Nowe sankcije přećiwo Ruskej

Dienstag, 20. Mai 2025 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Wonkowni a zakitowanscy ministrojo čłonskich krajow EU su so dźensa w Brüsselu zešli. W běhu popołdnja chcychu wonkowni ministrojo mjez druhim nowe sankcije přećiwo Ruskej wobzamknyć a wo połoženju w Gazaskim pasmje a w Syriskej rěčeć. Zakitowanscy ministrojo rěčachu hižo dopołdnja wo wobšěrnych planach brónjenja a wo dalšej wojerskej podpěrje Ukrainy w boju přećiwo Ruskej.

EU pomha Egyptowskej

Brüssel (dpa/SN). Posrědnicy Europskeho parlamenta a čłonskich krajow EU su so na pjenježnu pomoc wjacorych miliardow eurow na dobro Egyptowskeje dojednali. Z tym chcedźa Egyptowskej při zmištrowanju hospodarskich problemow pomhać. Pjenjezy chcedźa we wjacorych dźělach přepokazać, po tym zo je Kairo wuměnjenja spjelnił. Kraj ma 35 lět časa, pjenjezy wróćić. Europski parlament a kraje EU dyrbja hišće přihłosować.

Chorosć Bidena zatajili?

Po tydźenje trajacej blokadźe ze stron Israela su wčera prěnje nakładne awta z nuznje trěbnymi žiwidłami Gazaske pasmo ­docpěli. Cyłkownje dźewjeć awtow smědźeše mjezu dospołnje zawrjeneho pasma přeprěčić. Pomocne organizacije rěča wo „kapce na horcy kamjeń“. Ludźo w pasmje mjeztym hłód tradaja. Połoženje je katastrofalne. Foto: dpa/Maya Alleruzzo

Kontrole mjezow jara napinace

Dienstag, 20. Mai 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Pomjezne kontrole a wotpokazanja při mjezach Němskeje njehodźa so po měnjenju dźěłarnistwa policistow GdP personalnje dołho předźeržeć. Tuchwilu zastojnicy dźěło jenož tohodla hišće zmištruja, „dokelž su słužbne plany přestajene, dalekubłanja jednotkow přetorhnjene a wottwar nadhodźinow zakazane“, rjekny předsyda dźěłarnistwa Andreas Roßkopf nowinarjam. Napinace kontrole kaž tuchwilu móže policija jenož hišće něšto tydźenjow zwoprawdźić, wón rjekny. Wjace hač tysac policistow je hižo dny dołho w pomjeznej kónčinje zasadźenych.

Zwjazkowy nutřkowny minister Alexander Dobrindt (CSU) bě hnydom po nastupje intensiwne kontrole wukazał.

Pandemije lěpje zmištrować

Dienstag, 20. Mai 2025 geschrieben von:

Genf (dpa/SN). Swětowa strowotniska organizacija WHO je na swojej dźensnišej hłownej zhromadźiznje w Genfje mjezynarodne zrěčenje wo zhromadnym dźěle w časach pandemije schwaliła. Zhladujo na wučby koronapandemije chcedźa chaotiskim poměram při wobstaranju pomocnych srědkow zadźěwać a šćěpiwa přichodnje sprawnišo rozdźělić.

Prezident WHA Tedros Ghebreyesus mjenuje zrěčenje „dobru powěsć“. Němska je organizaciji dalšu podpěru tež w financnej formje přilubiła. Berlin słuša k najwjetšim pjenjezydawarjam WHO, po tym zo su USA jako najwjetši přinošowar z organizacije wustupili. Na to bě WHO masiwne lutowanske naprawy a pušćenje přistajenych připowědźiła.

Paris, London a Ottawa hroža Israelej

Dienstag, 20. Mai 2025 geschrieben von:

Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo Francoskeje, Wulkeje Bri­taniskeje a Kanady su postupowanje ­Israela w Gazaskej wójnje jako „dospołnje přehnatu“ eskalaciju kritizowali a warnowanje wuprajili. „Njedyrbjał-li ­Israel wojersku ofensiwu skónčić a wobmjezowanje humanitarneje pomocy zběhnyć, rea­gujemy z dalšimi konkret­nymi napra­wami“, zdźělichu francoski prezident Emmanuel Macron, britiski premier Keir Starmer a toho kanadski kolega Mark ­Carey po wuradźowanjach.

„Ćerpjenje ludźi w Gazy je njeznjesliwe“, rěka w stejišću. Rozšěrjenje ofensiwy w tak a tak hižo dospołnje zničenym pobrjóžnym pasmje podpisarjo lista ­raznje wotpokazuja. Kraje nochcedźa ­tomu přihladować, zo knježerstwo Ne­tanjahuwa „ze swojimi grawoćiwymi ­naprawami pokročuje.“ Kajke konsekwency tři kraje planuja, njeje znate.

Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu stejišćo třoch statnych šefow kritizuje. Israel chce wójnu hakle skónčić, hdyž je wojersce dobył.

Trump za spěšne jednanja

Dienstag, 20. Mai 2025 geschrieben von:

Po telefonaće prezidenta USA z ruskim prezidentom Putinom

Kijew/Moskwa/Washington (dpa/SN). Po swojim telefonaće z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom spyta prezident USA Donald Trump nadźiju na bórzomny přiměr zbudźić. Ruska wójna přećiwo Ukrainje je „přeliwanje kreje“, rjekny Trump. „Sym sej wěsty, zo chce Putin wójnu skónčić.“ Republikan po­twjerdźi, zo bychu hnydomne jednanja wo přiměrje we Vatikanje móžne byli, po tym zo bě bamž Leo XIV. to poskićił. Nadrobnosće Trump njemjenowaše.

Ukrainski prezident Wlodymyr Zelenskyj rjekny, zo ruske wuměnjenja za móžny přiměr kaž cofnjenje wšěch ukrainskich jednotkow z wot Ruskeje wobsadźenych kónčin wotpokazuje. „Hdyž sej Ruska cofnjenje našich wojakow žada, potom to rěka, zo žadyn přiměr a žadyn kónc wójny nochce“, rjekny Zelenskyj w Kijewje. Ukrainske wójsko ma nadawk, teritorij kraja škitać. „Tuž njemóžemy jeho cofnjenju přihłosować.“

Zmysłapołny hobby

Dienstag, 20. Mai 2025 geschrieben von:

Mjedowa sezona je zahajena! To zwěsćam w tutych tydźenjach po chódnikach w swojim Berlinskim susodstwje kročo. Mjedowe škleńčki z mjenom kaž „Dźěłaćerska pčołka“ abo „Snědań mjedwjedźa“ wuhladam we wukładnych woknach małych wobchodow abo na stólčkach před kofejownjemi abo zhromadnymi běrowami. Hižo někotre lěta je pčołarjenje trend, runje tež mjez młodymi ludźimi – a to po cyłej Němskej. Jich njewabi jenož meditatiwny a rjemjeslniski aspekt abo rjany konkretny „wuslědk“ – cyle wědomje chcedźa z tym tež wopróšowanje rostlinow zaručeć. Zo by pčołarjenje prawje nawuknył, přewza w Serbskej pčólnicy nazhonity ­pčołar kmótřistwo za nowačka.

Bjez biotopow wšak, na kotrychž sej pčołki kćenjowy próšk nazběraja, tež pčołarjenje přichoda njezměje. Z rozsudom přećiwo kamjentnej zahrodźe abo wšědnje z roboterom wotsyčenemu trawnikej móže kóždy z nas w swojim wobswěće pčołkam tutón rum stworić. Milan Pawlik

Rjemjeslnicy wo dorost wabili

Dienstag, 20. Mai 2025 geschrieben von:
Na njewšědne a zdobom originelne wašnje su rjemjeslnicy w Choćebuzu minjeny ­tydźeń wo dorost wabili. Z akciju „Lóšt na rjemjesło“ su so na naměsće před měšćanskej halu na młodostnych a dźěći wobroćili. Něhdźe 20 rjemjeslniskich zawodow je so na akciji wobdźěliło. Wopytowarjo běchu namołwjeni, so sami raz wu­spytać a starodawne rjemjesło na tute wašnje zeznać. Tak pječechu zhromadnje chlěb abo pospytachu so jako mulerjo, blidarjo, kowarjo, metalotwarcy, třěchikryjerjo abo rěznicy. Tež kamjenjećesarjo wabjachu wo dorost, hdyž tež nic z twjerdym zornowcom. ­Najmłódši zajimcy mějachu přiwšěm swoje wjeselo. Foto: Michael Helbig

To a tamne (20.05.25)

Dienstag, 20. Mai 2025 geschrieben von:

Čerwjeny sněhakowarski woblek, elegantny wječorny šat, róžojty kłobuk: Kónc junija chcedźa wšelake drasty a dopomnjenki britiskeje princesny Diany (1961–1997) w kaliforniskim Beverly Hills přesadźować. K wosebitosćam słušatej kremowy barbny koncertny šat designerki Catherine Walker z lěta 1986 w hódnoće hač do 300 000 dolarow a kwětkaty šat studija Bellville Sassoon z lěta 1988, kotryž trochuja na 200 000 dolarow.

Hrožaceje lawiny kamjenjow dla su w šwicarskej dowolowej kónčinje Lötschental w kantonje Wallisu cyłu wjes ewakuowali. Něhdźe 300 wobydlerjow Blattena dyrbješe swoje domy wopušćić. Blatten leži direktnje pod 4 000 metrow wysokej horu Bietschhorn. Fachowcy su zwěsćili, zo drje so nahła skała hory nad wsu bórze wotłama a zo wulke mnóstwa kamjenjow wšón doł pod nim zapusća.

Stabilita garantowana

Montag, 19. Mai 2025 geschrieben von:

Vilnius (B/SN). Arcybiskop Georg Gäns­wein, kiž bě lětdźesatki sekretar kardi­nala Ratzingera­ a pozdźišeho bamža Bene­dikta XVI., zwěsća wulke wolóženje po wólbach bamža Leja XIV. „Wón je garant­ za stabilitu płaćiwych strukturow. Čas lubowólnosće­ je nimo.“ Japoštołski nuncius­ na Baltikumje Gänswein je přeswědčeny, zo budźe nowy bamž mosty twarić kaž jeho předchadnik a so konsekwentnje wo dušepastyrstwo na dobro cyrkwje tež w Litawskej starać.

Mjelčenje na čas žiwjenja

Vatikan (B/SN). Wólby bamža běchu najtajniše na swěće. Nimo kardinalow je tež kóžda ze 100 wosobow, kotrež su wólby organizatorisce podpěrali, mjelčenje na čas žiwjenja spřisahała. K nim słušachu kucharjo, lěkarjo, chorobne sotry, vatikanska straža, jězdźerjo, technikarjo, rjedźerki a spowědnicy, zdźěli portal Vatican News. Tež hłósne natočenja a fotografowanje běchu zakazane. Přeńdźenja chłostaja so z ekskomunikaciju, z wuzamknjenjom z cyrkwinskeje zhromadnosće.

Mnohotnosć cyrkej wobohaća

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND