To a tamne (18.10.23)
Dokelž je so muž w Baltiskim morju „wolóžił“, dyrbješe so wón tele dny před hamtskim sudnistwom w Lübecku zamołwić. Sobudźěłaćerjo porjadoweho zarjada běchu jeho mjenujcy w nocy při tym lepili. Pad dyrbješe sudnistwo wobjednawać, dokelž nochcyše muž 60 eurow pokuty zapłaćić. Sudnistwo je nětko rozsudźiło, zo njeje muž nikoho šarował. W ćmě wšak njebě spóznajomne, što wón tam dokładnje čini. Tohorunja steješe wón z chribjetom k móžnym přihladowarjam.
Ćěsla z Badensko-Württembergskeje wobsedźi nimo psyka tež dźiwje swinjo jako domjace zwěrjo. Kundroz z mjenom Friedrich Hannibal Schnitzel je něhdźe 50 kilogramow ćežki a ma swój domicil hnydom direktnje při domskim ćěsle. Hdys a hdys smě wón samo do běrowa abo do dźěłarnje, hdźež so jara derje čuje.
Wjetšina opoziciju woliła
Waršawa (dpa/SN). Při wólbach knježerstwa w Pólskej je zwjazkarstwo třoch opoziciskich stron wjetšinu sydłow parlamenta dobyło. Tole wozjewi wólbna komisija dźensa we Waršawje. Strona Prawo a sprawnosć (PiS) je drje najsylniša móc w nowym parlamenće, njeje pak absolutnu wjetšinu hłosow wolerjow dóstała. Za opoziciski zwjazk, wobydlersku koaliciju (KO) hłosowaše 30,7 procentow ludźi. KO planuje koaliciju z Třećim pućom a lěwicarskim zwjazkarstwom Lěwicu.
Testy z brónjemi zmóžnić
Moskwa (dpa/SN). Statna duma chce dźensa wo tym wuradźować, hač Ruska z dalšeho mjezynarodneho wěstotneho zrěčenja wustupi. Z tym móhli dalši puć za atomowe testy rubać. USA njeje zrěčenje wo wobšěrnym zakazu nuklearnych pospytow nihdy wobzamknyło, a móže testy z atomowymi brónjemi přewjesć, Ruski prezident Wladimir Putin měni, zo měli runje tajke móžnosće měć. Po jeho słowach chce Ruska jenož nuklearne brónje wuspytać, jelizo to USA tež činja.
Skućićela zatřělili
Zastojnicy zwjazkoweje policije kontroluja wot wčerawšeho hranicu ...
Uniwersita ze změny wulce profituje
Choćebuz/ Zły Komorow (dpa/SN). Braniborska techniska uniwersita Choćebuz-Zły Komorow (BTU) ze změny strukturow wulce profituje. Nic jenož ličby studijnych nowačkow tam stupaja. Dale a bóle tež młodźi slědźerjo napjatych projektow dla do Łužicy přichadźeja. Wědomostne a wuwučowanske zarjadnišćo spyta wotmołwy na načasne prašenja nańć, a to z wuspěchom. Prezidentka BTU Gesine Grande hódnoći, zo so uniwersita dale wuwije, byrnjež konkurenca k tamnym zarjadnišćam wulka była.
W nowym zymskim semestrje je něhdźe 1 700 nowych studowacych na uniwersiće studij zahajiło. Po informacijach BTU bě porno lońšemu 800 wjac požadanjow. Z cyłkownje něhdźe 7 000 studowacymi je BTU druha najwjetša wysoka šula a jenička Techniska uniwersita w Braniborskej.
Scholz poda so do Israela
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz je prěni šef knježerstwow, kotryž Israel po zahubnym nadpadźe islamistiskeje Hamas wopyta a z tym swoju solidaritu zwurazni. Dźensa zetka so wón z israelskim ministerskim prezidentom Benjaminom Netanjahuom w Tel Avivje. Tohorunja je zeńdźenje z přiwuznymi zastajencow předwidźane, kotryž je teroristiska organizacija Hamas zawlekła. Dźesać dnjow po atace na Israel chce so Scholz wo połoženju we wójnskej kónčinje informować. Tohorunja chce wón z potrjechenymi wo tym rěčeć, kak hodźeli so konflikty w regionje rozrisać. Dźensa wječor poda so Olaf Scholz dale do Egyptowskeje, kotraž ma mjezu do Gazaskeho pasma.
Mjeztym je nimale połojca ciwilneje ludnosće Gazaskeho pasma na ćěkańcy. Wjele móžnosćow wućeka nimaja, dokelž je něhdźe 40 kilometrow dołhe pobrjóžne pasmo dospołnje zawrjene. Knježerstwo Israela je wobydlerjow sewjerneho Gazaskeho pasma wospjet namołwjało, kónčinu do směra na juh wopušćić.
Policija hnydom reagowała
W Sakskej a Braniborskej mjezy do Pólskeje a Čěskeje kontroluja
Berlin (dpa/SN). Bjezposrědnje po tym, zo je zwjazkowa nutřkowna ministerka Nancy Faeser (SPD) kontrolam při mjezomaj do Čěskeje a Pólskeje na wuchodźe Němskeje přizwoliła, zwjazkowa policija naprawu zwoprawdźa. W Braniborskej a Sakskej zastojnicy hižo wot wčera wječora stacionarne kontrole přewjedu. Dotal Faeser tajke postupowanje wotpokaza. Tola nětko je ministerka pola komisije EU tola kontrole při mjezach do Pólskeje, Čěskeje a tež do Šwicarskeje přizjewiła. Kaž nutřkowne ministerstwo dale zdźěli, zdobom kontrole při mjezy do Awstriskeje wo dalšich šěsć měsacow podlěša. Tam tajke hižo wot nazymy lěta 2015 přewjeduja. Faeser wobkrući rozsud z tym, zo chce njeregularnu migraciju wobmjezować. Tohorunja chce wona přećiwo kriminaliće nastupajo ilegalne pašowanje ludźi sylnišo postupować.
Strategisce wolić
To a tamne (17.10.23)
Za škit wobswěta
Vatikan (B/SN). Němska wobswětowa aktiwistka Luisa Neubauer chwali namjety bamža za škit wobswěta a přećiwo woćoplenju zemje w „Laudate Deum“ (Chwalće Boha). 27lětna młodostna sej wot cyrkwje konkretne konsekwency žada. „Mamy krizu dowěry a krizu nadźije, cyrkej dyrbi raznišo přećiwo změnje klimy wustupować.“
Pomoc armenskim ćěkancam
Drježdźany (B/SN). Sakska krajna cyrkej podpěra maćernorěčnych armenskich ćěkancow z Hórskeho Karabacha z 5 000 eurami. Jedna so wo něhdźe 120 000 ludźi, kiž chcedźa do Armenskeje wupućować. Wosebje zamołwita čuje so ewangelska cyrkej za swojich 300 čłonow a sobudźěłaćerjow. 93 procentow wobydlerjow Azerbajdźana přisłuša islamskej a pjeć procentow křesćanskej wěrje.
Zajim za vatikanske muzeje
Płaćizny so dale zniža
Wiesbaden (dpa/SN). W awgusće su so płaćizny za ratarske wudźěłki, kaž na přikład žito a mloko, dale znižili. Přerěznje bě to 5,6 procentow mjenje hač lěto do toho, zdźěli dźensa zwjazkowy statistiski zarjad ze sydłom we Wiesbadenje. Hladajo na julij je so płaćizna wo 0,1 procentow znižiła. Loni běchu płaćizny nadpada Ruskeje na Ukrainu dla razantnje stupali, štož je předewšěm domjacnosće z mjenje dochodami wobćežowało. Wot dźensnišeho su so mjez druhim płaćizny za twarožk a muku znižili.
Lěpše kondicije za swójby
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce swójby sylnišo hač dotal při twarje swójskeho domu podpěrać. Tak ma so program „Wobsydstwo bydlenjow za swójby“ polěpšić, zdźělu dźensa zwjazkowe ministerstwo za twarstwo. Knježerstwo chce kondicije za kredity změnić. „Z tym chcemy wjace swójbam zmóžnić ze spěchowanskeho programa čerpać“, wottam rěka. Z programom podpěra knježerstwo swójby z niskimi abo srjedźnymi dochodami, kotřiž chcedźa sej klimje přichilene domske twarić.
Prócuja so wo njewotwisnosć
