Waršawski zběžk wopominali

Mittwoch, 19. April 2023 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Pólska, Israel a Němska su dźensa zhromadnje spočatk zběžka we Waršawskim geće před runje 80 lětami wopominali. Židowscy wojowarjo běchu so 1943 dalšej deportaciji do zaničowanskich lěhwow SS wobarali, byrnjež bój přećiwo němskej wojerskej přewaze wot wšeho spočatka praktisce bjez kóždeje šansy był. Při pomniku za wopory zběžka w pólskej stolicy wočakowachu w běhu dnja narěče statnych prezidentow Pólskeje, Israela a – prěni króć – Němskeje, Andrzeja Dudy, Izchaka Herzoga a Franka Waltera Steinmeiera. Politikarjo chcychu tam tež wěncy kłasć.

Zwjazkowemu prezidentej Frankej -Walterej Steinmeierej je wopyt Waršawy podobnje ćežki kaž narěč we wopomnišću Yad Vashem spočatk 2020. Tam bě so Steinmeier jasnje k zamołwitosći Němskeje za złóstnistwa w zwisku z holocaustom wuznał a dalši škit židowskeho žiwjenja w Němskej přilubił. Pólske narodno-konserwatiwne knježerstwo tuchwilu w zwisku z wólbnym bojom antiněmske předsudki w kraju masiwnje šěri.

Hdźe je spokojnosć?

Mittwoch, 19. April 2023 geschrieben von:
„Před nami je ćežki čas“, zastupjerjo Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa wčera w Drježdźanach zwuraznichu. Tam lutowanske naprawy předstajichu, dokelž ma biskopstwo w přichodźe 17,5 milionow eurow mjenje pjenjez k dispoziciji. Wězo so prašam, čehodla zamołwići diecezy potom dale na nowotwarje Propst-Beieroweho-domu za 48 milionow eurow wobsteja, wšako móhli tam najprjedy raz najwjac fenkow lutować. Akterojo drje twjerdźa, zo je stary dom dodźeržany a ponowjenje wjace płaći hač nowotwar. Ale znajemy ­tola wulke projekty, kotrež wjace pjenjez žeru hač wotpohladane. A poprawom ­měło zamołwitym biskopstwa hižo dlěje wědome być, zo tež diecezy na zapadźe Němskeje fenki bjez kónca nimaja. Pje­njezy dyrbjało biskopstwo bóle zamołwiće zasadźić a dołhodobnje do přichoda planować, tak kaž to „normalni“ ludźo činja. Najwjac křesćanow wšak je spokojom z tym, štož wobsedźa a nježedźa so stajnje za nowym. Bianka Šeferowa

Wopačne powěsće srědk we wójnje

Mittwoch, 19. April 2023 geschrieben von:

London (dpa/SN). Ruska wužiwa we wójnje přećiwo Ukrainje po posudku britiskich fachowcow masiwnje desinformaciju a wopačne powěsće. „Wot spočatka swojeje dospołneje inwazije w Ukrainje je ruski stat systematisce informaciske operacije jako hłowny element swojeje strategije zasadźił“, zdźěla zakitowanske ministerstwo dźensa w Londonje, powołujo so na informacije tajnych słužbow. Při tym wopačne abo manipulowane informacije wotpohladnje produkuja a dale dawaja. Wažny zaměr je, ukrainske knježerstwo wočornić a mjezynarodnu pomoc na dobro Ukrainy zesłabić.

Wusahowacy wobstatk tuteje strategije su „blady“. Při tym rozšěrja Ruska zaměrnje informacije z njeznatych žórłow, kotrež tak swój puć do oficialnych ruskich medijow namakaja. „Na tute wašnje žórło informacijow zatajeja, štož ­Ruskej zmóžnja, so oficialnje wot powěsćow distancować“, w Londonje rjeknu.

Britiske zakitowanske ministerstwo wozjewja wot spočatka wójny Ruskeje přećiwo Ukrainje powěsće tajnych słužbow. Moskwa wumjetuje Londonej zaměrnu kampanju desinformacije.

To a tamne (19.04.23)

Mittwoch, 19. April 2023 geschrieben von:

Chětro sylnje wonjacy durian – z Aziskeje pochadźacy płód – je w Mnichowje zasadźenje wohnjoweje wobory zawinował. Pomocnikow běchu wołali, dokelž w běrowowym a nakupowanskim kompleksu za płunom wonješe. Před płunom warnowace nastroje njereagowachu. Na­jebać to pomocnicy dom přeslědźichu a skónčnje sylnje wonjacy płód nama­kachu. Tón drje bě alarm zawinował.

Pozdatna ručna granata je na Hannoverskim hłownym dwórnišću chaos zawinowała. Sobujěduca bě policiju informowała, zo je žona granatu mjez sedłami połožiła a ćah wopušćiła. Policija je na to nastupnišća ewakuowała a dźěl hłowneho dwórnišća zaraćiła. Fachowcy za znješkódnjenje municije „granatu“ skónčnje namakachu: Jednaše so wo bateriju za nabiwanje elektriskich nastrojow, tak mjenowanu powerbank.

Jeje plan, njewobsadźene městna wu­čerjow za wjac socialnych dźěłaćerjow a šulskich asistentow wužić, je frakcija SPD wotpokazała. Tohodla je braniborska kubłanska ministerka Britta Ernst (SPD) wotstupiła.

Podstupim (SN/mb). To běše nahły wotstup nawodnicy najwažnišeho krajneho ministerstwa pod njewšědnymi wobstejnosćemi: Britta Ernst, wot 2017 na čole ministerstwa za kubłanje, młodźinu a sport, ani spytała njeje priwatnu přičinu resp. wurěč naspomnić, kotruž móžeš jako 62lětna ženjena žona zjawnosći sposrědkować. Ale „wjac chwile za muža měć“, zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD), njeby najskerje wjele pomhało. Zo jeje naslědnik Steffen Freiberg, dotalny statny sekretar samsneho ministerstwa, wo dźěławosći swojeje dotalneje šefowki praji, zo „su wěcy ležo wostali“, wosebje za čas pandemije, njeklinči kaž zwučena politiska diplomatija.

Skorža přećiwo taksonomiji

Dienstag, 18. April 2023 geschrieben von:

Luxemburg (dpa/SN). Wjacore wobswětoškitne organizacije skorža přećiwo zastopnjowanju płuna a atomoweje technologije ze stron EU jako klimje přichilene. Greenpeace, Zwjazk za wobswět a přirodoškit a organizacija WWF su zhromadnje z druhimi organizacijemi skóržbu přećiwo tak mjenowanej taksonomiji zapodali. Z njej zastopnjuje EU klimje přichilene energijowe wobłuki, do kotrychž so inwesticije wupłaća, mjez druhim zemski płun a atomowu móc.

Macron reformu zakitował

Paris (dpa/SN). Francoski prezident Emmanuel Macron je w telewizijnej narěči swoju wjele diskutowanu rentowu reformu zakitował. K zběhnjenju rentoweje staroby wot 62 na 64 lět njeje žaneje alternatiwy, rjekny Macron wčera wječor. Hewak bychu přinoški zwyšić abo niwow renty znižić dyrbjeli. Hladajo na protesty ludnosće Macron přilubi, zo chcył so dźěłarnistwam a dźěławym přiwobroćić a z nimi wo rozrisanju towaršnostnych problemow rěčeć. Za čas narěče ludźo na dróhach kraja protestowachu.

Znjewužiwanje přeslědźili

Atomowy reaktor w Finskej dźěła

Dienstag, 18. April 2023 geschrieben von:
Helsinki (dpa/SN). Runočasnje z wotpinjenjom poslednjeje atomoweje milinarnje w Němskej je w Finskej nowy atomowy reaktor z wjele lětami zapozdźenja prawidłownje dźěłać započał. Reaktor Olkiluoto 3 z planowanym wukonom 1 600 megawattow ma přichodnje 14 procentow wšeje miliny kraja nadźěłać. „Produkcija milinarnje Olkiluoto 3 stabilizuje płaćiznu miliny a hraje wažnu rólu při zelenej energijowej změnje Finskeje“, rjekny šef milinoweho zastaraćela TVO Jarmo Tanhua w Helsinkach. Třeći reaktor atomoweje milinarnje Olkiluoto na zapadnym pobrjoze Finskeje bě němsko-francoski konsorcij Areva-Siemens natwarił. Wón měješe poprawom hižo lěta 2009 milinu produkować. W milinarni bě pak stajnje zaso k haćenjam a techniskim škodam dóšło, kiž dyrbjachu zwuporjedźeć. Nowy reaktor ma znajmjeńša 60 lět dołho milinu produkować, wobhospodar zdźěla.

Putin na fronće

Dienstag, 18. April 2023 geschrieben von:
Moskwa (dpa/SN). Nimale 14 měsacow po zahajenju wot njeho wukazaneho nadpada je ruski prezident Wladimir ­Putin po informacijach Krjemla znowa do wójnskeje kónčiny w Ukrainje jěł. ­Njedaloko Chersona a Luhanska je so Putin z tam wojowacymi ruskimi wojakami zetkał, rěka w dźensa wozjewjenej zdźělence. Tak je jemu mjez druhim komander parašutistow, generalny połkownik Michail Teplinski, połoženje na fronće rozłožił. W Luhansku je so 70lětny Putin nimo toho z oficěrami a wojakami zetkał. Dotal njeje znate, hdy je Putin w Ukrainje był, dokelž Krjeml tole njezdźěli.

Merkel z wosebitym rjadom česćena

Dienstag, 18. April 2023 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je bywšu kanclerku Angelu Merkel jako „politikarku bjez runjeća“ wuzběhnył, kotraž je Němsku najebać krizy wuspěšnje wodźiła. „Wy sće našemu krajej pod nihdy nje­widźanymi wuměnjenjemi k nowemu ­hospodarskemu wuspěchej dopomhała“, rjekny Steinmeier wčera wječor při počesćenju wjelelětneje předsydki CDU z najwyšim schodźenkom zwjazkoweho zasłužboweho rjadu. Merkel dźakowaše so swojim wjelelětnym přewodnikam, kotřiž běchu jej pomhali, w 16 lětach zastojnstwa jako zwjazkowa kanclerka „hadźacu jamu“ politiki přežiwić. Steimeier so wjeseleše, zo smě Merkel z „wuwzaćnym rjadom“ počesćić. Zwjazkowy prezident spožči Merkel „Wulki křiž zasłužboweho rjadu zwjazkoweje republiki we ­wosebitym wuhotowanju“. Tutón rjad ­dóstaštaj dotal jenož bywšej kancleraj Konrad Adenauer a Helmut Kohl (CDU). Merkel bě wot lěta 2005 do 2021 zwjazkowa kanclerka. W tymle času dyrbješe wona wjacore krizy zmištrować.

EU kritizuje Pólsku zakaza dla

Dienstag, 18. April 2023 geschrieben von:

Tunje ukrainske žito mnohim wuchodoeuropskim krajam z problemom

Brüssel (dpa/SN). Komisija EU wobhladuje wot Pólskeje a Madźarskeje posta­jeny zakaz dowožowanja žita z Ukrainy kritisce. Rěčnica Brüsselskeho zarjada wčera na naprašowanje medijow po­twjerdźi, zo je wikowanska politika w zamołwitosći EU a zo njejsu tuž jednostronsce wukazane naprawy akceptabelne. Zamołwići w Brüsselu su sej mjeztym dalše informacije žadali, zo móhli połoženje lěpje posudźować. W ćežkich časach je wažne, wšitke rozsudy we wobłuku EU wothłosować, wona rjekny. Naposledk běštej Pólska a Madźarska import žita z Ukrainy zakazałoj. Předsyda pólskeje knježaceje strony Prawo a sprawnosć Jarosław Kaczyński bě kročel z hrožacym skomolenjom pólskich wikow wopodstatnił. W stejišću zamołwiteho ministerstwa rěča wo strowotniskich wobmyslenjach namakanych škódnych chemiskich maćiznow dla.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND