To a tamne (12.06.20)

Freitag, 12. Juni 2020 geschrieben von:

Z psom wopytać smědźa ludźo zwěrjenc w Kamjenicy we wobłuku pospyta, kotryž ma wot přichodneje póndźele hač do kónca lěta trać. Při tym chcedźa zwěsćić, kak wobydlerjo coowa na psy rea­guja a hač je to za psy a wobsedźerjow spomóžne. W někotrych coowach su psy dowolene, štož pak zdźěla tež k stresej wjedźe: Mnohim zwěrjatam njejsu psy ničo druhe hač rubježne zwěrjo, a tuž wotpowědnje reaguja.

Tołstu móšeń ze stami eurow a wu­pokazami su policisća w delnjosakskej gmejnje Wietze w swojim listowym kašćiku našli. Wot njeznateho namakarja wotpołožena drohoćinka słušeše 45lětnemu wikowarjej lodowych tworow, kiž bě móšeń na jězbje z čołmikom zhubił. Zastojnicy muža informowachu, a tón dari na to sto eurow pomocnej organi­zaciji a policistam wězo lód.

Pawšalu kraj awtomatisce płaći

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:

Z nowym serbskim postajenjom wo zaru­nanju kóštow rjaduje braniborske knježerstwo přewzaće wudawkow za hłownohamtskich wokrjesnych zamołwitych za naležnosće Serbow přez kraj.

Podstupim (SN/at). Wot 1. januara 2019 płaći po aktualnym braniborskim serbskim zakonju rjadowanje, zo kraj kompletne kóšty personalnych městnow hłownohamtskich zamołwitych za naležnosće Serbow we wokrjesach Sprjewja-Nysa, Hornje Błóta-Łužica, Dubja-Błóta a w bjezwokrjesnym měsće Cho­ćebuzu přewozmje. Na kotrym zakładźe so to stanje, njebě dotal rozrisane. Wakanca zdawa so nachileć, dokelž je braniborske krajne knježerstwo wutoru nowe serbske postajenje wo zarunanju kóštow schwaliło, kotrež bě kulturna ministerka Manja Schüle (SPD) spřihotowała. K dokumentej matej so nětko hišće wuběrk za wědomosć, slědźenje a kulturu kraj­neho sejma kaž tež Rada za naležnosće Serbow wuprajić. Potom nabudźe wón płaćiwosće, kaž Podstupimska statna kenclija informuje.

Dźěłowe městna wohrožene

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:

Frankfurt n. M. (dpa/SN). Pola lětanskeho předewzaća Lufthansa su tysacy dźěłowych městnow wohrožene. Lufthansa sama rěči wo 22 000 połnych dźěłowych městnach, kiž wokomiknje trěbne njejsu. Zhromadnje z dźěłarnistwami chcedźa nětko za rozrisanjom pytać, kotrež móhli na hłownej zhromadźiznje kónc junija předpołožić. Koronakriza je Lufthansu ze 138 000 sobudźěłaćerjemi nimale dospołnje zlemiła.

Maas plany Israela kritizował

Jerusalem (dpa/SN). Zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) je na swo­jim wopyće w Israelu planowanu aneksiju palestinskich kónčin jako ra­njenje prawa zasudźił, hroženjow abo konsekwencow pak so wón wzda. Město toho zasadźi so za to, přetorhnjene direkt­ne rozmołwy mjez Israelom a Pa­lestinjanami wo rozrisanju konflikta na Bliskim wuchodźe wožiwić. Israel chce sej po „měrowym planje“ prezidenta USA Donalda Trumpa třećinu palestinskeho Kraja zapadnje Jordana přiswojić.

Žada sej ekologisku změnu

W zwisku z protestami přećiwo rasizmej w USA su demonstranća w měsće Saint Paul w staće Minnesota před twarjenjom tam­niše­­ho parlamenta pomnik Christopha Kolumbusa powalili a wokoło njeho rejwali. Wotkrywar Ameriki bě swój čas surowje přećiwo prawobydlerjam zachadźał a je po słowach demonstrantow sobu wina na njewólnistwje. Foto: pa/Leila Navidi

Pólska swoju mjezu zaso wotewrje

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Pólska chce swoju mjezu k tamnym krajam Europskeje unije­ 13. junija zaso wotewrěć. To ma pomhać pólske hospodarstwo znowa wo­žiwić, rjekny ministerski prezident Mateusz Morawiecki wčera we Łochowje wuchodnje Waršawy. Mjezynarodne lěty budu wot 16. junija zaso móžne. „Na tónle­ wokomik smy wšitcy čakali. Wob­mjezowanja w zwisku ze zawrjenjom mjezy běchu mnohim Polakam jara njepři­jomne, tójšto branšow našeho hospo­darstwa je chětro ćerpjeło.“

Srjedź měrca bě narodnokonserwa­tiwne knježerstwo jako škitnu naprawu přećiwo rozšěrjenju koronawirusa mjezu Pólskeje za wukrajnikow zawrěło. Wu­wzaća płaćachu jeno za tych ludźi, kotřiž stajnje w kraju bydla, za šoferow nakładnych awtow a za diplomatow. Polacy, kotřiž so z wukraja nawróćichu, dyrbjachu do 14 dnjow trajaceje karanteny. Tute rjadowanje bě wosebje powołanskich dojězdźowarjow podłu pólsko-němskeje mjezy trjechiło. Za nich su hakle pozdźišo wu­wzaćne rjadowanja wukazali.

Němska delegacija w Ruskej

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:

Moskwa/Frankfurt n. M. (dpa/SN). Němske hospodarstwo je najebać korona­krizu prěni wuwzaćny lět delegacije do Mo­skwy zwoprawdźiło. Wodźacy němscy a europscy předewzaćeljo su minjenu nóc w Moskwje přizemili, kaž nawoda němsko-ruskeje wikowanskeje komory Matthias Schepp powěsćerni dpa zdźěli. Po jeho informacijach bě ruske knje­žerstwo w Moskwje lětanskemu přede­wzaću Lufthansa dowoliło, managerow do Ruskeje přiwjezć.

Ruske hospodarstwo tči we hłubokej krizy. Prezident Wladimir Putin, kiž so wosebje na němske inwesticije nadźija, je wukazał hospodarstwo zaso natwarić. „Němska bě, je a wostanje najwu­znam­niši hospodarski partner Ruskeje w Europje“, Schepp rjekny. Wón apeluje na knježerstwje w Berlinje a Moskwje, normalne hospodarske jězby předewzaćelow ručež móžno zaso dowolić. Ruska bě w boju přećiwo koronapandemiji swoju mjezu kónc měrca zawrěła. Nawrót k normalnemu lětadłowemu wobchadej mjez Němskej a Ruskej njeje wotwidźeć. Němske firmy su loni wjace hač dwě miliardźe eurow w Ruskej inwestowali.

Sulfat we wodźiznach přiběra

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:

Mało wody trajaceje suchoty dla nowe problemy wujewja

Choćebuz (dpa/SN). Trajaca suchota w Braniborskej njewobradźa jenož mało wody, tež hódnoty sulfata we wodźi­znach přiběraja. Na to skedźbnjeja škitarjo wobswěta a přirody, dokelž widźa strach za pitnu wodu. Lětsa bě postajena hódnota 280 miligramow sulfata na liter dotal na wjac hač 37 dnjach překročene, wuswětla Renej Šuster ze Zeleneje ligi. Braniborske knježerstwo njeje dosahajcy na stupace hódnoty sulfata w pitnej wodźe přihotowane, twjerdźi tež referentka Němskeho zwjazka za wobswět a přirodoškit (BUND) Michaela Kruse. „Změjemy-li zaso tajke suche lěto kaž minjenej, by kraj přihotowany być dyrbjał.“

Wšo zaso w porjadku?

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:
„Woprawdźiteho přećela spóznawaš w nu­zy.­“ Tele stare přisłowo měło nam nastork być, swoje zadźerženje w naj­wjetšej nuzy koronawirusa dla přepytować. Měnju pak tu wosebje zadźerženje krajow Europskeje unije. Runjewon pa­nisce a w běhu hodźin běchu mjezy za­wrjene. Wobrazy z mašinskimi třělbami wobrónjenych pólskich wojakow na namjeznym přechodźe a w lěsu podłu mjezy su so mi hłuboko do pomjatka zaryli. Němska njebě kmańša, wona je swoju hranicu za wukraj­nikow tohorunja za­wrěła. Hdźe bě wone europske přećelstwo a partnerstwo mjez ludami? Zo je mjeza k Čěskej a Pólskej zaso­ wotewrjena, ma předewšěm hospodarske přičiny. Čěski ministerski prezident Andrej Babiš wšak je to jasnje rjekł: Tu­risća dyrbjeli swoje pjenjezy zaso w Čěskej wudawać. Je to kaž z mandźelskimaj, kotrajž staj so rozešłoj a so tola zaso namakałoj: Tak kaž do toho pak ženje wjace njebudźe. Marko Wjeńka

FDP přećiwo wyšemu popłatkej

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Nimo wjacorych politikarjow CDU/CSU w zwjazkowym sejmje so nětko tež FDP zwyšenju rozhłoso­weho popłatka spřećiwja. To wuchadźa z próstwy, kotruž je frakcija strony po swójskich informacijach wobzamknyła. Přichodny tydźeń chce ju w zwjazkowym sejmje zapodać. Po tym chce zwjazkowe knježerstwo namołwić, so pola zwjazkowych krajow za to zasadźeć, planowane zwyšenje popłatka wot tuchwilu 17,50 eurow měsačnje na 18,36 eurow na domjacnosć najprjedy raz přestorčić. To dyrbjało płaćić, doniž njejsu wuskutki koronapandemije na zjawno-prawniske rozhłosowe sćelaki pruwowane. Dokument powěsćerni dpa předleži.

Rozhłosowa politika je w prěnim rjedźe­­ naležnosć zwjazkowych krajow. Ministerscy prezidenća běchu w měrcu wobzamknyli rozhłosowy popłatk, najwažniše žórło dochodow ARD, ZDF a sćelaka Deutschlandradio, prěni króć po lěće 2009 zaso zwyšić. Saksko-Anhaltska bě so jako jenički zwjazkowy kraj hłosa wzdała.

To a tamne (11.06.20)

Donnerstag, 11. Juni 2020 geschrieben von:

Swojorazne zynčenje je wot najnowšeho wokoło swětoznateho mosta Golden Gate Bridge w San Franciscu słyšeć. „Wina“ na zwukach 83 lět stareje woclaneje konstrukcije je nowe wobłoženje, kotrež tam runje zatwarjeja. Reakcije wobydlerjow sahaja wot „grawoćiwe“ hač k „spěwej jandźelow“. Nowe wobłoženje je dźěl projekta, zo móhli metalowe saki pře­ćiwo sebjemordarjam připrawić.

Lubosć k čerwjenym sportowym awtam typa Ferrari je 45lětnemu mužej w Duisburgu mjerzanje z policiju wu­njesła. Wón ma pokutu płaćić, dokelž je swój­ trjebany Toyota na nimale originalny „fake-Ferrari“ přetwarił. Policajskej patruli bě awto w Duisburgu napadnyło. Na a w Toyoće bě na wjacorych městnach značka Ferrari připrawjena, kiž wšak je kruće škitana. Muž dyrbi awto zaso na originalny staw změnić.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND