Přistajeni Berlinskeho lětanišća BER su dźensa rano slědujo namołwje dźěłarnistwa ver.di 24 hodźin trajacy warnowanski stawk zahajili. Cyłkownje 13 lětanišćow su dźěłarnicy dźensa w dalokej měrje zlemili, mjez druhim najwjetši w Frankfurće nad ­Mohanom. Po wšej Němskej něhdźe 3 400 lětow wupadny. Foto: dpa/Annegret Hilse

Wólbny dobyćer wuzamknjeny

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:
Bukarest (dpa/SN). W rumunskej stolicy Bukaresće je k namócnym rozestajenjam mjez demonstrantami a policiju dóšło. Bjezposrědnje do toho bě centralna wólbna komisija kandidata za zastojnstwo prezidenta Calina Georgescua z rozsudneho wólbneho koła 4. meje wuzamknyła. Georgescu rěčeše wo „direktnym nadpadźe na demokratiju na swěće“. Na internetnej platformje X wón pisa: „Europa je nětko diktatura. Rumunska je žiwa pod tyranstwom.“ Krjemlej přichileny Georgescu bě prěnje koło prezidentskich wólbow 24. nowembra 2024 dobył. Na to bě wustawowe sudnistwo wuslědk wólbow zběhnyło, pokazujo na wliw wonkownych mocow a na njejasnosće při financowanju wólbow.

Rozmołwy w Sawdi-Arabskej

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:
Kijew (dpa/SN). Po prěnich rozmołwach ukrainskich a ameriskich posrědnikow w Sawdi-Arabskej wo móžnych pućach k měrej w Ukrainje je so ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj dźensa do stolicy Dshidda podał. Tam wočakowaše jeho krónprinc Mohammed bin Salman. Jutře chce so ukrainska delegacija ze ­zastupnikami USA zetkać. Přizjewił je so tež wonkowny minister USA Marco Rubio. Ukrainu zastupujetaj wonkowny minister Andrij Sybiha a zakitowanski minister Rustem Umjerow. Sawdi-Arabska poskićuje so tež jako městno móžneho wjerškoweho zetkanja prezidenta USA Donalda Trumpa a ruskeho prezidenta Wladimira Putina. Časowy plan za to pak tuchwilu hišće nimaja.

Tójšto prašenjow wotewrjenych

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Nachwilna bilanca sonděrowanskich rozmołwow mjez CDU/CSU a SPD pokazuje, zo su wobdźělnicy zasadnje zwólniwi, koaliciske jednanja wjesć. Powěsćernja dpa je lisćinu temow zestajała, kotrež su přiwšěm dale wotewrjene.

Mjeztym zo maja k financowanju zwjazkoweje wobory zhromadny plan, so prašenje woborneje winowatosće abo słužbneho lěta na lisćinje njejewi. We wonkownej politice njeje jasne, hač dalšemu dodawanju brónjow Ukrainje za tři miliardy eurow přihłosuja. Tež rakety Taurus abo europska měrowa jednotka w Ukrainje tam naspomnjene njejsu.

Što budźe z wjele diskutowanym herbstwom amploweje koalicije – ze zakonjom za tepjenje? CDU bě kruće přilubiła, jón wotstronić. W sonděrowanskej ­papjerje wostanje to njenaspomnjene. Nastupajo renty běchu slubili, niwow wobchować. Njejasne je, na kajkej runinje. Tež dalše wobstaće atomowych milinarnjow, kiž chcyše CDU „pruwować“, so w zhromadnym dokumenće njejewi.

Seehofer: Něšto běži wopak

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:

Bywši předsyda CSU wumjetuje uniji ranjenje přilubjenjow

Mnichow (dpa/SN). Bywši předsyda CSU a zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer wumjetuje uniji CDU/CSU hladajo na planowane přiwzaće nowych kreditow, zo přilubjenja njedodźerži. Plan njewotpowěduje „wot nas připowědźenej sprawnej změnje politiki“, rjekny Seehofer nowinje Bild. „To je runje to napřećiwne toho, štož smy do wólbow rjekli“, wón zwurazni a doda: „Wočiwidnje su SPD a Zeleni wólby přěhrać dyrbjeli, zo bychu na kóncu to dóstali, štož su měć chcyli.“

Z wida Seehofera je wulke zadołženje stajnje riziko, za hospodarsku stabilitu runje tak kaž za inflaciju. „Mali ludźo dyrbja to na kóncu płaćić. Zadołženje je njesocialne“, bywši bayerski ministerski prezident měni.

W lěće 2009 su mjezu zadołženja (Schuldenbremse) do wustawy zapisali. Nětko chcetej ju unija a SPD zběhnyć. „Hdyž njemóžemy swój přichod wjace z gigantiskich dawkowych dochodow financować, kotrež wšak mamy, potom něšto wopak běži.“

Legitimacija podryta

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:
Tomaš Čornak běše na dokónčenju 2. wólbow Serbskeho sejma na zwučene wašnje perfektny hosćićel. Diskusije hódne pak je prašenje, čehodla je Serbski sejm swój zaměr – dwaj do štyri tysac wolerjow zdobyć – tak dramatisce misnył. Wo špakach Domowiny rěčmy. Fakt pak je: Serbski sejm je so wot cila, być demokratisce legitimowane zastupnistwo Serbow, dale wotsalił. To je škoda, wšako sej kubłanskopolitiski dezaster opoziciju jako sylny korektiw tych žada, kotřiž měnja: Chodźmy dalše lětdźesatki knježacym po prošenju, zo bychu nam porjadne serbske kubłanje zmóžnili. Kaž widźimy, hustodosć podarmo. Zo pak njejsu sejmarjo kandidaturje ludźi zadźěwali, kotřiž eksistencu stata prěja a zwonka wustawy agěruja, je ludźi wottrašiło wolić. Absurdny efekt: Serbski sejm, kiž wuraznje po principje konsensa jedna, dyrbi jón nětko z mužom prakti­kować, kotrehož móžeš „reichsbürgera“ mjenować. Za to „wjele zboža“ wupřeć, by ryzy cynizm był. Marcel Brauman

Budyšin (CS/SN). „Što stawa so w Americe?“ bě tema zańdźeneho zarjadowanja w rjedźe Budyskich narěčow, kotrež so pjatk wječor w Budyskej tachantskej cyrkwi wotmě. Dokelž sej mnoho wobydlerjow města tele prašenje staja, je tójšto připosłucharjow přichwatało a so wotmołwy stawiznarja a publicista Karla Schlögela nadźiješe. Jako su organizatorojo temu wječora wuzwolili, wšak njeje so scena mjez prezidentom USA Donaldom Trumpom a jeho ukrainskim kolegu Wolodolyrom Zelenskyjom w Oval Officu we Washingtonje hišće stała. Powěsće z Běłeho domu pak su předstawy Karla Schlögela přetrjechili, wón přizna. „Scenarij, z kotrymž dyrbimy wobchadźeć, je so dospołnje změnił“, wón zwurazni. Trump je Ukrainu a Europu přeradźił. Stawiznar so tohorunja praša, čehodla je móžno, zo so něchtó na čoło najmócnišeho kraja swěta dóstanje, kotryž njezmysł powěda, informowany njeje, a złe wěcy powěda. Hdźe je opozicija, hdźe je spjećowanje? To je prašenje, na kotrež tež Schlögel wotmołwić njemóže. Kraj je kaž lemjeny.

Knobloch: Dowěra střasena

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:

Mnichow (dpa/SN). Znowa wudyrjena debata wo wobchadźenju Bayerskich statnych zběrkow mólbow z rubjenymi wuměłskimi twórbami z časa nacionalsocializma zbudźa w židowskej wosadźe wulke znjeměrnjenje. Tole piše Charlotte Knobloch, prezidentka Israelitiskeje kultusoweje wosady w Mnichowje a Hornjej Bayerskej, w hóstnym přinošku za nowinu Süddeutsche Zeitung. „Dowěra do wěrjomnosće politiki a muzejow nastupajo wróćenje rubjeneho židowskeho wobsydstwa je střasena.“

Podhlad, zo Bayerske statne zběrki potomnikow bywšich wobsedźerjow při jich žadanjach za wróćenjom rubjenych drohoćinkow za nós wodźa, ma Knobloch runjewon za njeznjesliwe. Bayerska je po informacijach medijow tajnu lisćinu z něhdźe 200 pozdatnje rubjenymi židowskimi mólbami zestajiła. Wozjewili pak lisćinu njejsu. Nimo toho njejsu tež z potomnikami bywšich wobsedźerjow zwisk nawjazali, zo bychu proces wróćenja zahajili. Pola 800 dalšich mólbow na to tukaja, zo su tohorunja wot nacionalsocialistow rubjene. Statne zběrki wumjetowanja wotpokazuja.

To a tamne (10.03.25)

Montag, 10. März 2025 geschrieben von:

Z wulkim wohenjom je so zhromadne grilowanje dweju swójbow w Kremmenje w sewjernej Braniborskej skónčiło. Ludźo běchu po jědźi smoker pod nabóčnu třěchu dwuswójbneho domu stajili. Na to so carport zapali. Płomjenja rozpřestrěchu so na třěchu, kotraž so dospołnje wotpali. Dwě žonje so snadnje zraništej. Škodu trochuja na 300 000 eurow. Wobě połojcy domu njejstej hižo wužiwajomnej. Policija pad přepytuje.

Zražce ze železnicu stej póstniskej norje w badensko-württembergskim Tübingenje zadźěwałoj. Na železniskim přechodźe je so bus zawróćić chcył. W tym wokomiku so škitnej zawěrje začiništej, dokelž so ćah bližeše. Dwě norje zawěrje ze zhromadnej mocu zběhnyštej, doniž so tej njezłamaštej. Bus móžeše kolije hišće sčasom wopušćić. Njebyštej-li norje zasahnyłoj, by drje k ćežkej zražce dóšło.

Hamas hrozy ze smjerću ludźi

Freitag, 07. März 2025 geschrieben von:

Gaza (dpa/SN). Razne mjezsobne hroženja tak a tak hižo chabłacy přiměr mjez Israelom a Hamas dale poćežuja. Ze swojim ultimatiwnym „poslednim warnowanjom“ žada sej prezident USA Donald Trump wot Hamas, zo wšitkich zastajencow nablaku pušći. Terorowa organizacija hrozy zastajencow morić, dyrbjał-li Israel Palestinjanow zaso nadběhować. Wurjadny pósłanc USA Steve Witkoff so nadźija, konflikt z jednanjemi rozrisać móc.

Bamž wěriwym so dźakował

Rom (dpa/SN). Prěni króć po zapokazanju do chorownje před třomi tydźenjemi je so bamž Franciskus z awdijowym poselstwom na wěriwych wobroćił. Z cyłeje wutroby so wón za paćer a dobre přeća dźakuje a wěriwych ze swojej modlitwu přewodźa, 88lětny rjekny. Poselstwo su wčera wječor na Pětrowym naměsće w Romje wozjewili. Tam zhromadźuja so kóždy wječor wěriwi a duchowni, zo bychu so za ćežko choreho swjateho wótca róžowc modlili.

China kritizuje nowe cła USA

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND