Magdeburg (dpa/SN). Saksko-Anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff je přepodaće zastojnstwa hospodarskemu ministrej Svenej Schulzemu, kiž je zdobom krajny předsyda CDU, dołho planował. Hižo před pjeć lětami bě wón rjekł, zo chce tuchwilnu wólbnu dobu za přechod wužiwać, rjekny 71lětny w Magdeburgu. Haseloff bě wčera připowědźił, zo k wólbam krajneho sejma 2026 jako načolny kandidat CDU hižo njenastupi.
Trump prosy na měrowy wjeršk
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je „měrowy wjeršk“ z wjele lět znjepřećelenymaj republikomaj Armeniskej a Azerbajdźanom přihotował. Wón chce prezidentow wobeju krajow dźensa wječor w Běłym domje we Washingtonje witać. Planowana bě oficialna swjatočnosć, na kotrejž chcychu měrowe zrěčenje podpisać. Poćahi mjez krajomaj su napjate. Lěta 2023 dóńdźe k wojerskemu rozrisanju. Trump je přeswědčeny, zo wón kónčinje nětko měr přinjese.
Produkcija słabša
Ludwigshafen (dpa/SN). Brizantne to wuwiće w Ludwigshafenje: Wólbny wuběrk města je Joachima Paula, kandidata AfD za wólby wyšeho měšćanosty, wot wólbow wuzamknyło. Wuběrk wopodstatni swój rozsud z tym, zo na tym dwěluje, „zo kandidat zakonsce předpisane naroki spjelni“. Konkretnje dźe wo prašenje, hač so „požadar kóždy čas za swobodny demokratiski porjad w zmysle wustawy zasadźuje“. W Ludwigshafenje wola 21. septembra noweho wyšeho měšćanostu abo měšćanostku.
Zakład posudka bě pismo nutřkowneho ministerstwa, w kotrymž su wšelake wuprajenja Paula znosyli. Město bě posudk skazało. Wólbny wuběrk ma kmanosće jednotliwych kandidatow nastupajo zastojnstwo pruwować.
Washington/Moskwa (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump sej do zeńdźenja z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom hižo nježada, zo so Putin a ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj do toho zetkataj. Na prašenje žurnalista, hač měłoj so Putin a Zelenskyj do toho zetkać, wotmołwi Trump „ně“.
Wotpowědnje dotalnemu planowanju chcetaj so Trump a Putin přichodny tydźeń prěni raz wosobinsce zetkać, zo byštaj wo wuměnjenjach skónčenja wójny w Ukrainje wuradźowałoj. Wobě stronje stej měnjenja, zo je čas za tajki wjeršk zrały. Termin a městno hišće znatej njejstej. Trump nochcyše nowinarjam rjec, kak z ultimatumom přećiwo Ruskej a z připowědźenymi sankcijemi wobchadźa. Poprawom bě Trump Ruskej dźesać dnjow trajacy ultimatum nastupajo přiměr w Ukrainje stajił. Přećiwo Indiskej je wón mjeztym wysoke cła wukazał, dokelž kraj přeco hišće ruski wolij kupuje.
London/Gaza (dpa/SN). Britiski premierminister Keir Starmer wočakuje dalšu eskalaciju konflikta, dyrbjał-li Israel město Gazu dospołnje wobsadźić, kaž su to dźensa wobzamknyli. „Tuta naprawa njepřinošuje ani skónčenju konflikta ani wuswobodźenju zastajencow. Wona powjedźe k dalšemu přeliwanju kreje“, Starmer we wosobinskej zdźělence zwurazni.
Humanitarna kriza so wšědnje přiwótřa. „Štož trjebamy je přiměr, lěpšu humanitarnu pomoc, pušćenje wšěch zastajencow z rukow Hamas a rozrisanje konflikta po diplomatiskim puću“, Starmer rjekny. Hamas njesmě w Gazaskim pasmje přichodnje hižo žanu rólu přewzać. Israel a Hamas pak dyrbitej „puć zničenja“ skónčnje wopušćić a so „dowěrliwje“ do wuradźowanjow podać.
Israelski wěstotny kabinet bě dźensa rano wobzamknył, tež poslednje dźěle Gazaskeho pasma wobsadźić.
Waršawa. Pólska ma noweho statneho prezidenta. Předwčerawšim, srjedu, su we Waršawskim sejmje Karola Nawrockeho oficialnje spřisahali. 42lětny naslěduje Andrzeja Dudu, kiž njesmědźeše po dwěmaj wólbnymaj dobomaj znowa nastupić. Nawrocki bě so 1. junija w druhim kole prezidentskich wólbow snadnje přećiwo kandidatej knježerstwa, Waršawskemu wyšemu měšćanosće Rafałej Trzaskowskemu, přesadźił.
Drježdźany (dpa/SN). Připowědźenje prezidenta USA Donalda Trumpa nastupajo móžne nowe cła sto procentow na import chipow zbudźa tež w Sakskej ze swojej industriju połwodźakow starosće. „Hišće njeje jasne, hač scyła a w kotrej formje chcyli USA tole přesadźić. Protekcionistiske, sebje škitace postupowanje pak hižo nětko wikowanje přez Atlantik poćežuje“, hospodarske ministerstwo zdźěla. Cła wiki zawru a wikowanje haća, w zdźělence rěka. Jeničce w Drježdźanach dźěłaja tysacy ludźi w industriji połwodźakow. Infineon, Bosch a Global Foundries maja swoje twornje w krajnej stolicy. Dalše firmy kaž TSCM tam runje twarja.
„Hišće je přezahe, wo konsekwencach rěčeć“, měni rěčnik Global Foundries Jens Drews. Předewzaće ma w Drježdźanach nimale 3 000 sobudźěłaćerjow. Woni produkuja w nadawku wšelakich kupcow tak mjenowane wafery, kotrež pozdźišo w awtach, mobilnych telefonach abo mediciniskej technice zatwarja. Global Foundries ma hižo twornje w USA. Trump chce wukrajne předewzaća z wysokimi cłami nuzować, swoju produkciju dospołnje do USA přepołožić.
Berlin (dpa/SN). Nimale 25 000 kilometrow dróhow na němskich dalokodróhach je po informacijach knježerstwa wobškodźenych. Kaž zwjazkowe wobchadne ministerstwo na naprašowanje Lěwicy zdźěla, běchu na zwjazkowych dróhach naposledk 33 procentow tak mjenowanych jězdnych kilometrow porjedźenja potrěbnych, cyłkownje je to 13 600 kilometrow. Na awtodróhach bě jich 11 000 kilometrow resp. 19 procentow. Železnica dyrbi 17 285 kilometrow kolijow a 1 156 mostow ponowić.
Ličby bě sej zapósłanc Lěwicy Dietmar Bartsch wužadał. Daty ministerstwa pokazuja, zo njeje so hladajo na ponowjenja potrěbne dróhi wot lěta 2022 wjele činiło. Tehdy bě podźěl wobškodźenych dróhow nimale runje tak wulki. Ministerstwo pak tež na to skedźbnja, zo je wuraz „ponowjenja potrěbne“ daloko sahacy: Druhdy su jenož snadne wuporjedźenja na powjerchu dróhi trěbne, druhdy dyrbi so dróha hač na zakłady dospołnje znowa natwarić.
Bartsch kritizuje, zo so twarske dźěła dlija: „Hdyž so dale takle komdźimy, trjebamy 20 lět – jenož za mosty.“