Pytaja dale
Brizantne dokumenty wozjewjene
Berlin (dpa/SN). Znowa móhli politikarjo a dalši prominentni swěta po wozjewjenju brizantnych dokumentow wo swojich financnych počinanjach do wuskosćow přińć. Na wšě 35 amtěrowacych a bywšich statnikow kaž tež wjace hač 330 dalšich politikarjow z nimale sto krajow a dalše znate wosobiny su po informacijach mjezynarodneho zwjazka wotkrywacych žurnalistow swoje zamóženje „z pomocu njepřewidnych konstrukcijow, załožbow a njeeksistowacych firmow inwestowali“. To rozprawjeja wjacore nowiny a sćelaki Němskeje. Wjace hač 11,9 milionow dokumentow mjenuja wone „Pandora papers“. Před pjeć lětami běchu žurnalisća z wozjewjenjom „Panama papers“ kedźbnosć zbudźili, jako dopokazachu, zo politikarjo pjenjezy w karibiskich krajach składuja.
W dokumentach „Pandora papers“ naspomnjeny je tež čěski ministerski prezident Andrej Babiš. Tón bě sej pječa w Francoskej wosobny statok we wjesnym rumje za 15 milionow eurow kupił a je jón na njetransparentne wašnje zapłaćił.
„Nadpady na demokratiju“
Centralne zarjadowanje na Dnju jednoty Němskeje w Halle nad Solawu
Halle (dpa/SN). Składnostnje Dnja jednoty Němskeje je sej zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) trajace zasadźenje na dobro demokratije žadała. „Demokratija njeje cyle jednorje tu, ale dyrbimy zas a zaso za nju dźěłać“, rjekny politikarka CDU wčera na swjedźenskim zarjadowanju w Halle nad Solawu. Prezident Zwjazkoweje rady Reiner Haseloff (CDU) zasadźowaše so za zhromadnje projekty, kotrež móhli wuchod a zapad Němskej hromadu wjesć. „Mentalnje a strukturelnje njeje jednota hišće dokónčena.“
Po měrniwej rewoluciji w NDR nazymu 1989 bě so wuchodoněmski stat 3. oktobra 1990 ze Zwjazkowej republiku Němskej zjednoćił. Najebać inwesticije wjacorych miliardow eurow a wulke wuspěchi w zhromadnym žiwjenju su dochody a renty we woběmaj dźělomaj Němskeje přeco hišće rozdźělne. Tak zasłužeja dźěławi we wuchodnych zwjazkowych krajach nimale štwórćinu mjenje hač kolegojo na zapadźe. Renty maja hakle w lěće 2024 jenake być.
Ludźi sobu wzać
To a tamne (04.10.21)
6 000 kwadratnych metrow wulku chorhoj Němskeje su parašutisća w sewjerorynsko-westfalskim Paderbornje w powětře rozpřestrěli a tak po informacijach zamołwitych swětowy rekordny pospyt wuspěšnje wobstali. Chorhoj bě w cyłej wulkosći widźeć, z čimž je so eksperiment radźił, a nětko móža jón do Guinnessoweje knihi rekordow zapisać. Parašutisća běchu z 3 500 metrow wotskočili a na lětanišću přizemili. Wětřik pak je chorhoj do bliskeho lěsa wotnjesł.
Na wulět po awtodróze A 9 pola durinskeho Eisenberga poda so wčera rano jack-russell-terrier. Psyca Bella bě při rańšej wuchodźowance swojemu wobsedźerjej twochnyła a wjacorych šoferow nastróžiła. Jedyn z nich na to na nuzowej čarje zasta, wza psa a přepoda jeho přiwołanym policistam. Woni móžachu Bellu njezranjenu wobsedźerjej wróćić.
Wuběrk přepytuje katastrofu
Mainz (dpa/SN). Přepytowanski wuběrk krajneho sejma w Porynsko-Pfalcy ke katastrofje zapławjenja w juliju ze 134 mortwymi na sewjeru zwjazkoweho kraja je so dźensa prěni króć zešoł. Gremij ma podawki do katastrofy, za čas zapławjenjow a po tym rozswětlić, předewšěm pak politiske zamołwitosće. Opoziciska CDU bě sej zasadźenje wuběrka žadała. Mjeztym přepytuje statne rěčnistwo přećiwo krajnemu radźe wokrjesa Ahrweiler, Jürgenej Pföhlerej (CDU).
Wuwzaćny staw podlěšeny
Waršawa (dpa/SN). Hladajo na dale trajacy nawal migrantow je pólski sejm wuwzaćny staw na mjezy k susodnej Běłoruskej wo dalše 60 dnjow podlěšił. Prezident Andrzej Duda bě wotpowědnu próstwu zapodał. W debaće nawoda narodneho wěstotneho běrowa Pawel Soloch rozprawješe, zo su jeničce w septembru nimale 7 000 migrantow lepili, kotřiž chcychu z Běłoruskeje ilegalnje do Pólskeje zapućować. Loni w septembru bě jich 120 było. Podłu mjezy su zawrjene pasmo zarjadowali, do kotrehož njedadźa ani pomocnikow ani žurnalistow.
Na etat so dojednali
Europski wuběrk čěskeho senata a čłonojo wuběrka za wustawu, ...
Jednaja dale wo koaliciji – Merz kritizuje CDU
Berlin (dpa/SN). FDP a Zeleni su so dźensa dopołdnja na dalše rozmołwne koło zešli, zo bychu wo móžnym wobdźělenju w nowym zwjazkowym knježerstwje wuradźowali. W běhu dnja chcychu wo wuslědkach informować. Při druhich tak mjenowanych dočasnych sonděrowanjach chcychu konkretnišo wo wobsahach a zaměrach móžneje přichodneje koalicije rěčeć.
Tež nawodnistwo CDU je so dźensa zetkało. Prezidij strony je na widejowej konferency kurs za wočakowane rozmołwy wo móžnej jamaiskej koaliciji CDU/CSU, FDP a Zelenych schwalił.
Mjeztym je Friedrich Merz, čłon tak mjenowaneho mustwa přichoda kanclerskeho kandidata unije Armina Lascheta, swoju stronu raznje kritizował. „CDU je přelěnja k myslenju“, rjekny wón nowinarjam. Wón CDU wumjetowaše, zo nima žane tematiske wusměrjenje wjace a zo njeje mjez ludźimi wjace prezentna. Tole měło so změnić.
Kritizuja wolóženja w šulach
Berlin (dpa/SN). Zwjazk wučerjow Němskeje a dźěłarnistwo za kubłanje a wědomosć (GEW) planowane wolóženja nastupajo wužiwanje nahubnikow w šulach wotpokazujetej. „Skónčenje testowanja a wotstronjenje winowatosće wužiwanja nahubnikow kaž tež redukowanje karantenowych postajenjow zwyša strach, zo stanu so šule z „black Box“, štož kontrolu infekcije znjemóžnja, rjekny prezident zwjazka wučerjow, Heinz-Peter Meidinger nowinarjam. Předsydka GEW Maike Finnern w tym zwisku rjekny, zo ma winowatosć wužiwanja nahubnika „jako dźěl naprawow wotwisnje wot wuwića infekcijow za zmysłapołne“.
Wjacore zwjazkowe kraje běchu wolóženja nastupajo wužiwanje nahubnikow w šulach připowědźili. Runočasnje wočakuje Roberta Kochowy institut nazymu a w zymje zaso přiběrace ličby infekcijow. Hłowne přičiny su „přeco hišće wulka ličba nješćěpjenych“ a přiběrace kontakty w nutřkownych rumnosćach. Na Berlinskich šulach wot póndźele nahubniki wjace njetrjebaja, runje tak kaž w Braniborskej.
