Budyšin (SN/BŠe). Maćica Serbska wita tele dny delegaciju słowakskeje Maćícy (Matica slovenská) z Martina, mjez nim jeje předsydu dr. Mariana Gešpera. Słowakojo chcedźa sej přehlad wo kulturnym žiwjenju Serbow stworić a wopytachu wčera a dźensa Hornju Łužicu.

Trump planuje „Golden Dome“

Mittwoch, 21. Mai 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce hač do kónca swojeho zastojnstwa za nimale štyri lěta nowy rakety wotwobaracy system po přikładźe israelskeho Iron Dome natwarić. Tole je Trump w Běłym domje we Washingtonje připowědźił. Za financowanje wot Trumpa „Golden Dome“ mjenowaneho projekta zaplanuja spočatnje 25 miliardow dolarow. Cyłkownje ma system 175 miliardow dolarow płaćić.

Cła USA hłowna tema G7

Calgary (dpa/SN). Zwjazkowy financny minister Lars Klingeil zasadźuje so za zhromadny wupuć z mjezynarodnych wikowanskich konfliktow cłowneje politiki USA dla. „Němska poskićuje Američanam ruku“, rjekny politikar SPD po přizemjenju na lětanišću w kanadskim Calgary. Wot prezidenta USA Donalda Trumpa wukazane cła na twory ze wšeho swěta su hłowna tema zetkanja financnych ministrow skupiny G7. Woni schadźuja so wot jutřišeho w měsće Banff.

Awto z ćěłami namakali

Prěnju generalnu awdiencu w swojim zastojnstwje zmištrował je bamž Leo XIV. dźensa na Pětrowym naměsće w Romje. Po wašnju swojich předchadnikow jědźeše we wotewrjenym awće mjez syłami wěriwych, zo by jich žohnował. Roberta Francisa Prevosta su kardinalojo 8. meje za 267. nawodu katolskeje cyrkwje wuzwolili. Foto: dpa/Yara Nardi

London Israelej wumjetuje

Mittwoch, 21. Mai 2025 geschrieben von:
London (dpa/SN). Wulka Britaniska je Gazaskeje wójny dla rozmołwy z Israelom wo wikowanskim zrěčenju přetor­hnyła. „Postupowanja knježerstwa Netanjahuwa dla je tole trěbne“, rjekny britiski wonkowny minister David Lammy w delnjej komorje parlamenta w Londonje. Tež israelsku wulkopósłanču su sej skazali. Nimo toho připowědźi Lammy dalše sankcije přećiwo israelskim sydlerjam w kraju zapadnje Jordana. Lammy wosebje kritizuje, zo Israel nuznje trěbne žiwidła za ciwilnu ludnosć w Gazaskim pasmje blokuje a tak humanitarnej katastrofje přihladuje. Israel so tomu wobara a praji, zo su tele dny prěnje nakładne awta do pasma dojěli. Po informacijach UNO 9 000 awtow při mjezy čaka.

Bamž poskitk wobkrućił

Mittwoch, 21. Mai 2025 geschrieben von:
Rom (dpa/SN). Bamž Leo XIV. je po słowach italskeje ministerskeje prezidentki Giorgije Meloni potwjerdźił, zo chce z hosćićelom jednanjow wo skónčenje wójny w Ukrainje być. Meloni je po swójskich informacijach wčera z bamžom telefonowała. Při tej składnosći jej Leo XIV. wobkrući, zo steji Vatikan jako neutralne městno za móžne měrowe jednanja mjez Ruskej a Ukrainu k dispoziciji. Hižo minjeny tydźeń bě nawoda katolskeje cyr­kwje to namjetował. Meloni dźakowaše so bamžej za jeho „njepowalne zasadźenje“ na dobro měra. Statni a knježerstwowi šefojo EU běchu Meloni pón­dźelu prosyli, zo by so we Vatikanje ­wobhoniła, hač poskitk bamža dale ­wobsteji.

Hospodarski minister plan předstajił

Mittwoch, 21. Mai 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Nowy hospodarski minister Sakskeje Dirk Panter (SPD) je dźensa prěni raz w swojim zastojnstwje w krajnym sejmje fachowu knježerstwowu deklaraciju předpołožił. Wona steji pod hesłom: „Z krizow k šansam. Kak sakske hospodarstwo dźensa zesylnimy a za přichod přihotujemy.“

SPD nawjeduje ministerstwo za hospodarstwo a dźěło hižo wot lěta 2014. Dźesać lět bě Martin Dulig zamołwity minister. CDU so stajnje zaso wo resort prócowaše, njemóžeše pak so přesadźić.

W aktualnej hodźinje rěčachu na próstwu frakcije SPD wo wočakowanjach swobodneho stata na nowe zwjazkowe knježerstwo. Druhu temu wužichu Zeleni, zo bychu w zwisku z planowanymi skrótšenjemi financowanja wopomnišćow na wohroženja demokratije pokazali.

Wječor rozsudźichu zapósłancy krajneho sejma wo tym, hač zběhnu imu­nitu kultusoweho ministra Conrada ­Clemensa (CDU). Wón dyrbi wobchadneho přeńdźenja dla ze sudniskim chło­stanjom ličić. Imunita tomu zadźěwa.

Serbšćina w metropoli

Mittwoch, 21. Mai 2025 geschrieben von:
Z nošerstwom serbskeje dźěćaceje skupiny dnjoweje maćerje w Drježdźanach je Serbske šulske towarstwo předloni wažnu kročel šło a zamołwitosć za Serbow w sakskej stolicy přewzało. Angažowane serbske swójby zwonka Łužicy trjebaja tajku podpěru. Měšćanski zarjad běše drje wulkomyslny z dowolnosću, jako bě wjac dźěći hač po normje, ale so tuchwilu wuskomyslny pokazuje, dokelž je nachwilnje – kaž druhdźe tež – přemało dźěći. To pak je bjez logiki, wšako njeje serbska skupina konkurenca němskim žłobikam. Tule dźe wo zdźerženje serbšćiny w duchu sakskeje wustawy, wšako njenawróća so młodźi Serbja dźensniši dźeń po wukubłanju a do załoženja swójby hižo awtomatisce do Łužicy. Nimo toho je stare serbske mjeno sakskeje stolicy dopokaz toho, zo je tu stary sydlenski rum. Tohodla njech kultusowe ministerstwo potrjechenych jenož z rjanymi słowami njetróštuje, ale tež aktiwnje daledawanje serbšćiny přichodnym generacijam podpěruje. Marcel Brauman

Namóc při kontroli policije

Mittwoch, 21. Mai 2025 geschrieben von:

Lipsk (dpa/SN). Demonstracija na dobro Palestinjanow w Lipsku je kontrola po­licije z namocu skónčiła. Při tym je so něhdźe dźesać ludźi zraniło, policija zdźěli. Nimo toho buštej tramwajka a awto zarjada za porjad w měsće wobškodźenej, wjacore medije rozprawjeja.

Zastojnicy běchu tramwajku póndźelu wječor zadźerželi. W njej njeběchu jenož wobdźělnicy demonstracije, ale tež podhladni, za kotrymiž policija w zwisku z demonstraciju 1. meje pytaše. Jim ­wumjetuja, zo su so naprawam policije ­spjećowali. Zaměr zastojnikow bě, zo personalije potrjechenych zwěsća, rěčnik policije rozłoži.

Při kontroli pak so situacija w tramwajce přiwótři. Dale a wjace ludźi so přećiwo policiji solidarizowaše a so jim ­spjećowaše. Wokna tramwajki při tym rozbichu. Zastojnicy zasadźichu popjerjowy spray, zo bychu zaso kontrolu ­dóstali. Přećiwo wobdźělnikam rozestajenjow přepytuja nětko ćežkeho kaženja měra dla, spjećowanja přećiwo policajskim zastojnikam a dalšich chłostajomnych njeskutkow dla. Personalije 40 wosobow su registrowali.

W Rogeńskim parku znowa sadźeli

Mittwoch, 21. Mai 2025 geschrieben von:
W Rogeńskim parku poněčim lěćo zaćehnje. Zahrodkarjo parka tomu ze swojimi ­sadźenkami widźomnje přinošuja. Při tym sadźa 4 900 jednolětne kwětki kaž ­wóstojće (Männertreu), lawicy (Löwenmaul), salwje a studentki do přihotowanych rjadkow. Nimo toho zasadźa sobudźěłaćerjo sto kerkow wokoło hrodu. Wosebitosć je stajnje zaso Wenusowa zahrodka, kotruž wupyšitaj Lutz Krüger (naprawo) a Tim Wancsucha z běłym a módrym wóstojćom, husacymi kwětkami a dalšimi. Kwětki symbolizuja Wenus, kotraž ze žołmow wustupi. Sobudźěłaćerjo žiwjenskeje pomocy zahrodkarjow w Rogeńcu podpěruja. Foto: Michael Helbig

Wuhlady do přichoda špatne

Mittwoch, 21. Mai 2025 geschrieben von:

Kamjenica (dpa/SN). Rjemjeslnicy na juhu a zapadźe Sakskeje pytaja dale podarmo za signalemi rozmacha a zhladuja skerje pesimistisce do přichoda. Po najnowšim naprašowanju Kamjeničanskeje rjemjeslniskeje komory pohódnoćeja nimale wšitke wobłuki rjemjesła swoje ­aktualne połoženje jako skerje špatne. Wosebje wobćežne je połoženje w twar­stwje. Potrjechene su ryzy twarske zawody runje tak kaž rjemjeslnicy, kotřiž objekty wutwarjeja. Hłowna přičina je wulka zdźeržliwosć priwatnych, přede­wzaćelskich a zjawnych nadawkidawarjow. Wysoke kóšty materiala a energije krizu runje tak wobwliwuja kaž běrokratiske zadźěwki při twarskich dowolnosćach.

Na nalětnim naprašowanju bě so po informacijach komory wjace hač 600 zawodow wobdźěliło. Z toho wuličeny wobchodniski klimowy indeks je tak ­niski kaž lěta 2009 po tehdyšej wulkej ­financnej krizy, zamołwići zdźěleja.

„Strach je wulki, zo so kriza dale zesylnja, wšako traje wuwiće hižo wot lěta 2020“, rjekny prezident komory Frank Wagner. Politika ma spěšnje wuhibki za nowy rozmach stajić.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND