Aus der aktuellen Ausgabe vom Montag, 30 November 2020

Halle/Lipsk (dpa/SN). Šef předsydstwa zwjazka kasowych lěkarjow Sakskeje Klaus Heckmann je za winowatostne spěšnotesty w Němskej. Tajka, cyłe wobydlerstwo wobpřijaca strategija za šćěpjenje by „hobersku wěstotu“ přinjesła, rjekny Heckmann sćelakej MDR. Z tym móhli wšitkich natyknjenych zwěsćić a akciju 14 dnjow pozdźišo wospjetować. „Tak mamy šansu, wirus mjenje abo bóle wuhłódnić.“ Za dalše rozšěrjeneje „hač k winowatostnym testam za wšěch“ pobrachuja tuchwilu hišće trěbne kapacity. Po měnjenju Heckmanna njeje spěšnotest drje tak spušćomny kaž test PCR, kotryž w laborje přewjedu. Za to pak wuslědk spěšnišo předleži. Na wuslědk laboroweho testa dyrbja ludźo hač do třoch dnjow čakać.

Kalkar (dpa/SN). Z naležnym apelom na wadźacych čłonow je předsyda AfD Tino Chrupalla 11. zwjazkowy zjězd strony ­zakónčił. „Mazane draby płokamy doma a nic w zjawnosći“ rjekny wón wčera w Kalkaru nad delnim Rynom. Na dwaj dnjej trajacym zjězdźe běchu so wo tym zwadźili, kak agresiwnje směli čłonojo AfD zjawnje wustupować.

Co-předsyda Jörg Meuthen bě debatu wo tym ze swojej zahajenskej narěču nastorčił. Kritikarjo jemu na to wumjeto­wachu, zo je stronje ze swojeje narěču zeškodźał a zo chcył ju pačić. Tole Meuthen jako „zaměrne ideologiske zawjerćenje“ raznje wotpokaza. „Sym sej jednotu ­a disciplinu wužadał. To zdawa so mi woprawdźe nuznje trěbne“, Meuthen rjekny. AfD ma ćežke wólbne lěto před sobu a je w nahladnosći wolerjow na runje hišće sydom procentow spadnyła. „Wojuju z cyłeje wutroby za wuspěch strony. Tutón wuspěch pak zdobudźemy sej jenož ze serioznym wustupowanjom.“ AfD dyrbjała „strona byrgarskeho rozuma“ być, Meuthen delegatam rjekny.

Dalše wobmjezowanja koronawirusa dla w potrjechenych wokrjesach

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). Sakska přiwótřa hladajo na dale wysoke ličby infekcijow wot jutřišeho swoje naprawy přećiwo koronawirusej. K tomu słuša tež wobmjezowanje swobody pohibowanja, je-li sydom dnjowska incidenca w běhu pjeć dnjow ličbu 200 překročiła. Tole je ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) w Drježdźanach připowědźił. Potom smědźa ludźo w potrjechenych wo­krjesach jenož hišće z wažnych přičin bydlenje wopušćić, potajkim na dźěło, k nakupowanju abo do pěstowarnje a šule. Sydom dnjowska incidenca wotbłyšćuje ličbu nowych infekcijow na 100 000 wobydlerjow w běhu tydźenja.

„Mjeńšiny su hwězdy na njebju. Wjetšina je ćmowy pozadk, na kotrymž so tele hwězdy zybola.“ Z tymle po mojim měnjenju rjanym přirunanjom je zapósłanča SPD w Zwjazkowym sejmje Němskeje Sylvia Lehmann swoju narěč w parlamenće pjatk na debaće wo europskej wobydlerskej iniciatiwje Minority SafPack (MSPI) zakónčiła a tak hišće raz potwjerdźiła, zo je trjeba mjeńšiny škitać a předewšěm spěchować. Je derje, zo politikarjo runje tež w Němskej mjeńšiny takle podpěruja. Bych pak sej přał, zo bychu to wobstajnišo a konsekwentnišo činili, a nic jenož potom, hdyž móža so z mjeńšinami pyšić abo hdyž je zajim, tež mjezynarodny, temy dla jara wulki. Přiwšěm pak nochcył hódnotu pjatkowneho wobzamknjenja pomjeńšić. Mam to runja předsydźe Domowiny za wulki krok na dobro narodnych mjeńšin w Europje. Nětko wšak je nadźija wulka, zo budźe MSPI na europskej runinje rozjimana. Přeju iniciatiwje tole z cyłeje wutroby. Janek Wowčer

Drježdźany (SN). W Sakskej matej přichodne lěta dwě wulkoslědźenišći nastać. Pod hesłom „Wěda dawa regionje perspektiwy“ stej zwjazkowe ministerstwo za kubłanje a wědomosć a Swobodny stat Sakska wubědźowanje wo wobsahowe wusměrjenje a natwar centrow zahajiłoj. Zwjazkowa ministerska za slědźenje Anja Karliczek, sakski mi­nisterski prezident Michael Kretschmer a sakski minister za wědomosć Sebastian Gemkow (wšitcy CDU) su spočatk tydźenja wotpowědne dojednanje podpisali.

„Mi je wažne, zo strukturnu změnu w němskich wuhlowych kónčinach aktiwnje zmištrujemy a zdobom zakład za produkciju nowych wudźěłkow z modernymi dźěłowymi městnami połožimy“, Karliczek rjekny. Kubłanje, slědźenje a inowacije k tomu přinošuja, zo stej Łužica a srjedźosakski rewěr derje na čas po brunicy přihotowanej a zo wostanjetej atraktiwnej kónčinje, w kotrymajž su ludźo rady žiwi.“

POTRĚBNYM je čěska ludnosć tež lětsa we wobchodach zaso cyrobizny darować móhła. Tónkróć je kónctydźenska zběrka 440 tonow tworow wunjesła, štož je dotal najwjace. Darili su wobydlerjo 396 tonow žiwidłow a 44 tonow hygieniskich artiklow. To publikuje powěsćernja čtk. Njedźiwajcy nimoměry naročnych hygieniskich wuměnjenjow koronapandemije dla su zběrku we wšěch 603 wobchodach bjez problemow přewjedli, zdźěleja jeje organizatorojo. Po jich měnjenju bywa zběrka w přitomnosći hišće wažniša hač w minjenych lětach, dokelž je koronawirusoweje pandemije dla mnóstwo wosobow w ćežkej žiwjenskej situaciji chětro přibyło. Jeno w septembru a oktobru je jich ličba wo 40 procentow zrostła. Mjez nowymi cyrobiznoweje pomocy potrěbnymi su předewšěm ludźo, kiž su pandemije dla wo dźěło přišli a tajcy z niskej zasłužbu. Praksa darowanja je tohorunja na postajene naprawy přećiwo koronawirusej dźiwać dyrbjała.

Takrjec ornitologiske zajimawosće běchu zašły čas na łužiskim njebju widźeć, mjenujcy ćahace dźiwje husy. Wo tym je so Marian Wjeńka z hobbyjowym ornitologu a wučerjom Symanom Šołtu rozmołwjał.

Husćišo wuhladachmy minjeny čas syły dźiwich husow ćahać. Zwotkel wone poprawom přińdu a dokal wone leća?

S. Šołta: Jónu su to wězo naše dźiwje husy, kotrež do zapada abo juhozapada ćahnu abo jednorje tu přezymuja a jenož hdys a hdys swoju městnosć měnjeja. Potom mamy tu pola nas tež skupiny wulkich łysakow (Blessgänse) a pólnych husow (Saatgänse). To stej družinje husow ze sewjerneje Europy. Wone tu pola nas přezymuja. Druhdy móžeš mjez nimi hišće dalše družiny husow wobkedźbować, kotrež pak su jara rědke.

Wobkedźbować móžemy tuž, zo rozdźělne skupiny do wšelakich směrow leća. Nimaja wone wšitke samsny cil?

Wojerecy (AK/SN). Swoju wobšěrnu zběrku z 80lětneho wobstaća přepołoži Wojerowski měšćanski muzej do noweho składa blisko kompjuteroweho muzeja Konrada Zuseho. Přećah móže so zahajić, zdźěli nawodnica wustajenišća Kerstin Noack. Nowe rumnosće přewostaji Wojerowska bydlenjotwarska towaršnosć ze zrěčenjom na 30 lět. „Depot zaruča wysoke žadanja na stabilnosć wjerchow, na změny temperatury, włóžnotu a swěcu, zo móhli wšitke dokumenty wo stawiznach města lětdźesatki składować“, praji Kerstin Noack.

Znowa zazběh do adwenta z duchownej hudźbu

Budyšin (CRM/SN). Pod hesłom „Kak ­powitam ja tebje ...“, w 17. lětstotku wot w Berlinje na wurjadnym městnje skutkowaceho a jara sławjeneho Serba Jana Krygarja na tekst Paula Gerhardta spisaneho hišće dźensa woblubowaneho kěrluša, steješe lětuši nyšpor adwentneje hudźby wčera w Budyskej cyrkwi Našeje lubeje knjenje. „Wulkotne su naše wašnja a nałožki předewšěm w adwentnym ­času“, zwěsći tachantski farar, prelat ­Wito Sćapan při swojim witanju. A runje tež tónle hudźbny nyšpor jako zazběh ­do wulkeho swjedźenja hód je mjeztym jara woblubowany. Byrnjež cyłkownje trochu mjenje wopytowarjow přišło hač druhe lěta, přizwolene městna tola cyle njedosahachu. Běše dźě cyrkwinski hudźbny direktor Friedemann Böhme ze skupinu młodych kaž tež dorosćenych wosadnych dosć nahladny a zdobom wotměnjawy program přihotował. Mjez nimi běše tež serbski šuler Šćěpan Friedl jako młody a hižo dosć zamóžliwy gitarist.

Budyšin. Dweju zadobywanjow a rubježneho wudrěwanja dla steji wot dźensnišeho Wojerowčan před krajnym sudnistwom w Budyšinje. 32lětnemu wumjetuja, zo je so loni w měrcu do cateringoweho serwisa w Drježdźanach zadobył a 350 eurow pokradnył. W juniju je so we Wojerecach do molerskeho zawoda zadobył. A skónčnje je w juliju maskěrowany do Wojerowskeje pjekarskeje předawarnje zastupił a sej wot předawarki wšitke dnjowe dochody žadał. Wobskorženy je dźesać króć předchłostany, zdźěla po­dobnych deliktow dla, a sedźi w přepytowanskej jatbje.

Forum přewjedu wirtuelnje

Smochćicy. Přichodny Smochčanski forum tamnišeho kubłanišća swj. Bena wotměje so 7. decembra pod hesłom „Hody – mjez konsumom a dobrom wšěch“ ze socialnej wědomostnicu Beju Hackbarth. Wona chce z wobdźělnikami wo tym rěčeć, kak móže so za wšitkich dobre žiwjenje poradźić. Forum přewjedu mjenowany dźeń wot 19.30 do 21 hodź. wirtuelnje. Zajimcy měli so e-mailnje pod přizjewić a dóstanu na to přistup za wobdźělenje.

Interaktiwna adwentnička