Čehodla zwonja silwester zwony?

Montag, 04. Januar 2021 geschrieben von:

Augsburg (B/SN). W silwesterskej nocy witaja zwony po wšěm swěće nowe lěto. Zwuk zwonow ludźi zdawna wobkuzłuje. Při zwonjenju rozeznawatej so swětne a cyrkwinske zwonjenje. Silwesterske zwonjenje jako swětne pochadźa ze srjedźowěka, jako wjetšina ludźi časniki njemě­ješe. Najćeši zwón w Němskej je Pětrowy zwón, waži 24 tonow a wisa w Kölnskej tachantskej cyrkwi. Tohorunja wisa tam najwjetši machotacy (schwingend) zwón „Dicke Pitter“. Wón bu 1923 kidany a ma rozměr 3,22 ­metrow. Najstarši zwón Němskeje je ­Lullusowy zwón w zwóńcy klóšterskeje ruiny w Bad Hersfeldźe. Wón pochadźa z lěta 1038. Najwjetši zwón swěta wisa w Myanmaru a je 3,70 metrow wysoki, ma přeměr 5 metrow a waži 87 tonow.

Kölnski signal je „zahubny“

Płaćizny wolija zwyšene

Montag, 04. Januar 2021 geschrieben von:

Singapur (dpa/SN). Płaćizny wolija su so spočatk noweho lěta jasnje zwyšili. Wikowarjo měnja, zo je přičina toho dobre połoženje na aziskich financnych wikach. Loni je koronapandemija płaćizny chětro wobwliwowała. Šćěpjenje pře wirus pak je wulke nadźije na konjunkturu budźiło. Kak so pandemija dale wuwije, přiwšěm wěste njeje. Tohodla je wolijowe zwjazkarstwo Opec dźensa wo dalšej strategiji ­wuradźowało, kelko wolija chcedźa wot februara wšědnje wudobywać.

Kritizuje šćěpjensku strategiju

Berlin (dpa/SN). Generalny sekretar SPD Lars Klingbeil kritizuje aktualnu šćěpjensku strategiju zwjazkoweho knježerstwa. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) ma jednać. Porno tamnym krajam w Němskej mjenje šćěpja. Přičina toho wšak je jenož małe mnóstwo srědka. Kraje zwonka Europskeje unije su wjacore šćěpiwa nuzowje dowolili a prjedy šćěpić započeli. „Tele dny widźimy w Němskej chaotiske poměry“, rjekny Klingbeil dźensa rano w telewiziji.

W Pólskej trjebaja lěkarjow

W Londonje dźe dźensa wo dóńt Juliana Assangea. Wumjetuja jemu, zo je tajne dokumenty wojerskich zasadźenjow USA ­wozjewił. Sudnistwo chcyše rozsudźić, hač přepodadźa załožerja platformy Wikileaks nětko USA, hdźež hrozy jemu 175 lět ­jastwa. Zwonka sudnistwa su so dźensa sympatizanća Assangea zhromadźili a žadachu sej jeho swobodu. Foto: pa/Yui Mok

Lockdown budźe podlěšeny

Montag, 04. Januar 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Wobydlerjo Němskeje maja koronapandemije dla dale z wobmjezowanjemi a zawrjenymi šulemi ličić. Zwjazkowa kubłanska ministerka Anja Karliczek (CDU) njemóže sej hišće dospołny nawrót šulerjow na prezencnu wučbu předstajić. Tuchwilne połoženje infekcijow to njedowola. Tež situacija w zakładnych šulach a pěstowarnjach njehodźi so dokładnje hódnoćić.

Kultusowi ministrojo zwjazkowych krajow su dźensa wuradźowali, zo bychu so na dalše postupowanje dojednali. Jutře zetkaja so ministerscy prezidenća krajow ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel (CDU). Hižo nětko je wěste, zo budźe lock­down, kotryž płaći poprawom hač do 10. januara, podlěšeny. Mutacije koronawirusa dla so politikarjo tohorunja starosća.

Strowotniski fachowc SPD Karl Lauterbach wupraji so za konsekwentny časowje njewobmjezowany lockdown. Ličba natyknjenjow ma so jasnje pomjeńšić. Hladajo na nowu wariantu wirusa měli tež wo in­cidencnej hódnoće znowa rozmyslować. Tuchwilna hranica 50 njedosaha.

Nochcedźa přěhračk změny być

Montag, 04. Januar 2021 geschrieben von:

Łužiski kruh chce hladajo na přichodne wuwiće sobu postajeć

Choćebuz (dpa/SN). Rěčnica Łužiskeho kruha a měšćanostka Grodka Christine Herntier (njestronjanka) politikarjow namołwja, wot strukturneje změny potrjechene komuny bóle do procesa zapřijeć. Komuny dźěłaja hižo z połnej paru na projektach, kotrež móhli wuspěšnu změnu zmóžnić. Wone dokładnje wědźa, što w regionje trjebaja, wuswětli 63lětna powěsćerni dpa. Komunalna politikarka angažuje so wot lěta 2014 jako rěčnica we Łužiskim kruhu a bě zdobom čłonka brunicoweje komisije, kotraž je wobzamknyła wudobywanje brunicy najpozdźišo hač do lěta 2038 zakónčić. W potrjechenych kónčinach maja tuž nowe dźěłowe městna nastać. Zwjazk chce w regionach hač do 40 miliardow eurow inwestować. „Změna móže so jenož radźić, jeli potrjechene komuny něšto z toho maja. Jeli to ludźo akceptuja, budu woni tež wužadanjam wotpowědować. Nochcemy přěhračk strukturneje změny być.“

To a tamne (04.01.21)

Montag, 04. Januar 2021 geschrieben von:

Žonu ze swójskeho balkona wuswobodźić dyrbješe minjeny tydźeń wohnjowa wobora w Mnichowje. Dwulětny synk bě ju z bydlenja wuzamknył. Poprawom chcyše mać jenož wonka telefonować, zo njeby spjace dźěćo myliła. Syn pak při­wšěm wotući a durje balkona začini. Tuž dyrbješe žona wohnjowu woboru wo pomoc prosyć.

Poprawom měješe to za porik w Awstriskej jedyn z najrjeńšich dnjow žiwjenja być. Tola wony dźeń skónči so z katastrofu. Što bě so stało? Porik krosnowaše na horu Falkert w Korutanskej. Na wjeršku staji 27lětny skónčnje prašenje, hač nochcytaj so zmandźelić, čemuž 32lětna rady přizwoli. Po wšěm zdaću sonow wo přichodnym zhromadnym žiwjenju dla so žona wobsuny. Slubjeny drje chcyše ju hišće dźeržeć, štož so jemu njeporadźi a 32lětna sunje so 200 metrow po horje dele. Na zbožo je ju wobhospodar hěty namakał a wuchował. Zranjeneho muža dyrbješe helikopter do doła dowjezć.

Podpisaja Brexit-zrěčenje

Mittwoch, 30. Dezember 2020 geschrieben von:

London (dpa/SN). Britiski parlament chcyše dźensa wo wikowanskim zrěčenju w zwisku z Brexitom wothłosować. Hakle dopołdnja stej šefina komisije EU Ursula von der Leyen a šef Europskeje rady Charles Michel nimale 1 250 stronski dokument podpisałoj. Z lětadłom bu spis do Londona dowjezeny, hdźež chcyše jón premier Wulkeje Britaniskeje Boris ­Johnson podpisać. Hišće dźensa ma tež kralowna Elizabeth II. Brexit-zakonjej ­ze swójskim podpismom přihłosować.

Zrudny rekord docpěli

Berlin (dpa/SN). Ličba mortwych, kotřiž su w zwisku z koronawirusom zemrěli, je zrudny rekord docpěła. W běhu 24 hodźin přizjewichu němske strowotniske zarjady 1 129 padow, zdźěli dźensa rano Roberta Kochowy institut w Berlinje. Nimo toho informowachu wo 22 459 nowych infekcijach. Minjeny tydźeń bě 24 740 nowych natyknjenjow. Ličby pak njehodźa so hodownych dnjow z mjenje testami dla derje přirunować.

Dalše šćěpiwo dowolene

Po wčerawšim zemjerženju w Chorwatskej je so tam zemja dźensa rano dalšej razaj třasła. Hłowny centrum bě znowa kónčina ­wokoło městow Sisaka a Petrinje na juhowuchodźe Zagreba. W běhu 49 hodźin registrowachu fachowcy 38 zemjerženjow. ­Najsylniše z nich bě wčera připołdnju, při čimž je sydom ludźi zemrěło. Seismologojo liča z dalšimi zemjerženjemi. Mjeztym so ludźo chětro boja a su minjenu nóc w awtach abo pod hołym njebjom přenocowali. Foto: pa/Slavko Midzor

Hišće žane terminy móžne

Mittwoch, 30. Dezember 2020 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Němski čerwjeny křiž (DRK) njebudźe w Sakskej najskerje hač do srjedź januara žane indiwidualne šćěpjenske terminy rozdawać, dokelž njesteji dosć šćěpjenskeho srědka k dispoziciji. To zdźěli DRK wčera w Drježdźanach a pokaza na postajenja zwjazkoweho strowotniskeho ministerstwa. Po tym maja najprjedy wobydlerjow a sobudźěłaćerjow stacionarnych hladanskich zarjadnišćow šćěpić. Kaž ze sakskeje statistiki wuchadźa, su w swobodnym staće 970 stacionarnych zarjadnišćow, w kotrychž bydli 50 997 pomocy potrěbnych ludźi. Cyłkownje je w hladarnjach 41 311 sobudźěłaćerjow. Dotal je do Sakskeje 29 000 šćěpjenskich dozow dóšło. Wot januara ma w Sakskej wob tydźeń 34 000 dozow k dispoziciji być. Za dosahacy škit ma so kóžda wosoba we wotstawku 21 dnjow dwójce šćěpić dać.

Prawidła za dojězdźowarjow přiwótřa

Mittwoch, 30. Dezember 2020 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska wostanje kónčina z wjele padami korony. Tuž přiwótřa swobodny stat winowatosće dojězdźowarjow z wukrajnych rizikowych kónčin. Nimo karanteny maja potrjecheni wot jutřišeho tež wuslědk korona-testa přisłušnemu strowotniskemu zarjadej předpołožić, sakska strowotniska ministerka Petra Köpping (SPD) wčera w Drježdźanach zdźěli. Karantena wobjima cyłkownje dźesać dnjow, test njeměł starši hač 24 hodźin być. Ludźo pak maja přišedši do Sakskeje přiwšěm móžnosć test absolwować. Nanajpozdźišo w běhu 48 hodźin měli jón nachwatać.

Testowanje ma pomhać infekciske rjećazy spóznać a dalšemu wupřestrěću wirusa zadźěwać. Kóšty maja potrjecheni přewzać. Štóž w susodnych krajach dźěła, studuje abo so wukubłuje ma so wot 11. januara prawidłownje dwójce wob tydźeń na swójske kóšty testować dać.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND