Jara sćerpliwi dyrbjachu šoferojo dźensa na zwjazkowej awtodróze A14 pola Halle być. Na wotjězdźe Halle-Tornow bě rano ­nakładne awto, kotrež beton transportuje, znjezbožiło. 23lětny šofer so ćežko zrani, policija zdźěli. A14 su zastojnicy do wobeju směrow zaraćili. Foto: pa/dpa/Jan Woitas

Zastojnicy su předrozy

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazk płaćerjow dawkow je so za to wuprajił, w přichodźe mjenje ludźi do statusa zastojnika přewzać, dokelž su wudawki za to jara wulke. „Za zjawne etaty su kóšty za zastojnikow přeco wulke poćeženje“, wuzběhny prezident organizacije Reiner Holznagel w nowinje Rheinische Post. „Tohodla měł so status zastojnikow přepruwować a z nim zwi­sowace priwilegije kritisce analyzować. Lěpšiny zastojnikow dźěłaćerjo w swobodnym hospodarstwje wjace nje­zrozu­mja. Rozdźěle hladajo na mzdu zastoj­nikow a mzdu dźěłaćerjow bywaja dale a wjetše.“ Holznagel k tomu namołwja, ličbu nowych zastojnstwow na minimum a jenož na wažne jadrowe wobłuki wobmjezować – to rěka w policiji, financnym zarjedźe a we wobłuku justicy. Tež generalny sekretar CDU Carsten Linnemann bě sej mjenje zastojnikow žadał. „Mi je wažne, zo jenož tam zastojnikow zasadźamy, hdźež so wažne nadawki spjelnjeja. W ministerstwach zastojnicy njejsu trěbni a připódla prajene ani w zjawnym zarjadnistwje“, Linnemann zwurazni.

Prócuja so wo rozrisanje

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:
Berlin/Islamabad (dpa/SN). Pakistan je minjene dny něhdźe 280 Afghaničanow zajał, kotřiž su na to čakali, zo do Němskeje wupućuja. Kaž powěsćernja dpa informuje, su pakistanske zarjady 35 wosobow hižo do Afghanistana wupokazali. „Zwjazkowe knježerstwo a němske wulkopósłanstwo w Islamabadźe z pakistanskim knježerstwom wuradźujetej, zo bychu problem ručež móžno zrjadowali“, informuje zwjazkowe wonkowne ministerstwo. Tuchwilu čaka wjace hač 2 000 Afghaničanow we wobłuku wšelakich programow za wupućowanje w Pakistanje. Wšitcy chcedźa do Němskeje. Woni su něhdyši sobudźěłaćerjo Němskeje, kotřiž běchu w Afghanistanje zasadźeni a tuž su nětko pod knjejstwom islamistow wohroženi. Dokelž je němske wulkopósłanstwo w Kabulu wot awgusta 2021 zawrjene, dyrbja woni w Pakistanje pruwowansku proceduru přeńć. Jednotliwe kročele procesa traja hustohdy měsacy.

Wulke wočakowanja na noweho šefa

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Šef Němskeje železnicy Richard Lutz dyrbi so swojeho zastojnstwa dočasnje wzdać. 61lětny smě koncern jenož hišće tak dołho nawjedować, doniž njejsu naslědnika namakali, zdźěli wčera zwjazkowy wobchadny minister Patrick Schnieder (CDU). Němska železnica bědźi so hižo dlěje z problemami. Kriza w zawodźe bywa dale a wjetša.

Noweho šefa Němskeje železnicy wočakuja hoberske wužadanja. Syć kolijow je marodna, tež njedypkownosć je wulka tema. Ćahi hustodosć prosće njejězdźa abo su přepjelnjene. Zwjazkowy wobchadny minister chce 22. septembra nowu strategiju za železnicu předstajić, wo kotrejž pak wón dotal lědma što přeradźa. Titul „Agenda za spokojnych kupcow na čarje „ pak hižo přeradźa, wo čo dźe. „Železnica dyrbi dypkowna, wěsta a čista być“, Schnieder wčera wuswětli. „Za to pytamy kmany personal.“

Najrjeńša šćežka Němskeje w Sakskej

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:
„Najrjeńša pućowanska šćežka Němskeje 2025“ je titul, kotryž smě so nětko za šćežku Caspara Davida Friedricha w Sakskej Šwicy wužiwać. We wobłuku wubědźowanja pućowanskeho magacina su ju za dobyćerku wuzwolili. Z tym je po 18 lětach ­přestawki titul skónčnje zaso šćežka w Sakskej dóstała. Režiser a dźiwadźelnik jako „Caspar David Friedrich“, wjesnjanosta gmejny Reinhardtsdorf-Schöna Andreas ­Heine (wolerske zjednoćenstwo 94), zastupjerka turistiskeho zwjazka Sakska Šwica Nicole Hesse, zastupowacy nawoda zarjadnistwa narodneho parka a lěsnistwa ­Sakska Šwica Daniel Thomann a wjesnjanosta gmejny Bad Schandauwa Thomas ­Kunack (wolerske zjednoćenstwo turizm, wotlěwa) so z toho wjesela. Foto: TVSSW/Marko Förster

Mjenje miliny přetrjebali

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:

Lipsk (dpa/SN). Sakska produkcija brutto­miliny je so w lěće 2023 wo ni­male štwórćinu znižiła. Tole wuchadźa z energijoweje bilancy, kotruž je krajny statistiski zarjad wčera wozjewił. Po tym so produkcija miliny na 34 terawattowych hodźin pomjeńši. Podźěl miliny z brunicy je drje najwjetši, ale je wo jědnaće terawattowych hodźin woteběrał. To wotpowěduje třećinje, statistikarjo wuličichu. Rozrostł je w samsnym času podźěl z wobnowjomnych energijow, ­wosebje wětrnikow a fotowoltaiki. Tu ­je produkcija miliny wo pjeć tera­wattowych hodźin přiběrała. To wot­powěduje rozrostej dźewjeć procentow.

Přetrjeba energije w Sakskej je woteběrała. Po statistice přetrjebachu ludźo 2023 cyłkownje 566 petajoulow miliny z płuna, brunicy a mineralneho wolija. To je 13 procentow mjenje. Najwjetši podźěl ma tohorunja miliny z brunicy – přetrjeba je wo nimale třećinu woteběrała. Dale a mjenje miliny přetrjebuje industrija (minus 9 proc.), po tym sćěhuja domjacnosće (minus 7 proc.). Přetrjeba we wobchadnym sektorje wosta z jednym procentom nimale njezměnjena.

Titul so zadani

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:
Kamjenica (dpa/SN). Titul „Kulturna stolica“ so za Kamjenicu zadani. Nimale 58 milionow eurow je mêsto do projektow swojeho wuwića inwestowało. Profitowało je něhdźe 30 předewzaćow, kotrež su wšelako wulke. Wot wičneje studnje přez Hartmannowu fabriku jako centrum za wopytowarjow hač do restawrowanja ródneho domu molerja Karla Schmidta-Rottluffa, w kotrymž bu nowy muzej zarjadowany, su pjenjezy inwestowali.

To a tamne (15.08.25)

Freitag, 15. August 2025 geschrieben von:

Mortwy hołb je w Berlinje-Hellersdorfje wulke zasadźenje policije zawinił. Swědcy su policiju wołali, dokelž běchu wutřěle słyšeli, na čož je mortwy hołb do jich dwora padnył. Bórze so tam wjele zastojnikow nawali a z dowolnosću sudnika so do bydlenja pozdatneho třělca ­zadobychu. Tam drje municiju za powětrowku namakachu, ale ani brónje abo čłowjeka. Pozdźišo pak wobydler tutoho bydlenja na policajsku staciju přińdźe, zo by sej swój kluč wotewzał. Twjerdźeše, zo je hołbja z katapultom wottřělił. Policija naležnosć nětko přepytuje.

Za tři měsacy so w Němskej sezona hodownych wikow zahaji. Město Drježdźany so hižo za jědlu abo šmrěkom rozhladuje, kiž móhli na wiki stajić. Štom měł něhdźe 23 metrow wysoki a runje zrosćeny być.

Što sej z toho sobu wozmjemy?

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:

Sep mysli po lětušim CSD w Budyšinje

Naš Budyšin je pisany! Jasny to signal, kotryž su zašłu njedźelu tysacy demonstrantkow a demonstrantow wusyłali. Z tym su so trendej w cyłej Němskej přizamkli. W Sakskej na přikład běchu w lěće 2020 runje štyri zarjadowanja pod hesłom CSD. Dźensa, pjeć lět pozdźišo, je jich hižo 20 na lěto. Towaršnosć je wočiwidnje wotewrjeniša, pisaniša, tolerantniša. A třeći CSD w Budyšinje je pokazał, zo zamóže zarjadowanje za prawa queernych samo tysacy ludźi na dróhi městačka wołać. Při tym je demonstracija CSD w Budyšinje pokazała, zo je zarjadowanje wuslědk synergije wjacorych prudow progresiwneje towaršnosće. Tule zjednoćeja so mjenujcy politiske lěwicarske ideale, kaž prawa mjeńšinow, z wojowanjom přećiwo přiběracym prawicarskim strukturam, wosebje na wuchodźe Němskeje. Zarjadowanja, kotrež steja eksemplarisce za wotewrjenu a inkluziwnu towaršnosć, dožiwichu zašłe lěta a dožiwjeja dźensa přiběrajcy tak mj. prawicarski backlash – skutki abo wuprajenja, kotrež so přećiwo zarjadowanjam kaž swjedźenjam pisanosće a podobnym měrja.

Rozprawa rady nětko online

Donnerstag, 14. August 2025 geschrieben von:

Drježdźany/Budyšin (SN). Štóž chce so z dźěławosću sakskeje serbskeje rady bliže zeznajomić, ma dobru składnosć: Wutoru na wuradźowanju gremija w krajnym sejmje je předsyda rady Dawid Statnik na to skedźbnił, zo je rozprawa rady za dobu 2023/2024 nětko jako ćišćenka parlamenta přistupna. Pod čisłom 3769 wosmeje wólbneje periody móžeće sej ju w dokumentaciji sakskeho sejma wotwołać (zapodajće hesło: edas). Rozprawa we wobjimje dźesać stron so tež w serbšćinje jewi.

W zašłymaj lětomaj je so rada pod nawodom Marka Sucheho 22 króć zešła. Rozprawa informuje wo poručenjach tutoho poradźowaceho gremija a tež wo zhromadnym dźěle z Domowinu, Serbskim sejmom a braniborskej serbskej radu. Gremijej přisłušeše tehdom Chróšćanski wjesnjanosta Marko Kliman. Runja Markej Suchemu wón w aktualnej wólbnej periodźe z čłonom rady njeje. Diana Šołćina a Julian Nyča w njej dale skutkujetaj kaž tež Dawid Statnik. Předsyda Domowiny je zdobom zastojnstwo předsydy serbskeje rady přewzał. Nowaj čłonaj staj Jan Ryćer a Stefan Anders.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND