Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 10 August 2022

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je so dźensa z pitnej wodu zaběrało. Po tutym puću chcyše gremij ministrow zakonski naćisk zwjazkoweho ministerstwa za wobswět zwoprawdźić. Zaměr ressorta ministerki Steffi Lemke (Zeleni) je, wobydlerkam a wobydlerjam wjace pitneje wody ze syće w zjawnosći poskićić. Hižo nětko studnje pitneje wody mjez druhim w conach pěškow eksistuja. Tutu syć chcedźa widźomnje wutwarić. Ministerstwo na to pokazuje, zo je w časach přiběraceje suchoty a woteběracych spadkow trěbne, ludźi zastarać.

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je swojim krajanam znowa přilubił, zo wot Ruskeje wobsadźenu połkupu Krim wuswobodźi. „Krim je ukrainska, nihdy ju njespušćimy“, rjekny wón minjenu nóc. Wón poćahowaše so při tym na powěsće wo detonacijach na ruskim wojerskim zepěranišću na połkupje. Z wobsadźenjom 2014 je Ruska Krim na jedyn z najstrašnišich městnow přeměniła, Zelenskyj rjekny. „Tuta ruska wójna přećiwo Ukrainje, přećiwo wšej swobodnej Europje, je so na Krimje zahajiła a dyrbi so na Krimje skónčić, z jeje wuswobodźenjom.“

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Prěni raz w stawiznach Čěskeje je tam wjace hač šěsć procentow wukrajnikow žiwych. Po informacijach z knježerstwoweje rozprawy wo migraciji a integraciji su w lěće 2021 cyłkownje 660 859 wobydlerjow z cuzym pućowanskim pasom registrowali. Dwě třećinje z nich stej z Ukrainy, Vietnama a Ruskeje. Najwjace „čěskich wukrajnikow“ z pasom kraja Europskeje Unije pochadźa ze Słowakskeje. Hłowna přičina za žiwjenje w susodnym kraju su dobre dźěłowe wuměnjenja.

Sym zhoniła, zo maja Rusojo prawo na wšědne bjezpłatne zastaranje z chlěbom a pitnej wodu. Mnozy mjenuja to relikt z naprawow po Druhej swětowej wójnje. Ja pak mam tele rjadowanje za rewolucionarne a za trěbne, nic jenož w Ruskej. Přetož žadyn čłowjek njeměł hłód tradać abo być lačny. Nažel pak je to w mnohich krajach ludźom takrjec „wšědny chlěb“. Mjeztym pak so tež wysoko wuwite kraje starosća, zo změja wobydlerjo dale dosć wody. Přistup k čistej wodźe je jako čłowjeske prawo do wobzamknjenjow UNO mjeztym hižo dwě lěće zapřijate. W tymle zwisku zrozumju tuž postupowanje zwjazkoweho ministerstwa za wobswět, wjace pitneje wody ze syće w zjawnosći poskićić, mjez druhim ze studnjow w conach pěškow. W Budyšinje, njedaloko financneho zarjada, tajku studničku mamy. Tež we wobchodach namaka lačny tu a tam wokřewjenje z awtomata. Tajkich poskitkow trjebamy wjace. Přetož woda je a zaruča žiwjenje! Milenka Rječcyna

Loni bě znaty tenor a spěwytwórc Björn Casapietra druhi dźěl swojeje turneje ­„Hallelujah“ we Łužicy zahajił, a tež lětsa je wón našej kónčinje a swojim tudyšim ­fanam swěrny wostał. Tak je spěwar minjenu njedźelu připosłucharjow ze swojim čiłym repertoirom pod hołym njebjom w parku Mužakowskeho Noweho hrodu wobkuzłał. Z koncertom na wysokim spěwnym niwowje bě dwurěčny wuměłc ze saksko-italskimi korjenjemi znowa łužiski publikum hnuł. Tón so jemu z owacijemi dźakowaše. Hač do přichodneho apryla je Björn Casapietra hišće z turneju po puću, mjez druhim koncertuje tež w mnohich cyrkwjach. Foto: Joachim Rjela

Berlin (dpa/SN). Nimale sto Berlinskich policistow je minjene lěta móžneho prawicarskeho nastajenja dla napadnyło. To wuchadźa z wotmołwy senata na naprašowanje AfD. 94 policajskich zastojnikow a štyrjoch něhdyšich policistow mjeztym znaja, „pola kotrychž wobsteji podhlad, zo maja prawicarske nastajenje“. Ke kóždemu padej su chłostanskoprawniske přepytowanja abo wotpowědne pruwowanja přewjedli. Dwanaće přistajenych policije a jedyn něhdyši přistajeny steja pod samsnym podhladom. Dalši přistajeny steji pod podhladom, zo ma lěwicarske nastajenje, pola třoch přistajenych dźe wo islamistiske nastajenje. Tež tele pady přepytuja. Přistajeni policije su na přikład stražnicy před ministerstwami abo wulkopósłanstwami. Staw ličbow njeje ničo nowe.

Znate je, zo su 74 disciplinariskich procesow přećiwo Berlinskim policistam podhlada prawicarskich wuprajenjow dla zahajili. Z nich su 22 zakónčili: w dźesać padach su přistajenych pušćili. W dwěmaj padomaj wukazachu porok, w dalšich pjenježne pokuty. W Berlinje dźěła nimale 19 000 policistow.

Serbski prawiznik Hajko Kozel pomha ludźom pod hesłom „Pomoc k samopomocy“ we Łužicy kaž tež w Čěskej a Pólskej

Poradźowanje ludźi w socialnych prašenjach ma wobstajnje konjunkturu. Hajko Kozel mjeztym dlěje hač 25 lět na tymle polu čestnohamtsce skutkuje. Milenka Rječcyna je so ze serbskim prawiznikom, historikarjom a politikarjom rozmołwjała.

Kak sće přišoł na ideju ludźi w socialnych prašenjach poradźować?

H. Kozel: Rěčne hodźiny sym jako zapósłanc Sakskeho krajneho sejma wot wšeho spočatka swojeho skutkowanja poskićił, to rěka wot lěta 1999. Konkretnišo wusměrić so na socialne poradźowanje, tu ideju mějach w zwisku z tak mjenowanymi Hartz IV reformami. Sym swój čas iniciěrował w Budyskim wokrjesu politisku akciju „zběžk přećiwo socialnemu rubježnistwu“. Smy samo demonstraciju organizowali, na kotrejž je so na wšě tysac ludźi wobdźěliło. Powšitkowne kampanje wjesć bě a je wažne, zo by so w towaršnosći něšto změniło. Runje tak hódne pak je konkretnje pomhać. Hdyž wěš, wo čo so ludźo starosća, móžeš ćim jasnišo a wuspěšnišo politisce argumentować.

LSV Hory – Sokoł Ralbicy/Hórki 1:6 (0:3)

Za Ralbicy zasadźeni: Ch. Gloxyn – Rachel, Schultz, Šewc, Ričel, Rawš, D. Gloxyn, B. Bejma, Nuk, T. Bejma, Šiman, ­F. Bejma, Materna, Zimmermann

Po njespokojacym tesće w Kulowje chcyše trenar Christoph Gloxyn jasne stopnjowanje widźeć. Kader Sokoła běše tež zaso lěpje wobsadźeny. LSV Hory dyrbjachu minjenu sezonu nažel zestupić a hraja nětko we wokrjesnej lize. Najebać to wjedu na jich internetowej stronje wěčnu tabulku wokrjesneje wyšeje ligi wot sezony 2009/2010. Tam su domjacy z dźesać dypkami předskokom prěni před Sokołom. To pak budźe so nazymu zawěsće změnić.

Sokoljo spytachu wot wšeho spoča­tka přećiwnika pod ćišć stajeć, štož so tež dosć derje poradźi. We 18. min. bu bul rjenje do haski tyknjeny a Pawl Rachel nisko přetwori. Po samsnym mu­strje so tež druhe wrota poradźichu. Třělc wrotow běše Bosćij Bejma (26.). Po rjanym diagonalnym bulu přeběža Philipp Šiman, ale trjechi nažel jeno žerdź. Wot tam pak bul k Dennyjej Gloxynej skoči, kotryž njeměješe ćeže hrajny nastroj do wrotow storčić. Domjacy jónu na so skedźbnichu, jako bul łatu trjechi. To by wurunanje było.

Tež w nowej hrajnej dobje budźe prěnje koparske mustwo Módro-běłych Kulow znowa we wokrjesnej wyšej lize wo dypki hrać, a to ze sćěhowacymi hrajerjemi. Stejo zady wotlěwa: Nico Hantschke, trenar Detlef Scholze, Bjarnat Korch, Lukas Prietzel, Lukaš Koplanski, Martin Sauer, Simon Kubaink, Johannes Wehlan, Andreas Korch, Carsten Schneider, trenar Peter Zwahr. Prědku wotlěwa: Frank Wittek, Marco Bulang, Maik Nikolaides, Paul Korch, Steve Bergmann, Felix Brückner, Jakob Schierack. Na wobrazu pobrachuja: Daniel Noack, Hubertus Čórlich, David Zablocki, Alexander Lohan, Frank Popjela, Linus Lange, Lucas Franz, Michael Piatza a Marcus Thomas. Foto: Werner Müller

Wot lěta 2014 je Hórnikečanski jězor dospołnje zawrjeny. Po zesuwanju zemje 11. měrca 2021 so wotewrjenje jězora wo dalše lěta dliji, najskerje hač do lěta 2030. To by była katastrofa, měni Werner Petrick, předsyda towarstwa Rebelojo Hórnikečanskeho jězora. Tón přeprošuje 13. awgusta wot 11 hodź. na informaciski dźeń. Andreas Kirschke je z nim porěčał.

Knježe Petricko, wo čo na lětušim dnju Hórnikečanskeho jězora póńdźe?

W. Petrick: Chcemy wo swojich aktiwitach informować. Na dnjowym porjedźe stejitej lońša rozprawa a naše stejišćo wo napjelnjenju zesuwaneho kotoła. Dale chcemy so wo wotškódnjenju a wo poćežowanjach zawrjeneho jězora dla rozmołwjeć.

Kak wulke waše towarstwo je?

W. Petrick: Wobstejimy wot lěta 2013 a mamy nětko 50 čłonow. Woni bydla w Koblicach a Wulkich Ždźarach, ale tež w Budyšinje, Kamjenicy a Drježdźanach. Su to stanowarjo, wudźerjo, zahrodkarjo a wobydlerjo. Wšitcy smy z jězorom a jeho přirodu zwjazani a starosćimy so wo jeho přichod.

Što měniće wo napjelnjenju zesuwaneho kotoła?