Berlin (dpa/SN). 20 lět trajace zasadźenje němskich wojakow a wuwićowych pomocnikow w Afghanistanje je wjace hač 17,3 miliardy eurow płaćiło. Najwjetši dźěl z toho běchu wojerske wudawki dobrych dwanaće miliardow. To wuchadźa z wotmołwy knježerstwa na naprašowanje frakcije FDP w zwjazkowym sejmje. Wudawki wonkowneho a wuwićoweho ministra wučinjeja 2,5 mrd. eurow. Kajku z němskimi pjenjezami natwarjenu infrastrukturu nětko talibanojo wužiwaja, w Berlinje njepraja.
Techniski zmylk wina był
Menlo Park (dpa/SN). Techniski zmylk w nastajenju ličakow je wčerawši hodźiny trajacy wupad socialnych syćow Facebook, WhatsApp a Instagram zawinił. Zmylk sta so na routerach, kotrež wuměnu datow mjez ličenskimi centrumami Facebooka rjaduja, kaž syć informuje. Jako sćěh bě komunikacija mjez ličenskimi centrami přetorhnjena. Dotal nimaja pokazki na to, zo běchu tež daty wužiwarjow potrjechene.
Najwjetši dźěl šćěpjeny
Berlin (dpa/SN). Ze zetkanjom zastupnikow CDU/CSU a Zelenych je so dźensa dopołdnja prěnje koło sonděrowanskich rozmołwow wo nowym zwjazkowym knježerstwje skónčiło. Zeleni prócuja so po wólbach zwjazkoweho sejma wo tak mjenowanu amplowu koaliciju z SPD a FDP. Zdobom woni tež zwjazk z uniju a FDP, tak mjenowanu jamaisku koaliciju, njewuzamkuja. To by poslednja šansa za kanclerskeho kandidata CDU/CSU Armina Lascheta była, uniju po historiskej wólbnej poražce 26. septembra tola hišće do kanclerskeho zarjada wuchować. Tež FDP njeje so w prašenju móžneje koalicije hišće rozsudźiła, chila pak po wobsahach skerje k uniji.
Unija je Zelenych dźensa na campus Euref do Berlina přeprosyła. Laschet poskića jim „koaliciju přichoda“ a zwjazuje z tym tež symboliku: Na campusu slědźi 5 000 ludźi k temam energija, mobilita a dołhodobna skutkownosć.
Praha (dpa/SN). Wotkryća tak mjenowanych „Pandora papers“ stajeja politikarjow a prominentnych jich pjenježnych počinanjow dla po wšěm swěće pod ćišć. Politikarjo, předewzaćeljo a sportowcy su přez lěta dubiozne financne předewzaća wužiwali, zo bychu swoje zamóženje chowali abo na njepřewidne wašnje za imobilije wudali. Tole zwěsći zwjazk wotkrywacych žurnalistow, po tym zo su nimale dwanaće milionow dokumentow wuhódnoćili. Tak bě jordaniski kral Abdullah II. za ležownosće w USA a Wulkej Britaniskej 100 milionow dolarow wudał.
We wuskosćach je tež čěski ministerski prezident Andrej Babiš. Wón bě sej pječa za 15 milionow eurow wosobny statok we wjesnym rumje w Francoskej kupił a jón na njetransparentne wašnje zapłaćił. Babiš wšitke wumjetowanja wotpokazuje. Wón ma wozjewjenja něšto dnjow do wólbow za pospyt, jeho wosobinsce wočornić a wuslědk wólbow wobwliwować. W Čěskej budźe kónc tydźenja nowy parlament woleny.
Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je minjeny štwórtk zakoń wo lěpšim lěkarskim zastaranju we wjesnych kónčinach wobzamknył. Při tym dźe hłownje wo to, zawjesć tam wěstu kwotu za lěkarjow. Młodym žonam a mužam poskićeja studij mediciny zwonka płaćiweho numerusa claususa, jeli so po wukubłanju na fachoweho lěkarja na dźesać lět dźěła w kónčinje z pobrachowacymi lěkarjemi zawjazaja. Cyłkownje chcedźa 6,5 procentow studijnych městnow mediciny za potrjechenych rezerwować.
„Ličby su alarmowace. Wot dotal něhdźe 2 600 domjacych lěkarkow a lěkarjow w Sakskej w přichodnych pjeć do sydom lětach wulki dźěl na wuměnk woteńdźe. Zo bych to hišće jasnišo rjekła: Kóžda štwórta lěkarka a kóždy štwórty lěkar je mjeztym starša/starši hač 60 lět, kóžda dźesata/kóždy dźesaty je starša/starši hač 65 lět“, rjekny strowotniska ministerka Petra Köpping (SPD). Jedyn z domjacych lěkarjow ze 96 lětami přeco hišće praktikuje, wona podšmórny.
Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus a nawodźa 40 druhich nabožinow namołwjeja mjezynarodne zhromadźenstwo statow k wjetšim napinanjam w boju přećiwo změnje klimy. Na swojim zetkanju su nawodźa wěrywuznaćow wčera hladajo na bližacy so swětowy klimowy wjeršk kónc oktobra w Glasgowje zhromadny apel podpisali. Nawoda wjerška Alok Sharma a italski wonkowny minister Luigi di Maio staj dokument hižo dóstałoj. „Wjerškowe zetkanje w Glasgowje je nuznje namołwjene, skutkowne wotmołwy na dotal njesłyšanu krizu hódnotow, kotruž tuchwilu dožiwjamy, namakać a tak přichodnym generacijam konkretnu nadźiju posrědkować. Chcemy wjeršk ze swojim zasadźenjom a duchownej bliskosću přewodźeć“, bamž k tomu zdźěli.
Nimo Franciskusa słušatej wulkoimam Egyptowskeje, Ahmed al-Tajjib jako jedyn z najwažnišich zastupnikow sunnitiskeho islama kaž tež Konstantinopelski patriarch, Bartholomäus I., k tym, kotřiž su apel podpisali. „Trjebamy róšty nadźije a zmužitosće. Nětko je čas za nuzne, radikalne a zamołwite skutki. Změna klimy nas jara starosći“, tam rěka.
Pytanje za nóclěhom skónči so za muža we Würzburgu w celi policajskej straže. 49lětny bě na policajskej inspekciji prosył, jemu při pytanju za hotelowej stwu pomhać. Při kontroli personalijow so wukopa, zo předležitej wukazaj zajeća snadnych přeńdźenjow dla. Dokelž njemóžeše muž 3 000 eurow pokuty zapłaćić, tyknychu jeho do cele. Mjeztym je wón we Würzburgskim jastwje, hdźež ma přichodne 150 dnjow stwu sam za so.
Wjace hač 10 000 eurow pokuty dyrbješe turist z USA w bayerskim Garmisch-Partenkirchenje zapłaćić, zo by so jastwu wuwinył. Policisća běchu při kontroli šofera wosoboweho awta zwěsćili, zo je tón wopity. Zastojnicy zwěsćichu, zo předleži hižo z lěta 2019 wukaz zajeća přećiwo njemu, jako bě tež pjany z awtom jěł. 76lětny dyrbješe nětko 10 400 eurow wotzběhnyć a chłostanku zapłaćić.
Rom (B/SN). Składnostnje 50lětneho wobstaća Rady europskeje biskopskeje konferency (CCEE) wotmě so minjeny tydźeń posedźenje w Romje. Tam su 60lětneho arcybiskopa Vilniusa a předsydu Litawskeje biskopskeje konferency Gintarasa Linasa Grusasa na pjeć lět za noweho prezidenta wuzwolili. W USA rodźeny měšnik naslěduje 78lětneho italskeho kardinala Angela Bagnasca, kiž je gremij wot lěta 2016 nawjedował. Rada europskeje biskopskeje konferency ma swoje sydło w šwicarskim St. Gallenje. Wona chce zhromadne skutkowanje biskopow na cyłym kontinenće spěchować. 1971 załoženemu gremijej přisłuša 39 čłonow. Zhromadnje reprezentuja woni katolsku cyrkej w 45 krajach Europy.
Přihotuja swětowu synodu