Wulke wočakowanja na bamža
Po wuzwolenju Roberta Francisa Prevosta za noweho nawodu katolikow
Rom/Mnichow (dpa/SN). Nowy bamž Leo XIV. je zbožopřeća ze wšeho swěta k swojemu wuzwolenju za noweho nawodu katolskeje cyrkwje dóstał. 69lětneho Roberta Francisa Prevosta běchu kardinalojo wčera w Romje za 267. pontifeksa wuzwolili. Arcybiskop z Chicaga je so za bamžowske mjeno Leo XIV. rozsudźił.
Němski kardinal Reinhard Marx je hladajo na wólby noweho bamža „jara zbožowny“. Leo XIV. je wosobina, kotruž katolska cyrkej trjeba, rjekny Mnichowski a Freisingski arcybiskop w ZDF. Prevost móže „připosłuchać, argumentatiwny być, problemy zrozumić a na prašenja wotmołwić“, Marx rjekny. Hladajo na katolsku cyrkej Němskeje a jeje prócowanja wo reformy widźi Marx pola noweho bamža wulku zwólniwosć, so na diskusiji wobdźělić. Wón je sej wěsty, zo bamž połoženje Němskeje dokładnje wobkedźbuje a zrozumi. „Hladajo na to, kaž sym jeho dotal zeznał, sym jara optimistiski“, tak Marx.
Stare jězdźidła wulki zajim zbudźili
To a tamne (09.05.25)
Na wšě tři miliony tabletow drogi Fentanyl je policija USA w Albuquerque w staće New Mexico namakała a sćazała. Je to najwjetša namakanka tutoho razu w stawiznach kraja. W tym zwisku rěča tež wo „historiskim zajeću“ hladajo na kartel kriminelnych, kotřiž drogi produkuja a rozdźěluja. Dalše drogi kaž meth, kokain a heroin su tohorunja namakali. Cyłkownje 16 wodźacych čłonow mexiskeje cwólby Sinaloa su při tym zajeli.
Na nowu sezonu kriminality we wodowym sporće hotuje so policija w Mecklenburgsko-Předpomorskej. Najwjace dźěła načinjenja paduši, kotřiž měrja so na wonkowne motory čołmow w přistawach. Loni su 198 tajkich padow registrowali, lěta 2023 bě jich 155. Paduši pak kradnu mjeztym cyłe łódźe. Loni w meji běchu w Rostocku drohotnu 14 metrow dołhu motorowu jachtu pokradnyli.
Globalne a lokalne Serbstwo
Čiła wuměna wo perspektiwach serbskeho žiwjenja w a zwonka Łužicy
„Anonymita we wukraju je so mi lubiła.“ Tajke wuprajenje z erta młodeje Serbowki je dotal něšto njezwučene. Helena Šołćic z Róžanta je so tak na lětušej třećej serbskej debaće wuprajiła, kotruž su Sakska krajna centrala za politiske kubłanje, naš wječornik a Załožba za serbski lud wuhotowali. Na žanej tajkej debaće njeje so telko ludźi online wobdźěliło – 40 – a tak mało na žurli, něhdźe 20. A mjez tymi, kotřiž běchu do rumnosće „Jednoty“ w Chrósćicach přichwatali, dominowachu nawrótnicy a sobudźěłaćerjo nošerjow zarjadowanja. Z wida domoródnych, kotřiž doma bydla, wočiwidnje wulka potrjeba njeje, so temje „Nawrót do Łužicy – čehodla (nic)?“ wěnować.
Móžeš to glorifikować?
Potajkim dźensa zaso, kaž hižo wosomdźesat razow: Europa krasni swój swjaty dźeń a tohodla njedyrbju na dźěło hić, dokelž so swět dopomina na swoje dobyće w najwjetšim konflikće, kotryž su čłowječe stawizny hdy měli. A runje tak kaž w zašłych lětach njeswjeća Serbja ze zbytkom Europy sobu, dokelž su wobydlerjo kraja, kotryž je tón (nje)dawny njezbožowny podawk přěhrał. Hačrunjež je wězo tež mały lud sam druhu swětowu wójnu dobył. Je to jedyn z wulkich paradoksow serbskeho žiwjenja a serbskich stawiznow a jedyn z wjele dopokazow, zo Europa (a bohužel tež ta słowjanska) na najmjeńšeho zapadosłowjanskeho bratra rady zabudźe. Je mi to kaž přeco žel.
Čorny kur: Noweho bamža hišće wuzwolili njejsu
Rom/Vatikan (SN/MG). Z Božej mšu zahajichu kardinalojo we Vatikanje wčera, srjedu, dopołdnja konklawe we Vatikanje. Na mši wo to prošachu, zo bychu praweho naslědnika swjateho Pětra wuzwolili. Dohromady 133 muži smě přichodneho bamža w prastarej ceremoniji wolić. To je telko, kaž hišće ženje do toho.
Dokelž je lěto 2025 tež swjate lěto, mjerwja so w Romje tuchwilu z putnikami a turistami. Stwy w hotelach a křesćanskich hóstnych domach su nimale wšě wuknihowane. Tuž njezadźiwa, zo přebywaše wčera popołdnju, po tym zo běchu kardinalojo do Sixtinskeje kapały zaćahnyli, wjele ludźi na Pětrowym naměsće. Tam čakachu na wuslědk prěnjeho wólbneho koła. Kardinalojo su mjenujcy wčera hižo prěni raz wolili. Dźensa wola dalše štyri razy, jeli so njedojednaja, a tež pjatk tak postupuja. Po třoch dnjach předpisaja jim regule cyły dźeń přestawki, potom maja dale wolić. Naposledk trjeba nowy bamž wjetšinu dweju třećinow, doniž njeje tuta docpěta, njesmědźa kardinalojo Vatikan wopušćić.
Swjatočnosć bjez Ruskeje
Berlin (dpa/SN). Ze swjedźenskim zarjadowanjom w zwjazkowym sejmje je Němska dźensa oficialnje skónčenje Druheje swětoweje wójny a wuswobodźenje wot hitlerskeje diktatury před 80 lětami wopominała. Hłowny rěčnik bě zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier. Přitomni běchu tež w Němskej zastupjeni diplomaća. Wójny w Ukrainje dla pak njeběštaj wulkopósłancaj Ruskeje a Běłoruskeje prošenaj, byrnjež Ruska tehdy z wotstawkom najwjace woporow měła.
Putin a Xi Jinping rěčałoj
Moskwa (dpa/SN). Dźeń do wulkich swjatočnosćow k dobyću w Druhej swětowej wójnje staj ruski prezident Wladimir Putin a chinski statny a knježerstwowy šef Xi Jinping dźensa rozmołwy zahajiłoj. Wobrěčeć chcyštaj twar noweho a dołho planowaneho płunowoda z Ruskeje do Chiny. Mjezynarodne temy běchu wójna w Ukrainje a nowe styki mjez USA a Ruskej. Jutře je chinski statnik hłowny hósć wulkeje wojerskeje parady na Čerwjenym naměsće w Moskwje.
Prěnja narěč kanclera w sejmje
