Prěni dźeń škita ludnosće
W spomnjeću na Bohdana Urbankowskeho
Styskniwa powěsć je mje w dowolu dosćahnyła: We Waršawje je minjeny štwórtk, 15. smažnika, we 80. žiwjenskim lěće Bohdan Urbankowski zemrěł – wuznamny pólski basnik, dramaturg, historikar a filozof. Z pjera wuměłca a wědomostnika pochadźeja njeličomne zběrki poezije a prozy, dźiwadłowe hry, pojednanja a biografije, mjez druhim wo Adamje Mickiewiczu, Józefje Piłsudskim a Janje Pawole II.
To a tamne (21.06.23)
Nowy tematiski wobłuk w Berlinskim kabineće wóskowych figurow „Madame Tussauds“ wotewrěł je bywši knježacy měšćanosta Klaus Wowereit. Wotdźěl „Award Party“ ma swjatočnosće spožčenja myta na čerwjenym přestrjencu z tójšto prominentnymi wosobami napodobnić. Kabinet Madame Tussauds swjeći lětsa 15. róčnicu wobstaća. Wowereit bě swojoraznu přehladku Pod lipami lěta 2008 jako měšćanosta wotewrěł a je tam wězo ze swójskej figuru zwobraznjeny.
Narodniny krala Charlesa III. su w britiskim wulkopósłanstwje w Berlinje ze 400 hosćimi woswjećili. „Je hišće trochu njezwučene, wo narodninach krala rěčeć“, wulkopósłanča Jill Gallard hladajo na dołhi čas zastojnstwa kralowny Elizabeth II. rjekny. Narodniny britiskeho monarcha swjeća stajnje w lěću, dokelž maja tam wuhlady na rjane wjedro.
Chorownje wołaja wo pomoc
Berlin (dpa/SN). Ze wšoněmskim akciskim dnjom su chorownje Němskeje dźensa na swoje dramatiske pjenježne połoženje skedźbnili. Centralne zarjadowanje bě w Berlinje planowane. Aktualnje z toho wuchadźeja, zo bědźi so 20 do 30 procentow wšěch klinikow z hrožacej insolwencu. Prezident zwjazka městow Němskeje Markus Lewe žada sej dalšu spěšnu pomoc. Chorownje njemóža na reformu klinikow čakać. Planowanych šěsć miliardow eurow je přemało, Lewe rjekny.
Zelenskyj: Žane straty
Kijew (dpa/SN). Ukrainska armeja njeje při swojej tuchwilnej přećiwnej ofensiwje přećiwo ruskim jednotkam po słowach prezidenta Wolodymyra Zelenskeho žane teritorialne straty poćerpjeła. W někotrych kónčinach ukrainscy wojowarjo postupuja, w druhich so zakituja a so ruskim nadběham wuspěšnje wobaraja, tak Zelenskyj. Znowa wón wobydlerjam kraja přilubi, zo módro-žołta ukrainska chorhoj něhdy zaso po wšěch tuchwilu wobsadźenych kónčinach zmawuje.
Łžě Johnsona w rozprawje
Po sensacionelnym druhim dobyću champions league po 2002 su mjetarjow ...
Wjace politiskich njeskutkow
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa ministerka za nutřkowne naležnosće Nancy Faeser (SPD) a prezident zwjazkoweho zarjada za wustawoškit Thomas Haldenwang staj dźensa w Berlinje wustawoškitnu rozprawu 2022 předstajiłoj. W njej zwěsća, zo je ličba politisce motiwowanych njeskutkow w Němskej dale přiběrała. W Němskej su loni po informacijach zwjazkoweho kriminalneho zarjada 58 916 politisce motiwowanych njeskutkow zličili, šěsć procentow wjace hač lěto do toho.
Nimo toho je ličba tak mjenowanych reichsbürgerow dale sylnje rozrostła. Tutomu wobłukej přiliči nutřkokrajna tajna słužba w lěće 2022 něhdźe 23 000 ludźi, po 21 000 lěto do toho. Reichsbürgerojo zwjazkowu republiku njepřipóznawaja. Po ruskim nadpadźe na Ukrainu dyrbi so wustawoškit tež přiběrajcy ze spionažu a z wobwliwowanjom němskeje politiki přez wukrajne tajne słužby zaběrać.
Ruske nalěty wotwobarane
Wobćežne rozmołwy z Chinu
Berlin (dpa/SN). Knježerstwje Němskeje a Chiny su dźensa w Berlinje wo dalšim zhromadnym dźěle wobeju krajow w ćežkich časach wuradźowałoj. Dźesać chinskich a dźewjeć němskich zastupnikow knježerstwa su so pod nawodom zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) a chinskeho ministerskeho prezidenta Li Qianga w kanclerskim zarjedźe zešli. Zaběrali su so předewšěm z bojom přećiwo změnje klimy a z tym zwjazanym přetwarom hospodarstwa. Rěčeć chcychu pak tež wo wikowanskich poćahach mjez krajomaj a wo wójnje Ruskeje přećiwo Ukrainje. China chce w tutym konflikće posrědkować a zasadźuje so za měrowe jednanja.
Zwjazkowe knježerstwo organizuje knježerstwowe konsultacije prawidłownje z krajemi a partnerami, kotrež su jemu hospodarsce a strategisce wosebje wažne. Chinu wobhladuja w Berlinje jako „partnera, hospodarskeho konkurenta a systemoweho riwala“, w posudku knježerstwa rěka. W Chinje je tutón posudk hněw a njezrozumjenje zbudźił.
We wobchodach wjace kradnu
Ličba padustwow pola wikowarjow niwow z časa do pandemije docpěła
Köln (dpa/SN). Wšojedne hač palenc, sneakery abo smartphony: Ličba padustwow we wobchodach je w Němskej loni zaso jasnje přiběrała. Cyłkownje wobličichu straty drobnowikowarjow přez paduchow po dźensa wozjewjenym přepytowanju Kölnskeho wikowanskeho slědźenskeho instituta EHI 2022 na něhdźe 3,7 miliardow eurow. To je rozrost 15 procentow porno lońšemu lětu.
K tomu přińdźe přiběracy strach mjez wikowarjemi, tak přepytowanje zwěsća, zo móhli stupace płaćizny minjenych měsacow toho abo tamneho pohnuć, wěcy prosće sobu wzać. „Wosebje přiběrace płaćizny riziko padustwow we wobchodach zwyša. Kradnyć je drohich produktow dla atraktiwniše“, fachowc instituta Frank Horst tuchwilnu naladu zjima. Mnozy wikowarjo wočakuja tež wjace padustwow přez sobudźěłaćerjow. Někotre předewzaća běchu tónle zjaw hižo loni wobkedźbowali.
