo njemóžeše sej hižo same z njepřijomneho połoženja wulězć. Wobornicy pak móžachu na zbožo pomhać. Z pomocu wosebiteho gratu a krana woni kruwu skónčnje z jamy wućahnychu. Skótny lěkar so hišće na městnje wo nju staraše.

Bohatych žnjow wina lońšeje nazymy dla maja winicarjo w Němskej dale a wjetši problem, škleńčane bleše wobstarać. Wulke mnóstwo wina pak njeje jenička přičina zastaranskich problemow, zdźěla Němski winowy institut w Bodenheimje pola Mainza. Naprašowanje za škleń­čanymi blešemi spochi přiběra, dokelž so napojowe koncerny plastowych blešow wzdawaja a radšo škleńčane bjeru.

Sakska z druheje strony

Montag, 18. März 2019 geschrieben von:

Drježdźany (B/SN). Kaž hižo lěta do toho bě Drježdźansko-Mišnjanske biskopstwo ze swójskim stejnišćom na kóždolětnych kwasnych wikach w sakskich wulkoměstach zastupjene. „Kwasne wiki skića nam móžnosć, so jako cyrkej w towaršnosći pokazać, pytać nowe puće k čłowjekam a z nimi rěčeć“, wuswětla sobudźěłaćerka biskopstwa a poradźowanje za mandźelstwa, swójby a žiwjenja Claudia Leide. „Je to puć, kotryž z wulkim wjeselom a dźakownosću kročimy.“

Dieceza Drježdźany-Mišno ma z tajkim stejnišćom zaměr, zo wopytowarjo do rozmołwy přińdu z ludźimi, „kotrychž hewak jenož w telewiziji widźiš abo w radiju słyšiš“, potwjerdźa biskop Heinrich Timmerevers. „A dźe tež wo to, Saksku z druheje strony pokazać.“

Tež njekřćeni witani

Berlin (B/SN). Berlinski arcybiskop Heiner Koch přeproša tež njekřćene poriki, zo bychu so žohnować dali. „Pójće cyle jednorje do cyrkwje a zaswěćće sej zhromadnje swěčku, abo dajće so na Božej mši žohnować.“ Štóž wuprosy sej žohnowanje za swoju lubosć, při­znawa, zo njemóže na přikład dźeń Walentina tajke žohnowanje wuskutkować, měni arcy­biskop Koch.

Proces morjenja dla zahajeny

Montag, 18. März 2019 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sydom měsacow po smjertnym nadpadźe z nožom w Kamjenicy je so dźensa na Drježdźanskim krajnym sudnistwje proces přećiwo jednomu z podhladneju zahajił. Ze Syriskeje pochadźacy wobskorženy dyrbi so morjenja dla zamołwić. Wón je 35lětny wopor w awgusće 2018 zhromadnje z dalšim podhladnym, kiž přeco hišće ćěka, pječa zakłół. Njeskutk bě w Kamjenicy přećiwo wukrajnikam měrjace so protesty a namócnosće zbudźił.

Brexit: Zaso wothłosować

London (dpa/SN). Britiske knježerstwo chcyše so dźensa k dalšemu wothłosowanju wo z Brüsselom wujednanym zrěčenju wo wustupje kraja z Europskeje unije wuprajić. Premierministerka Theresa May bě připowědźiła, najpozdźišo hač do srjedy wo zrěčenju w parlamenće wothłosować dać. Při tym dźe wo to, hač chcyła Wulka Britaniska Brüssel wo to prosyć, termin brexita přestorčić, zo móhli nadrobnosće zrjadować. W Brüsselu wšak na to kritisce zhladuja.

Knježerstwo zmylki přiznało

Do wobkuzłaceje pisaneje instalacije je Choćebuski wuměłc Jörn Hanitzsch minjeny pjatk a sobotu wječor Choćebuske Stare wiki přetworił. Za to bě wón 600 metrow swěcoweje hadźicy składł, z čehož nasta 14 wosebitych skulpturow, přeprošacych wuchodźowarjow k wobhladanju: Swjatki chce Hanitzsch podobnu nócnu akciju w zwěrjencu přewjesć. Foto: Michael Helbig

Nowe šansy za Viadrinu

Montag, 18. März 2019 geschrieben von:

Myto Leibniza profesorej uniwersity w Frankfurće nad Wódru spožčene

Frankfurt n. W. (RD/SN). Socialny wědomostnik prof. dr. Andreas Reckwitz přija minjeny tydźeń Myto Gottfrieda Wil­helma Leibniza, kotrež spožča Němske slědźenske zjednoćenstwo (DFG). Wón je mjez lětušimi dźesać lawreatami jenički wědomostnik jedneje z wuchodoněmskich wysokich šulow. Nimo toho je z nim prěni króć wědomostnik Europskeje uniwersity Viadrina w Frankfurće nad Wódru tute wulce hódne a wysoko dotěrowane myto dóstał.

Prezident DFG prof. dr. Peter Strohschneider rěčeše při spožčenju myta w Berlinsko-braniborskej akademiji wědomosćow w Berlinje wo „sławjacym připóznaću, zwjazanym z přilubjenjom njewšědneho wědomostneho swobodneho ruma“. Tutón swobodny rum maja wu­znamjenjeni z pjenježnym mytom po 2,5 milionach eurow, kotrež móža přichodne sydom lět za swoje slědźenje wužiwać. Nowu swobodu chwaleše sej tež zwjazkowa ministerka za slědźenje Anja Karliczek (CDU) w swojich postrownych słowach na zarjadowanju.

Kóžda ideja je witana

Montag, 18. März 2019 geschrieben von:
Ani měsac wjace chwile njeje, zo bychu so tež serbscy zajimcy ze swojim projektom na wubědźowanju „Sakskeho fondsa Čiń sobu“ wobdźělili. Zo Zwjazkowe předsydstwo Domowiny župy a towarstwa namołwja, so tam wobdźělić, je prawje. Samozrozumliwe je, zo płaći to za wšěch Serbow. Wosebita kategorija „Łužica – žiwa dwurěčnosć“ je na „specifiske wužadanja strukturneje změny za serbsku ludowu skupinu“ wusměrjena, kaž we wupisanju rěka. Ideje zapodać potajkim měli Domowinjenjo a Njedomowinjenjo. Wšako trjebamy kóždu mysl. A za to je njewotwisna jury trěbna. Hač je zbožowne, zo mjez šěsć wosobami hnydom tři sakskej Radźe za serbske naležnosće přisłušeja? Předsydka zastupuje gremij po předwidźanym kluču. Zo pak w dwěmaj župomaj angažowanu wosobu nimo pomjenowaneje ze serbskeje rady za sobudźěło w tajkej jury nimaja, zda so znjeměrnjace być. Nadźijam pak so, zo ideja rólu hraje a nic, štó je ju zapodał. Axel Arlt

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND