Dypkownje wopołnocy, w nocy na póndźelu, 7. julija 2025, su wotrjad za škit mjezy Wódra, policija kaž tež policija wójska kontrolne stacije na pólskim boku mjezy wobsadźili. Z tutej naprawu chcedźa ilegalnemu zapućowanju migrantow do Pólskeje zadźěwać. Smy zastojnikow při pólsko-němskej mjezy w Zgorzelecu přewodźeli.

„Wažne nam předewšěm je, zo wobchad z tutymi naprawami njetrjebawšo njehaćimy“, zastojnicy powědaja. Wosebje dokładnje kontroluja małe transportery, busy kaž tež jězdźidła ze sčornjenymi woknami. Štóž chce sej do Pólskeje dojěć, měł z kontrolemi wupokaza ličić, druhdy samo z tym, zo zastojnicy rum za wačoki přepytuja. Při pólsko-němskej hranicy su tute kontrole spěšnje wotběželi a njejsu wobchad haćili abo dalše wobmjezowanja zawinowali.

Katastrofowy alarm cofnyli

Donnerstag, 10. Juli 2025 geschrieben von:

Zeithain (dpa/SN). W Gohrischskej holi so połoženje po wosom dnjach wulkeho wohenja poněčim polěpša. Wokrjes Mišno je katastrofowy alarm za gmejnje Zeithain a Wülknitz kaž tež za město Gröditz cofnył. Alarm běchu štwórtk tydźenja wuwołali. Dwaj dnjej do toho bě so na přestrjeni blisko mjezy k Braniborskej palić počało. Hašenje bě wobćežne, dokelž na terenje wjele municije leži.

Weidel a Merz so wadźiłoj

Berlin (dpa/SN). Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) a nawodnica opozicije Alice Weidel (AfD) staj při prěnjej generalnej debaće legislaturneje periody wótrje diskutowałoj. Předsydka frakcije AfD wumjetowaše Merzej łamanje słowa a mjenowaše jeho „kanclera łžow“. Merz jej znapřećiwi, zo wón „pawšalne a njediferencowane podhódnoćenje dźěła noweho zwjazkoweho knježerstwa jasnje“ wotpokazuje. Zdobom wón Weidel wumjetowaše, zo je wona „ryzy nacionalistisku narěč“ dźeržała.

Koncern stejnišći zawrěje

Žarowacy přiwuzni reaguja emocionalnje při pohrjebje Palestinjanow, kotřiž buchu po informacijach lěkarjow chorownje Nasser­ w Khan Younis w južnym Gazaskim pasmje dźensa při israelskim nadpadźe na jich dom morjeni. Konflikt w Gazaskim pasmje sej dźeń a wjace ciwilnych woporow žada. Foto: Hatem Khaled

Zakazaja chinski chatbot

Donnerstag, 10. Juli 2025 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). Čěska zakaza swojim statnym zarjadam a institucijam wužiwanje chinskeje KI-aplikacije Deepseek. Tole je wažny krok za polěpšenje cyber-wěstoty swójskeho kraja, praji nawoda knježerstwa Petr Fiala po posedźenju kabineta w Praze. Zakazane su po jeho wuprajenjach wšě produkty a posłužby wuwiwarja KI Deepseek. Rozsudźili su to na zakładźe analyzy čěskeho zarjada za cyber-wěstotu, dale rěka. Zakaz wopodstatnichu z tym, zo móhł sej chinski stat z pomocu KI sensibelne daty wobstarać, wšako so tute na serverach w Chinje składuja a předźěłaja. Chatbot, kotryž su mjez druhim zakazali, je aplikacija, kotraž z pomocu kumštneje inteligency rozmołwy z čłowjekami wjedźe.

Zhromadne maćerstwo?

Donnerstag, 10. Juli 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa ministerka za justicu Stefanie Hubig (SPD) by lesbiskim poram rady zhromadne staršistwo wot spočatka sem zmóžniła. „Wosobinsce móžu sej předstajić, zo móžemy w prawje pochada zhromadne maćerstwo za pory žonow zarjadować“, politikarka němskej powěsćowej agenturje praji. Tuchwilu dyrbi partnerka žony, kotraž dźěćo porodźi, tute adoptować, zo by wona prawnisce mać była. „Tutón puć přez sudnisku adopciju je napinacy a swójby poćežuje“, ministerka kritizuje. Nimo toho móhło tele rjadowanje za dźěćo strašne sćěhi měć, jeli wone při abo krótko po porodźe zemrěje: „Potom nima dźěćo pod wěstymi wuměnjenjemi žaneju staršeju.“

Merz: Němska ma wodźacu rólu

Donnerstag, 10. Juli 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) je wodźacu rólu Němskeje při zakitowanju Europy potwjerdźił. Na swjedźenskim zarjadowanju składnostnje 70. róčnicy přistupa Němskeje k NATO pokaza wón na stupace wudawki za wobrónjenje. Z tutymi financielnymi resursami chcedźa zwjazkowu woboru w přichodnych lětach k najsylnišemu konwencionelnemu wójsku w Europskej uniji wutwarić, Merz dale rjekny. Němska budźe přikład za to, kak móhli europsku flanku NATO wutwarić. Tole płaći tež za podpěru Ukrainje, kotraž zhromadnu swobodu dźensa hižo na swojim teritoriju zakituje.

Merz mudrje jedna

Donnerstag, 10. Juli 2025 geschrieben von:
Žurnalisća su porno politikarjam w komfortabelnym połoženju: Njetrjebaja dopokazać, zo jich mjenje abo bóle mudre přispomnjenja, komentary a přilopki praktisce funguja. Najebać to je dźensa rano přehlad sćelaka MDR aktuell wo měnjenjach němskich nowin nastupajo generalnu debatu w zwjazkowym sejmje pokazał, zo maja medije swój podźěl na tuchwilnej politiskej situaciji. Mnozy komentatorojo so na tym postorkuja, zo zwjazkowy kancler Merz narěč předsydki AfD ignorował njeje, ale je so z wobsahom jeje porokow roze­stajał. Kaž je to dobry demokratiski stil, wšako je Weidel reprezentantka najwjetšeje frakcije opozicije. A dotalna ignoranca jej napřećo je k tomu wjedła, zo bu prawicarska strona w zašłych dźesać lětach dale a sylniša. Merz wě, zo móže jenož konsekwentna konserwatiwna politika pokročowanju tutoho trenda zadźěwać, wšako je wjetšina ludnosće konserwatiwnje woliła – hač so to komentatoram lubi abo nic. Marcel Brauman

To a tamne (10.07.25)

Donnerstag, 10. Juli 2025 geschrieben von:

US-ameriskeho influencera a pilota Ethana Guoa je chilska justica po njedowolenym přizemjenju w Antarktice pochłostała. Wón bě pječa wopačny plan wo swojim lěće zapodał a bjez dowolnosće na chilskej slědźenskej staciji w Antarktice přizemił. Guo chce ze swojim lětadłom po wšěch sydom kontinentach lećeć a tak dary za dźěćacy centrum hojenja raka w USA zběrać. Wjace hač milion ludźi jeho akciju na socialnych syćach sćěhuje.

Serval je póndźelu wječor w měsće Reinbek blisko Hamburga ze swojeho chlěwa ćeknył. To je dźiwja kóčka, kotraž móže strašna być, čuje-li so wohrožena, informuje město. Štóž zwěrjo wuhlada, měł so na město abo policiju wobroćić. Popadnyć pak kóčku nichtó njeměł. Servale pochadźeja z Afriki, hdźež su wosebje južnje Sahary žiwe.

Dwurěčne tafle tež w Düsseldorfje

Mittwoch, 09. Juli 2025 geschrieben von:

Něhdźe 15 000 Japančanow w Düsseldorfje a we wokolinje města bydli. Blisko dwórnišća leži štwórć „Little Tokyo“, w kotrejž wuhladaš nimo tójšto japanskich barow a wobchodow tež cyle samozrozumliwje dróhowe taflički w japanšćinje. Tute je město­ Düsseldorf w lěće 2021 wosebje z marketingowych přičin připrawić dało, zo by turistow na mjezynarodnu atmosferu města skedźbniło.

Foto: dr. Lubina Malinkowa

Podhladneho terorista zajeli

Mittwoch, 09. Juli 2025 geschrieben von:

Düsseldorf (dpa/SN). W Essenje su specialisća policije 27lětneho muža podhlada terora dla zajeli. Generalne statne rěčnistwo w Düsseldorfje je přikazało muža zajeć. Mužej wumjetuja přemyslniske wobšudnistwo, zo by islamistisko-teroristiski atentat financować móhł. Hišće dźensa chcedźa muža zamołwitemu sudnikej předstajić. Nutřkowny minister Sewjerorynsko-Westfalskeje Herbert Reul (CDU) praji, zo je policija potencielnemu aktej terora zadźěwała.

Taiwan trenuje inwaziju

Taipeh (dpa/SN). Taiwan je swoje lětne zwučowanje wójska „Han Kuang“ zahajiło. Z tym chcedźa zamóžnosće armeje w padźe nadpada přez Chinu přepruwować. Prěni raz traje zwučowanje dźesać město pjeć dnjow. Po tym zo běchu jón 1984 prěni raz přewjedli, je lětuši manewer tuž najwjetši. Wobstajnje přiběraceho stracha z Chiny dla trenuje Taiwan swoje zamóžnosće lětsa prěni raz zhromadnje z ludnosću.

Merz na prašenja wotmołwjał

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND