Drježdźany (SN). Nowa sakska justicna ministerka Constanze Geiert (CDU) změni postajenje swojeje předchadnicy Katje Meier (Zeleni) a wotstroni tak mjenowanu gender-sprawnu rěč w tekstach zakonjow, wukazow a předpisow. Tak je to wčera kabinet mjeńšinoweho knježerstwa CDU a SPD wobzamknył. Zeleni po lońšich wólbach w Sakskej hižo knježerstwu njepřisłušeja. Wukubłana juristka Geiert je wot 2019 profesorka na Mišnjanskej wysokej šuli za zarjadnistwo, hdźež mjez druhim zarjadniske prawo wuwučowaše. Katja Meier je politologowka, stawiznarka a sociologowka a dźěłaše do swojeho časa jako ministerka we wšelakich funkcijach za Zelenych.
Z wida Geiert je rozsud přinošk k wottwarej běrokratije, wšako maja teksty zakonjow za ludźi a hospodarstwo zrozumliwe być. Zašła koalicija CDU/Zelenych/SPD je „genderowu rěč“ 2020 zawjedła. Katja Meier rozsud naslědnicy wobžaruje, wšako je rěč zakonjow hišće z časa postajowana, hdyž njejsu žony a mužojo samsne prawa měli. Geiert pak kritizowaše trěbne přeformulowanje cyłych zakonjow při kóždej změnje.
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je swoje dotalne dźěło w zastojnstwje jako přewšo wuspěšne wuchwalował. „Amerika je wróćo“ rjekny republikan w swojej narěči před woběmaj komoromaj parlamenta. Po swojim spřisahanju před šěsć tydźenjemi je wón spěšnje a konsekwentnje jednał, „zo by najwulkotnišu a najwuspěšnišu dobu w stawiznach kraja zahajił“. Amerika je z nim swoju hordosć a swoje sebjewědomje zaso namakała, je sej Trump wěsty.
Žana woborna winowatosć
Berlin (dpa/SN). Zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) žadanja za spěšnym wukazanjom woborneje winowatosće w Němskej wotpokazuje. Zwjazkowa wobora nima scyła dosć kasernow, zo móhła wšitkich zwołanych wojakow zaměstnić, rjekny Pistorius sćelakej ARD. Wažniše je, wšěm tym perspektiwu skićić, kotřiž k zwjazkowej woborje chcedźa. Tutych ludźi měli registrować. Woborna winowatosć, kaž ju ze starych časow znajemy, njeje wjace zwoprawdźomna, wón rjekny.
Nahubnik bamžej pomha
Kairo/Gaza (dpa/SN). Wot arabskich krajow zdźěłany plan natwara Gazaskeho pasma chcedźa tež Europskej uniji a USA předpołožić. Tole je egyptowski wonkowny minister Badr Abdel-Atti k zakónčenju wjerškoweho zetkanja w Kairo zdźělił. Jeho kraj chcył za 90 stronow wobpřijacy plan, kiž powěsćerni dpa předleži, šěroku mjezynarodnu podpěru zdobyć a so tak wjele diskutowanym namjetam prezidenta USA Donalda Trumpa spřećiwjeć.
Plan předwidźi za čas přichodnych pjeć lět najprjedy raz rumowanje rozwalinow w Gazy a potom twar nachwilnych a dołhodobnych bydlenjow za tam bydlacych Palestinjanow. Kóšty trochuja na 50 miliardow eurow. Krute připrajenja pjenjez dotal hišće wot nikoho nimaja.
Berlin (dpa/SN). Unija CDU/CSU a SPD stej so při swojich sonděrowanskich jednanjach na financny paket historiskeho rozměra za zakitowanje a infrastrukturu dojednałoj. Z nim chcedźa zdobom we wustawje zakótwjene borzdźidło zadołženja we wěstych naležnosćach zběhnyć. Nimo toho wutworja wurjadne zamóženje za porjedźenje infrastruktury Němskeje we wobjimje 500 miliardow eurow. Financne wobzamknjenja su prěnje dojednanje w rozmołwach k wutworjenju noweho knježerstwa. Zdobom maja pokazać, zo je Němska hladajo na jutřiši wjeršk EU w Brüsselu jednanjakmana. Tam chcedźa wo tym wuradźować, kak měła Europa na nowy kurs prezidenta USA Donalda Trumpa reagować. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) chce tam podźěl Němskeje přinošować.
Kanclerski kandidat unije Friedrich Merz (CDU) je w tym zwisku potwjerdźił, zo Němska hoberske financne wužadanje jenož zmištruje, hdyž so hospodarstwo kraja nanajspěšnišo zaso zhraba a so na puć stabilneho rozrosta nawróći.
Před něšto časom přirunowaše fachowc połoženje w Europje z lětom 1914. Tehdy knježeše wulka wójnska zahoritosć. Knježacy ludźom napowědachu, zo dyrbja ludy skónčnje na bitwišću wo swojim přichodźe rozsudźić. Wotpowědnje zahoriće wojacy do wójny ćehnjechu, dokelž běchu wo swojim dobyću kruće přeswědčeni.
Po zjawnej rozkorje mjez prezidentom USA Donaldom Trumpom a ukrainskim prezidentom Wolodymyrom Zelenskym w Běłym domje je swět naraz hinaši. Mi so zdawa, jako by Trump europskim wójnskim horliwcam swěcu hasnył abo kaž Němcy praja, tykačk wućahnył. „Stejimy bjez košle a cholowow“, rjekny jedyn z najzasaklišich zastupnikow wójnskeje politiki Roderich Kiesewetter (CDU) tele dny nowinarjam. Ludźo w Sakskej maja dobry čuch w tymle nastupanju. W zapadnej Europje knježi porno tomu wulka bjezradnosć. Politikarjam bych radźił: Štóž chce rady wojować, njech to čini abo swoje dźěći sćele. Marko Wjeńka
Dźesać tonow kokaina su francoscy cłownicy w přistawje w Dunkerque sćazali. Tole je statne rěčnistwo wobkrućiło. Centrala za organizowanu kriminalitu je přepytowanja po hoberskej namakance w přistawje nad Sewjernym morjom přewzała. Wopojny jěd w hódnoće 320 milionow eurow běchu minjeny kónc tydźenja w kontejneru z južneje Ameriki našli. Dalše nadrobnosće njejsu znate.
Dyrbjał-li so tuchwilny trend pokročować, móhła so po najnowšim přepytowanju za 25 lět něhdźe třećina wšěch dźěći a młodych dorosćenych z nadwahu abo tučnym ćěłom bědźić. Najwjetši podźěl tołstych młodostnych wočakuja wědomostnicy w arabskim rumje. W Němskej móhło hač do 23 procentow potrjechenych być. Zwjazane je wuwiće z tójšto chorosćemi. Přičina je wužiwanje medijow a přiběrace zapadne zežiwjenje.
Brüssel (dpa/SN). Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen je plan předstajiła, z kotrymž chcyła zakitowanje Europskeje unije sylnić a w tym zwisku hač do 800 miliardow eurow mobilizować. Wěstota Europy je na jara realne wašnje wohrožena, rjekny von der Leyen dźensa w Brüsselu. „Smy w fazy brónjenja a Europa je zwólniwa, swoje wudawki za zakitowanje masiwnje zwyšić“, wona rjekny. Planowany je fonds za zakitowansku industriju a za podpěru Ukrainje.
Bamž w akutnym stawje
Rom (dpa/SN). Strowotny staw bamža Franciskusa je so w chorowni zaso pohubjeńšił. 88lětny poćerpje wčera popołdnju „akutne zaprajenje dychanja“, Vatikan zdźěla. Hižo pjatk běchu jemu kumštnje při dychanju pomhać dyrbjeli. Wuhlady dalšeho wuwića su chětro njewěste. Franciskusa lěkuja wot srjedź februara w chorowni Gemelli w Romje. Wón ćerpi na zahorjenje płucow. Po wšěm swěće so wěriwi za njeho modla.
Gazaske pasmo zaso natwarić