Aus der aktuellen Ausgabe vom Donnerstag, 28 Februar 2019

Inflacija w Sakskej konstantna

Kamjenc. Lětne podróšenje w Sakskej wučinja w februaru kaž hižo w januaru po wšěm zdaću něhdźe 1,4 procenty. Kaž Kamjenski statistiski krajny zarjad dźensa zdźěla, pokazuja so prěnje wuskutki wyšeje minimalneje mzdy. Tak přibě­rachu płaćizny za frizury žonow wo 3,7 procentow, pola muži a dźěći wo 2,8. Chemiske rjedźenje płaćeše 3,5 procentow wjace hač loni w februaru.

Dźeń rědkich chorosćow

Berlin. Załožba Evy Luisy a Horsta Köhler je składnostnje dźensnišeho dnja rědkich chorosćow dr. Björna Schumachera z Uniwersity Köln ze slědźenskim mytom w hódnoće 50 000 eurow wu­znamjeniła. Tak počesći angažement wědo­mostnika na polu přeslědźenja schorjenjow xeroderma pigmentosum (absolutna nje­znjesliwosć kóždehožkuli UV-prudźenja) a cockayne syndrom (po­spě­še­ne zestarjenje dźěći).

Škoda Auto woli alternatiwu

Domowina ma nětko angažowane wosoby do třoch wuběrkow delegować

Choćebuz (SN/at). Bjezwokrjesne město Choćebuz ma wustawki wo spěchowanju serbskeje rěče a kultury. Zhromadźizna měšćanskich zapósłancow je ju na swojim wčerawšim posedźenju jednohłósnje wobzamknyła. Kaž rjekny na to wyši měšćanosta Holger Kelch (CDU) našemu wječornikej, „njemóže a nochce Choćebuz jako stolica Delnjeje Łužicy ignorować, zo słuša delnjoserbšćina po měnjenju UNESCO k woteměracym rěčam. Naše wustawki tomu faktej wotpowěduja.“

Předstejićel měšćanskeho parlamenta Reinhard Drogla (SPD) je wotpowědny dypk dnjoweho porjada připowědźił a so přitomnych zapósłancow prašał, štó by so k tomu wuprajić chcył. Dokelž nje­móžeše za to žanu potrjebu zwěsćić, je wothłosować dał.

Towarstwo barakka wobdźěli so jako wuhotowar Chróšćanskeho Kilankec stato­ka na lětušim folklornym festi­walu. Bosćan Nawka je so z předsydu Tobiasom Bulankom rozmołwjał.

Knježe Bulanko, prěni raz chce towarstwo barakka folklorny festiwal sobu wuhotować. Kak je k tomu dóšło?

T. Bulank: Swjedźeń planowacy wuběrk je nas časćišo narěčał, hač nochcyli so na někajke wašnje za festiwal anga­žować. Hižo před lětomaj dóstachmy konkretny namjet, sobotu w Chrósćicach statok wobhospodarić. Smy internje rozmyslowali, diskutowali a so naposledk rozsudźili poskitk njepřiwzać. Hłowna přičina toho bě, zo njeje tehdy prosće dosć našich čłonow chwile měło. Nětko to hinak wupada, tež dokelž je dalše napra­šowanje loni dočasnje dóšło. Tak móžachmy wšelake koncepty rozjimać. Skónčnje smy wothłosowali a budźemy so tuž wo Kilankec statok, kotryž je to­horunja prěni raz pódla, starać.

Před lětomaj sće hižo wosebite delikatesy w Chrósćicach spřihotował a předawał. Změjeće tež lětsa tajki kulinariski poskitk?

Znaty Budyski prawicar je za 8. měrc demo­nstraciju přećiwo Budyskej blogowarce Annalenje Schmidt přizjewił. Zastu­pjerjo Budyskeje měšćanskeje rady­ nětko namołwjeja, tomu samsny dźeń na měrliwe wašnje znapřećiwić.

Budyšin (SN/MWj). Planowanej prawicarskej demonstraciji 8. měrca w Budy­šinje njeměli wobydlerjo sprjewineho města bjez znapřećiwjenja přihladować. To bě přezjedne měnjenje Budyskich měšćan­skich radźićelow na jich wčerawšim posedźenju. W mjenje ewangelskeje a katolskeje wosady swj. Pětra radźićel Heiner Schleppers namołwješe, zo měli so měšćenjo a dalši tohorunja jutře za tydźeń we 18 hodź. na měrowym modlenju w tachantskej cyrkwi wobdźělić. Po tym chcedźa tam swěčki rozdźělić, z kotrymiž wobdźělnicy před cyrkej stupja. Na Mjasowych wikach ma potom k měrliwym rozmołwam dóńć.

Dźensa su žonjace póstnicy. Štwórtk do popjelneje srjedy přeńdu po cyłej Němskej wot posedźenskeho k nadróžnemu karnewalej, štož je z krutej tradiciju zwjazane: Žony mužam šlipsy wottřihaja. Městnosćow we Łužicy, hdźež tónle nałožk hišće pěstuja­, wšak je dźeń a mjenje. W Mužakowje pak dyrbješe sej to měšćanosta An­dreas­ Bänder (CDU) dopołdnja lubić dać. Redaktorka regionalneje nowiny Lausitzer Rundschau Regina Weiß je jemu krawatu z wulkim nožicami spochi wottřihała. Sobotu budźe w Mužakowje karnewalowy ćah z wjace hač 20 wozydłami. Njedźelu přeprosy potom Choćebuz na najwjetši ćah norow w Braniborskej. Foto: Joachim Rjela

Karlsruhe (SN/bn). Najwažniši gastro­nomiski knižny přewodnik „Guide Michelin“ wozjewja kóžde lěto lisćinu wu­znamjenjenych restawrantow. W nětko wušłym němskim wudaću za lěto 2019 jewi so za srjedźoněmski rum, to rěka za zwjazkowe kraje Durinsku, Saksko-Anhaltsku a Saksku, cyłkownje dźesać hosćencow. Jenički w tym nastupanju mjenowany z dwěmaj „hwězdomaj“ je dale Lipšćanski „Falco“. Wjetšina z jednej hwězdu wuznamjenjenych hosćencow je ze Sakskeje. W Saksko-Anhaltskej smě so kaž w Durinskej jedyn lokal dale ze sławnej tafličku na durjach pyšić. Mjez wosom restawrantami w Sakskej stej z kuchnjomaj „Genuss-Atelier“ w Drježdźanach a „Atelier Sanssouci“ w Radebeulu nowačkaj na lisćinje.

Washington (dpa/SN). Bywši prawiznik Donalda Trumpa Michael Cohen je prezidenta USA w zjawnym słyšenju raznje nadběhował. Při swojich wuprajenjach před kontrolnym wuběrkom Domu reprezentantow we Washingtonje mjenowaše Cohen Trumpa jebaka a rasista. Při tym naliči cyły rjad přeńdźenjow – zdźěla moraliskeho zdźěla prawniskeho razu – kotrež móhli ameriskeho prezidenta do wuskosćow přinjesć. Cohen bě dlěje hač dźesać lět za Trumpa dźěłał.

May zapósłancow přeswědčiła

London (dpa/SN). W boju wo wustup Wulkeje Britaniskeje z EU je premier­ministerka Theresa May zapósłancow bri­tiskeho parlamenta wo swojim nowym kursu přeswědčić móhła. Tak je so wona na wčerawšim wothłosowanju móžnemu zběžkej přećiwnikow njerja­do­wa­ne­ho wustupa wuwinyć móhła. May mó­žeše połoženje do toho ze wše­lakimi přilubjenjemi změrować: Dyrbjała-li ze swojimi planami znowa zwrě­šćić, móhł parlament brexit přestorčić. Tomu je wjetšina přihłosowała.

Napjatosće přiwótřene

W mecklenburgsko-předpomorskim Barthu nawróći so sćinowy třěchikryjer Andreas Geldschläger (naprawo) ze swojimaj sobu­dźěłaćerjomaj z połnej žnjenskej mašinu k sładźišću. Dołhe a suche lońše lěćo je jim dobre žně wobradźiło. Hač do dźensa smědźachu woni sćinu žnjeć. Wot jutřišeho budu płoniny wokoło jězora přirodoškita dla zawrjene. Foto: dpa/Bernd Wüstneck

Gumijowe škórnje w haće su we vogtlandskim wokrjesu zasadźenje policije zawinowali. 40lětny bě škórnje w haće pola Plauena wuhladał a na mortweho tukał. Wohnjowi wobornicy a policisća pak zwěsćichu, zo běchu so škórnje scomt wudźerskimi cholowami w błóće potepili a so při korjenju zapopadnyli. Komu wone słušeja, to nichtó njewě.

Nadźijejo so wažneje archeologiskeje drohoćinki je šěsćlětny hólc namakany hlinjany črjop Romsko-germaniskemu muzejej w Kölnje pósłał. W lisće jemu nawod­nistwo muzeja wobkrući, zo njejedna so wo črjop z časa Romjanow, ale wo dźěl něhdźe sto lět stareho hornče­rjeneho wodowoda. Hólc měł sej namakanku přiwšěm wobchować. Powěsćerni dpa muzej wobkrući, zo dóstawa staj­nje zaso tajke posyłki dźěći, na čož pak zasadnje wotmołwja.

Bremen/Berlin (dpa/SN). Do rozsud­neho koła tarifowych jednanjow za zjawnu słužbu su dźěłarnistwa zadźerženje dźěłodawarjow raznje kritizowali. „Štož je dotal ze stron dźěłodawarjow přišło, zasłuža sej znamku njedosahace“, rjekny šef dźěłarnistwa ver.di Frank Bsirske wčera na zarjadowanju w Bremenje tysacam wobdźělnikow. Kraje nadźěłuja wot lěta 2015 wulke nadbytki, w lěće 2017 bě to 10,5 miliardow eurow a loni 15,7 miliardow. „Financne połoženje krajow je tak dobre kaž hišće nihdy. Hdy, hdyž nic nětko, je načasu zjawnu słužbnu atraktiwnišu sčinić“, Bsirske podšmórny.

Dźensa je so w Podstupimje třeće a prawdźepodobnje rozsudne koło tarifowych jednanjow mjez dźěłarnistwami a tarifowym zjednoćenstwom němskich zwjazkowych krajow zahajiło. Dźěłarnistwa žadaja sej za něhdźe milion tarifowych přistajenych krajow šěsć procentow wjace mzdy, znajmjeńša pak 200 eurow wjace wob měsac. Tarifowe wotzamknjenje ma tež za zastojnikow płaćić.