Jubilejny kongres Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin w Bratislavje je zakónčeny. Prezidij organiza­cije wostanje přichodne tři lěta bjez zastupnika­ Łužiskich Serbow.

Bratislava (SN/MkWj). Z wólbami noweho předsydstwa je so sobotu w słowakskej stolicy Bratislavje jubilejny kongres Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) składnostnje jeje 70lětneho wobstaća zakónčił. Cyłkownje 120 delegatow bě wot štwórtka dźěło minjeneho lěta bilancowało a ćežišća přichodneho skutkowanja postajiło. FUEN je ze 103 čłonskimi organizacijemi ze 35 krajow najwjetše zastupnistwo awtochtonych narodnych­ mjeńšin po wšěm swěće.

Při wólbach nawodnistwa bě dotalny prezident federalistiskeje unije Loránt Vincze, Madźar z Rumunskeje, znowa za zastojnstwo nastupił. Napřećiwneho kandidata wón njeměješe. Hinak, hač běchu někotři wočakowali, wuprajichu jemu delegaća z přemóžacymi 90 procentami dowěru a wuzwolichu jeho tak na přichodne tři lěta znowa do zastojnstwa.

Biskop w Sedmihródskej był

Montag, 17. Juni 2019 geschrieben von:

Drježdźany (B/SN). Sakski ewangelski krajny biskop Carsten Rentzing je mi­njeny měsac Rumunsku wopytał. W Sedmihródskej (Siebenbürgen) zetka so wón ze zastupjerjemi tamnišeje ewangel­skeje cyrkwje. Přewodźeli su jeho farar Matthias Fischer, ekumeniski referent Friedemann Oehme a Zwickauski superintendent Harald Pepel, pochadźacy ze Sedmihródskeje. Biskop Rentzing přednošowaše w Sibiuskim (Hermannstadt) teologiskim instituće na fachowu temu „Lutherski specifikum a jeho zakótwjenje w dźensnišej ekumenje“, za čož žněješe jara wulke připóznaće.

Zrěčenje ma měr sylnić

Prócuja so wo srědki za běrow

Montag, 17. Juni 2019 geschrieben von:

Budyšin (SN). Problematika pobrachowacych serbskich kandidatow na wuhladnych městnach za wólby noweho Sakskeho krajneho sejma je naležnosć, kotruž prawniski wuběrk Serbskeho sejma tuchwilu rozjimuje. Wo tym zhonichu čłonojo Serbskeho sejma na sobotnym posedźenju w Budyskim Serbskim domje runje tak kaž wo prócowanjach nastupajo załoženje serbskich swobodnych šulow. Te bě wuběrk za regionalne wuwiće předstajił, kaž w nowinskej zdźělence sejma rěka.

Serbski sejm chce kandidatow a kandidatki za saksku Radu za serbske naležnosće nominować. Jeho čłonojo mysla na zhromadnu lisćinu z dalšimi gremijemi a zwjazkami.

Sejmarjo maja za trěbne swoje skutkowanje optimować. Tohodla měł kóždy wuběrk tři temy pomjenować, z kotrychž so za přichodne posedźenje na jednu wusměrja. Wotpohlada tuž so na idejowym wubědźowanju społnomócnjeneho zwjazkoweho knježerstwa za nowe zwjazkowe kraje „Čińće! sobu“ wobdźělić. Měnja, zo hodźa so tak běrow/jednaćelnja Serbskeho sejma zarjadować.

Na reformu so dojednali

Montag, 17. Juni 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Nawodnistwje koalicije CDU/CSU a SPD stej so po dołhej rozkorje na reformu zakładneho dawka dojednałoj. Hišće lětsa ma so zakoń wobzamknyć, zdźěli koalicija po dołhim wuradźowanju dźensa rano w Berlinje. Detaile hišće žane znate njejsu. Tola po wšěm zdaću je wěste, zo móža zwjazkowe kraje indiwiduelnje wo zwoprawdźenju zakładneho dawka rozsudźić. Wotpowědne dypki chcedźa w zakonju zakótwić.

Dale informacije zběrać

Luxemburg (dpa/SN). W padźe nadpadow na tankaj w Omanskim golfje njepodpěruje Europska unija wumjetowanja USA přećiwo Iranej. Dźensa wuradźowachu wonkowni ministrojo EU w Luxemburgu wo dalšim postupowanju. Kaž němski wonkowny minister Heiko Maas (SPD) zdźěli, chcedźa najprjedy dale informacije zběrać. W diskusiji je tohorunja njewotwisne přepytowanje padow. USA winuja Iran za nadpadaj minjeny štwórtk na dwě tankowej łódźi.

Dźesać dnjow za škit klimy

Knježerstwoso z iniciatiwunjezaběrało

Montag, 17. Juni 2019 geschrieben von:

Berlin (SN). Europska wobydlerska iniciatiwa Minority Safepack (MSPI) njeje za zwjazkowe knježerstwo w Berlinje hišće žana aktualna tema, z kotrejž měło so rozestajeć. To wuchadźa z małeho naprašowanja frakcije Zelenych w zwjazkowym sejmje. Knježerstwo argumentuje, zo so zakładnje za dalši škit a spěchowanje narodnych mjeńšin wupraja. K jednotliwym žadanjam MSPI pak njeje dotal stejišćo zwurazniło, chcyjo wočaknyć, „hač a hdy organizatorojo iniciatiwy po­twjer­dźa­ce podpisma Europskeje komisije předpołoža a do kotreje měry so komisija z jednotliwymi žadanjemi zaběra“, rěka we wotmołwje zwjazkoweho knježerstwa. Nimo toho skedźbnja na to, zo ma Europska charta regionalnych a mjeńšinowych rěčow hižo wysoki škitny niwow za mjeńšiny. Hladajo na MSPI budźe wažne, zo ke konkurency mjez etablěrowanymaj dojednanjomaj njedóńdźe.

Na ludowy zběžk spominali

Montag, 17. Juni 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Z centralnym zarjadowanjom su dźensa w Berlinje na wopory ludoweho zbězka w lěće 1953 spominali. Při pomniku na kěrchowje Seestraße staj zastupjerjej zwjazkoweho knježerstwa, nutřkowny minister Horst Seehofer (CSU) a Berlinski knježacy měšćanosta Michael Müller (SPD), wěncaj połožiłoj. Po wopominanskej mjeńšinje zetkachu so k rozmołwy z časowymi swědkami zběžka. Kaž Müller zwurazni, słuša dźeń k stawiznam Berlina, kotryž płaći jako město swobody.

Před 66 lětami běchu w NDR na wjac hač 700 městnach statysacy ludźi přećiwo politisce a hospodarsce napjatemu połoženju demonstrowali. Ze skerje spontanych zarjadowanjow wuwi so zběžk, z kotrymž žadachu sej wobdźělnicy swobodu a jednotu. Wojerske jednotki sowjetskeje armeje su protesty namócnje skónčili. Něhdźe 1 500 demonstrantow bu zasudźenych a dyrbješe do jastwa. Kaž zwjazkowa załožba informuje, wostanje ludowy zběžk centralny podawk w stawiznach němskeje jednoty.

Serbski wid hinaši

Montag, 17. Juni 2019 geschrieben von:
Organizatorojo 73. serbskeho cyrkwinskeho dnja mějachu mudru mysl, jako so rozsudźichu z wobdźělnikami wopřijeći „lud“ a „domizna“ rozjimać. Zo stej němski a serbski wid na wobě dosć rozdźělnej, potwjerdźi sobotne zarjadowanje. Wšako bě krajny biskop dr. Carsten Rentzing w swojim přednošku wo jeju bibliskich žórłach hižo na rozdźěle pokazał, měnjo, zo zwjazuja mjeńšiny wobě słowje tež ze swójskej­ identitu a swojimi ludowymi nałožkami. Hordosć na swoju narodnu přisłušnosć a na zdźědźeny sydlenski rum – snano jako synonymnej wopisowani za „lud“ a „domiznu“ –, hdźež chcedźa zamołwitosć­ přewzać, wotbłyšćowachu serbscy wobdźělnicy hinak hač němscy. Prašeli pak su so tež za rólu nacionalneho stata, w kotrymž su wulke ludy jako wjetšina žiwe. Runje jich stawizny, a němske za Europu w najzahubnišej měrje, běchu žórło narodneho přewyšenja a nadutosće. Wo tym hłubšo rozmyslować njeměli jenož na cyrkwinskim dnju. Axel Arlt

To a tamne (17.06.19)

Montag, 17. Juni 2019 geschrieben von:

Zadwělowany šofer je w saksko-anhaltskim Freyburgu nuzowe čisło wolił, dokelž měješe zaćišć, zo bu při ampli na jeho awto třělane. Zadnje wokno awta bě rozbite. Zastojnikaj pozdatne městno njeskutka na to dokładnje přepytaštaj. W kófrowym rumje jězdźidła nańdźeštaj rozbuchnjenu sektowu blešu, kotraž bě „nadpad“ zawiniła.

Swjedźeń, na kotrymž je so nježenjenc ze swobodu rozžohnował, je so kónc tydźenja w Bayerskej wo njeměr postarał. W Nordheimje nad Mohanom zawoła šoferka awta policiju, dokelž bě muža z masku a brónju před zachodom domu wobkedźbowała. Zastojnicy hnydom za wobsedźerjom chěže pytachu. Telefonisce jeho skónčnje dosćahnychu. Jednaše pak so wo jeničce lóštnu hru wotwjedźenja nježenjenca. Tež w Amorbachu zawini tajki swjedźeń zasadźenje policije.

Dźěło FUEN wobšěrnje bilancowali

Freitag, 14. Juni 2019 geschrieben von:

Wobdźělnicy jubilejneho kongresa Fede­ralistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) składnostnje 70lětneho wobstaća organizacije w słowakskej stolicy Bratislavje su dźensa z wuradźowanjemi pokročowali.

Bratislava (SN/MkWj). Za to dojědźe sej něhdźe 120 hosći kongresa do Dunajskeje Stredy. Tam steješe žiwjenje a skutkowanje madźarskeje mjeńšiny w Słowakskej w srjedźišću. Po poslednim ličenju bydli w Słowakskej 458 000 Madźarow, štož je 8,5 procentow wobydlerstwa.

Wčera popołdnju su wobdźělnicy lětuši­ kongres w měsće Pezinok oficialnje zahajili, po tym zo běchu dopołdnja w dźěłowych skupinach wuradźowali. Dźěłowu skupinu słowjanskich mjeńšin nawjedowaše wiceprezident FUEN Bjarnat Cyž. Mjez druhim bilancowachu lońše dźěłowe wuradźowanja, rěčachu wo klětušej koparskej europeadźe w Korutanskej a słyšachu namjety k přichodnemu kongresej FUEN.

Starosća so eskalacije dla

Freitag, 14. Juni 2019 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Po pozdatnym nadpadźe na wolijowej tankaj w Omanskim golfje so kraje po wšěm swěće starosća, zo so konflikt mjez USA a Iranom eskalěruje. Wonkowny minister USA Mike Pompeo ma knježerstwo w Teheranje za winika. Tam pak wobwinowanje raznje wotpokazuja a sej žadaja, zo měli USA skónčnje přestać, Iran wobskoržeć a zasudźeć. Indirektnje samo na to pokazuja, zo su USA łódźi snano same nadpadnyli, zo móhli přičinu za wojerski konflikt z Iranom dale­ přiwótřić.

Žony w Šwicarskej stawkuja

Bern (dpa/SN). W Šwicarskej tysacy žonow dźensa stawkuja. Předewzaćelki zasadźeja so za runohódne mzdy kaž mužojo, dźěłarnistwa za lěpše postajenja nastupajo dźěłowy čas a burowki za lěpše zastaranje w starobje. Při nimale samsnej akciji w lěće 1991 běchu statysacy žony stawkowali. Dźensa planowachu na mnohich městnach Šwicarskeje demonstracije.

Towarstwa njewobdźělić

Neuheiten LND