To a tamne (04.01.17)
Chětro wulka ryba je wudźerja před awstralskim přibrjohom Exmouth do wody sćahnyła. Hakle po pjeć hodźinach móžachu Nowoseelandźana z lódzymneje wody wućahnyć, kaž rěčnik wuchowanskeje słužby zdźěli. Dźakować ma so muž rybarjam, kotřiž běchu so z nim podarmo skontaktować spytali. Jako so wón po třoch hodźinach přeco hišće njepřizjewi a jedyn kolega prózdny čołm nańdźe, zawołachu wuchowansku słužbu.
Pjeć kilometrow dołhu razantnu jězbu na třěše swojeho pokradnjeneho awta je Osama Aoukili w francoskim Lyonje přetrał. Dźeržo so z jednej ruku při nošaku za wačoki je wón z tamnej ruku čisło policije na swojim handyju wolił. W bydlenskej štwórći, hdźež dyrbješe awto pomałšo jěć, Aoukili z njeho skoči. Paduch spyta na to ćeknyć. Policija pak jeho zadźerža a zaja.
Němcy w Danskej chcedźa do regionalneje rady
Němska mjeńšina w Danskej móžeše lěta 2013 kedźbyhódny wólbny wuslědk wuwojować: Při komunalnych wólbach w štyrjoch sewjeroschleswigskich (južnodanskich) gmejnach móžeše politiska strona němskeje mjeńšiny, Schleswigska strona (SP), swój podźěl wo 63 procetnow rozšěrić a cyłkownje 8 620 hłosow zdobyć. To dosahaše, zo móžeše z dźewjeć zapósłancami město dotal pjeć do štyrjoch měšćanskich zhromadźiznow w Tondernje, Haderslebenje, Apenradźe a Sonderburgu zaćahnyć.
Lětsa su přichodne komunalne wólby. Schleswigska strona chce spytać swoje pozicije w komunach zakitować a – z něšto zbožom – samo skrućić. Nimo toho poda so na nowu politisku runinu: Wona chcyła tež w južnodanskej regionalnej radźe zastupjena być, hdźež předewšěm wo chorownjach a hospodarskej politice rozsudźeja.
Nowy rabiner powołany
Berlin (B/SN). Najwjetši židowski Boži dom w Berlinje, synagoga Rykestraße, dóstanje po 30 lětach wakancy zaso wosadneho rabinera. Zhromadźizna reprezentantow židowskeje wosady w Berlinje je rabinera Borisa Ronisa jednohłósnje powołała. Předsyda wosady Gideon Joffe widźi w tym „dawno trěbnu kročel“. Z powołanjom Ronisa budźe zastojnstwo zaso „nanajlěpje wupjelnjene“. Pjenjez dla njemóžeše sej wosada wobsadźenje městna wjele lět dowolić.
Bach a reformacija
Erfurt (B/SN). Durinski Bachowy festiwal 2017 wěnuje so w aprylu jubilejej 500. róčnicy reformacije. „Durinska je centrum reformacije – a bjez reformacije by sakralna hudźba Johanna Sebastiana Bacha lědma móžna była“, rjekny šef festiwala Christoph Drescher při předstajenju programa w Erfurće. Wuwjedźenja Luthera (1488–1546) k wosadnemu spěwanju a tak nastawacy wuznamny choral su sakralnu hudźbu Bacha na rozsudne wašnje postajeli.
Cyrkej zaso wotewrjena
Aktiwisća: Přiměr wohroženy
Damaskus (dpa/SN). Wot minjeneho pjatka płaćiwy přiměr w Syriskej je po informacijach aktiwistow wohroženy. Přestawka třěleńcow je w kritiskej fazy, wozjewi dźensa opoziciska wobkedźbowarnja za čłowjeske prawa Syriskeje. Při nalětach na wot rebelow wobsadźene město Chan Sheichun bu žona morjena. Knježerstwowe helikoptery su nimo toho na strategisce wažnu dolinu Wadi Barada sudowe bomby mjetali.
Widejo ze skućićelom našli
Istanbul (dpa/K/SN). Při pytanju za atentatnikom na silwestersku party w Istanbulu z 39 mortwymi su selfie-widejo podhladneho našli. Na nim je 40 sekundow dołho widźeć, kak muski po chětro čiłym naměsće běha a z handyjom sam sebje a tohorunja wokolinu filmuje. Po turkowskich medijach pokazuja sekwency Naměsto Taksim w centrumje. Ćmowowłosaty muž z nikim njerěči. Widźeć su pasanća z nakupowanskimi titami a žona z dźěćacym wozyčkom.
Brónje ludnosći dowolić
Za jasniše kompetency
Na wuchodnej Ukrainje
Łužica hišće wot ptačeje gripy njepotrjechena
Greifswald/Budyšin (SN/at). Eksperća přeco hišće zwěsćeja, zo ptača gripa w Němskej njewoteběra. Wo tym informuje dźensa Friedricha Löfflerowy institut na kupje Riems blisko Greifswalda přez powěsćernju dpa. Po prěnim zwěsćenju wirusa H5N8 loni spočatk nowembra je mrětwa w něhdźe 30 pjeriznarnjach wudyriła. Tež w druhich europskich krajach su pady ptačeje gripy přizjewili. Tak je Słowakska aktualny podhlad přizjewiła, z Chorwatskeje a Grjekskeje su najmłódše dopokazy wirusa.
W Sakskej wupokazuje aktualne posudźowanje rizika H5N8, kotrež podawa Friedricha Löfflerowy institut, 15 přizjewjenjow z Lipšćanskeje kónčiny, města Lipska a wokrjesa Sakska Šwica-wuchodne Rudne horiny, w Braniborskej dwě přizjewjeni we wokrjesu Podstupim/srjedźna Marka a w Teltowje. Stajnje běchu to dźiwje ptaki. Delnja, srjedźna a Hornja Łužica njejsu dotal wot najnowšeje žołmy mrětwy potrjechene.
Znowa namóc neonacijow
Kozel: Ataka pokazuje, zo rozmołwy z tajkimi ludźimi ničo njewunjesu
Budyšin (SN/at). Ataka zababjenych neonacijow minjeny pjatk w Budyšinje na čłonow Lěwicarskeje młodźiny, při čimž poćerpje pjeć młodych lěwicarjow zdźěla ćežke zranjenja, serbskeho zapósłanca Sakskeho krajneho sejma Hajka Kozela (Lěwica) nastróža. „Woporam přeju spěšne wustrowjenje. Nadźijam so, zo njedadźa so tež tajkich nadpadow dla wotdźeržować, dale měrniwje přećiwo ideologiji nacijow wojować. To je w Budyšinje trěbnišo hač hdy prjedy“, piše zapósłanc w nowinskim wozjewjenju.
Lědma kročel doprědka
To a tamne (03.01.17)
„Prosće jenož kołwrótny“ mjenuje Alan Feely medijowy hołk a tołk wokoło swojeho fish-and-chips-wobchoda w sewjeroirskim Belfasće. Tydźenja bě wón skazanku młodeje žony na swoju Facebook-stronu stajił, wot toho časa telefon nastajnosći klinka. Skazarka chcyše, zo wón pola Spara zastanje a jej wottam gripowe tablety sobu přinjese. „Skazam jenož něšto k jědźi, zo bych tablety dóstała. Sym jara chora.“ Sobudźěłaćer je jej lěk wobstarał.
Za transport mjedu do hnězda wužiwaja mrowje optimalne pomocne srědki kaž móličke kruchi hubicy. To su wědomostnicy na uniwersiće w madźarskim Szegedźe na pospytach z mrowjemi wuslědźili. Insekty wužiwaja tež srjódki, hałžki abo papjerjane šlebjerdki, zo bychu měd transportowali. Wo tym rozprawjachu wědomostnicy w fachowym magacinje Animal Behaviour.
