Aus der aktuellen Ausgabe vom Dienstag, 28 Juni 2016

Choćebuz (HA/SN). Dalša, lětsa w Ludowym nakładnistwje Domowina wušła kniha je minjeny pjatk w Choćebuzu swoju premjeru dožiwiła. W nowym měšćanskim­ muzeju předstajichu zběrku „Pisaŕ běch wót młodych lět“, a to na česć zasłužbneho delnjoserbskeho fararja a prócowarja Herberta Nowaka, kiž by lětsa w aprylu stote narodniny swjećił. W nowostce su wozjewjene literarne a publicistiske přinoški Nowaka. Wone wopřijimaja gymnazialny a studentski čas hač do wysokeje staroby fararja, štož wučinja něhdźe 75 lět.

W dohromady dźewjeć kapitlach je z fundusa na 300 stronach wotćišćanych 118 přinoškow z pjera Herberta Nowaka. W nich je wjele wěrnych dožiwjenjow awtora, ale tež trochu fan­tazije.

Peter Čačko z Bratislavy rozprawja za Serbske Nowiny

Politiske zemjerženje, načinjene Europje wot rozsuda britiskich wolerjow, zo ma jich kraj EU wopušćić, našimaj načolnymaj politikarjomaj wulce měr njebjerje. Hłowa Słowakskeje Andrej Kiska drje wobžaruje, zo je k tomu dóšło, ale nadźija so, zo to zwostate zhromadźenstwo bóle hromadźe skowa. Premier Robert Fico strózbje konstatuje: „Brexit njeje tragedija, ale realita.“

Wěste přiwšěm je, zo wona realita njewostanje bjez wuskutkow na Słowaksku. Tangěruje ju hłownje w dwěmaj naležnosćomaj, kotrejž zwuraznja nowina SME z naležnej próstwu: Wostajće nam dźěło a Jaguar. Jónu dźe wo to, zo we Wulkej Britaniskej wjac hač 80 000 słowakskich ludźi dźěła. Z kajkimi komplikacijemi dyrbja woni ličić? Wostanu jich dźěłowe dowolnosće płaćiwe? Změni so snano něšto nastupajo jich přebytk na kupje resp. pućowanje? Tamne prekerne prašenje rěka: Wohrozy-li brexit předwidźane inwesticije Wulkeje Britaniskeje w Słowakskej? Wot nich dźě wotwisuje, hač hodźi so w nowej wulkej awtomobilowni Jaguar Land Rover dale produkować.

Generaciska změna na 71. mjezynarodnym folklornym festiwalu w Strážnicy bě začuwajomna a wočiwidna. Dotalny nawoda tamnišeho wustawa ludoweje kultury dr. Jan Krist je swoje zastojnstwo nětko­ złožił. Na wulkim galaprogramje zańdźenu sobotu su jeho nowi nawodźa rozžohnowali. Nětko młódši zamołwitosć přewozmu. A to bě wot prěnjeje sekundy programa začuwać. Moderator wustupi w drasće, kaž ju wšědny dźeń nosy, a nic kaž dotal w najrjeńšej narodnej, kotraž hódnotu programa stajnje přidatnje wu­zběhowaše. Poskitki korjenjachu w na­časnym rejwanskim dźiwadle a nic hižo w folklorje, kotraž kulturnu bohatosć Čěskeje­ republiki wopisuje. Přiwšěm nje­zwosta w amfiteatrje ani městno swo­bodne, jako tysacy nowy koncept na jewišću sćěhowachu. Hač budźe nowy puć prawy, ma přichod pokazać. Prěnje stopy su wuteptane. Milenka Rječcyna

Brüssel (dpa/K/SN). Dźensa wječor zeńdźe so wjeršk šefow statow a knježerstwow EU k prěnim wuradźowanjam, kak dale po brexiće. Britiski premier David Cameron poda rozprawu wo połoženju w swojim kraju. Europski parlament je wurjadne posedźenje wotměł a rezoluciju schwalił, z kotrejž Wulku Britanisku namołwja, „hnydom zahajić proceduru wustupa z Europskeje unije“.

Istanbul (dpa/K/SN). Turkowska wobžaruje, zo je jeje lětarstwo před sydom měsacami rusku bojowu mašinu wottřěliło. Prezident Recep Tayyip Erdoğan zamołwja so za to w lisće prezidentej Wladi­mirej Putinej pola zawostajenych pilota a wupraja jim swoju sobuželnosć. Zdobom Putina namołwja, „wobnowić zaso tradicionalne přećelske poćahi mjez Turkowskej a Ruskej“.

Berlin (dpa/K/SN). Wot toho časa zo je z Turkowskej wujednane, kak z migrantami wobchadźeć, ćěkanje přez Srjedźne morjo spochi přiběra. „Mjeztym přichadźa 13 do 14 króć telko ćěkancow z Ly­biskeje do Italskeje kaž z Turkowskeje do Grjekskeje“, rjekny šef Frontexa Fa­brice Leggeri. „Jeli ćěkanje ze zapadneje Afriki do Lybiskeje dale traje, dyrbimy z 300 000 ilegalnymi migrantami ličić.“

Nizza. Jendźelska nowina The Times pisaše dźensa rano mjez druhim: „Po 959 hrach bě to poniženje w jendźelskich stawiznach – podležeć narodnemu mustwu kraja z 330 000 wobydlerjemi, kotrež trenuje zubny lěkar.“ Wčera wječor su Jendźelčenjo najwjetšej sportowej sensaciji za mału Islandsku dopomhali. Islandska je maćerny kraj kopańcy wušaltowała.

Najprjedy drje je wulki faworit Jendźelska nawjedował. Wayne Rooney přetwori jědnatku k 1:0 (4.). Hižo po 80 sekundach pak Ragnar Sigurðsson wuruna. Dwanaće mjeńšin pozdźišo wón samo hišće na 1:2 zwyši. Čas nadźije za Islandsku so započa. Jědnaće bratrow-koparjow zasadźeše so kóždy za kóždeho. Wojo­wachu wo kóždy bul, a zatykachu kóždu dźěru. Bój je so wudanił, sensacija bě perfektna.­ Nětko čakaja njedźelu w štwórćfinalu Francozojo na nich.

Waršawa (dpa/SN). Pólski wonkowny minister Witold Waszczykowski sej žada, zo měła so móc w Europskej uniji ze stron komisije EU statnym a knježerstwowym šefam jednotliwych čłonskich krajow přewostajić. „Dźěl wjednistwa EU dyrbjał wotstupić“, rjekny Waszczykowski wčera po zetkanju ze šefdiplomatami dźewjeć krajow we Waršawje. Zdobom sej wón žadaše, zo měło so nowe zrěčenje EU zdźěłać. Kaž pólska ministerska prezidentka Beata Szydło w tym zwisku namjetowaše, měli zastupnicy komisije politisku zamołwitosć za wuslědk referenduma Wulkeje Britaniskeje za wustup z Europskeje unije přewzać. EU dyrbjała so tak přetwarić, „zo bychu Europjenjo składnosć měli, sami wo swojich naležnosćach rozsudźić móc“.

Tež nawoda narodnokonserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć Jarosław Ka­czyński je za wosobinske konsekwency. Z Pólskeje pochadźacy předsyda Rady EU Donald Tusk je po jeho słowach za brexit wosobinsce zamołwity a dyrbjał so „z europskeje politiki zminyć“.

Natwar Němske Pazlicy

– ST Marijina hwězda 1:2 (0:1)

Zestawa hosći: O. Schmidt – Wróbl (53. Bětnar), Łušćanski, T. Jurš, Lipič, Langer (56. Korjeńk), Winkler, Peschmann, Rab, Pakoßnick (80. P. Schmidt), D. Jurš

Poslednju winowatostnu dypkowu hru we wokrjesnej lize w sezonje mějachu Pančičanscy koparjo w Němskich Pazlicach absolwować. Domjacy běchu kaž hosćo zašłej partiji z dobyćom zakónčili. Mustwje sej tuž na trawniku ničo njedarištej. 0:1 w 15. min. bě dar Němskopazličanskeho wrotarja. Wróbl bě bul ze swójskeje połojcy cyle jednorje raz wysoko do šěsnatki přećiwnika kopnył. Hosćićelski wrotar bul po zdaću wěsće popadny a da jón zaso z rukow. Peschmann spěšnje reagowaše a suny kulowatu kožu do prózdnych wrotow. Slědowaše faza z wjacorymi móžnosćemi na woběmaj bokomaj. Dawid Jurš, Wróbl a Pakoßnick pak njetrjechichu. Na tamnej stronje bě wrotar Schmidt na městnje, a jónu pomhaše jemu žerdź.

Při horcym a tužnym wjedrje wotmě so minjeny pjatk w Běłej pola Kamjenca mjeztym 13. nócny žabjacy běh po tamnišej hatnej krajinje. Na distancomaj 2 km a 9,6 km wubědźowaše so 971 běharkow a běharjow, mjez nimi tež 15 serbskich. Na 2 km wobsadźichu ze serbskich starterow Florian Čórlich z Konjec 25. městno (sk pod 10), Jonas Glücklich z Kamjenca jědnate (sk pod 12) a Adri­jana Matkec z Worklec 9. městno (sk pod 16).

Při chowanju słónca w 21.24 hodź. startowachu tradicionalny a hłowny běh z wutřělemi hońtwjerjow z jich třělbow. Na 9,6 km dźěše wo požadany pokal žabjaceho krala a žabjaceje kralowny. Wubědźiłoj staj sej jón Marc Schulze a Juliane Schmidt, wobaj z Drježdźan. Na tutej distancy, na kotrejž su sta swjatojanskich muškow ze swojim swětleškom atletam dračinu tróšku wolóžili, běštaj najspěšnišej Serbaj Roman Měrćink z Baćonja (sk 20), kiž wobsadźi 6. městno, a Manuela Jurkowa z Łupoje (sk 30) na 5. městnje.

Lubowarjo walkinga wubědźowachu so tohorunja na 9,6 km; woni pak startowachu hižo w 20 hodź. Mjez nimi wojowaše tež serbska atletka Corinna Měrćinkowa z Chelna, kotraž wuwojowa sej mjez žonami cyłkowne 3. městno.