„Bě za mnje překwapjenka“
Spisowaćelka Jěwa-Marja Čornakec bu z Mytom Zejlerja 2024 wuznamjenjena. Wozjewjamy na tymle městnje jeje dźaknu narěč z ceremonije 17. smažnika w Kamjenskej cyrkwi swj. Hany w lochce skrótšenej wersiji.
Bě to za mnje woprawdźita překwapjenka, jako zhonich, zo spožči so mi lětsa Myto Zejlerja. Wězo wjeselu so nad tutym wysokim hódnoćenjom swojeje literarneje a publicistiskeje dźěławosće. Sakske statne knježerstwo pokazuje z tajkim hódnoćenjom, zo kulturne skutkowanje Serbow jako awtochtony lud spěchuje a podpěruje.
Handrij Zejler, po kotrymž bu myto pomjenowane, je generacije basnikow a spisowaćelow hač do dźensnišeho inspirował, tak tež mje. Jako wuńdźe 1972 prěni zwjazk Zejlerjowych „Zhromadźenych spisow“, fascinowaše mje jako 13lětnu wobsah jeho lyriki kaž tež jeho zrozumliwe wašnje pisanja. W jeho basnjach nadeńdźech wony swět kaž tež swětonahlad, w kotrymž so doma čujach: jeho lubosć k přirodźe, domiznje, maćeršćinje a Bohu. Tehdy započach – najprjedy jenož tak za mnje – ze swojimi prěnimi literarnymi pospytami.
Wo dobrym skutku a njewšědnym eksperimenće
Mužakow (SN/bn). „Die Lausitz in Reisebeschreibungen des 18. und 19. Jahrunderts“ je titul w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje zběrki historiskich pućowanskich rozprawow, kotraž bu minjenu njedźelu na Mužakowskim Nowym hrodźe premjernje předstajena. Po słowach wudawaćela prof. dr. Uwe Hentschela, na Techniskej uniwersiće Kamjenica skutkowaceho literaturowědnika a germanista, „je tónle wosebity literarny žanr we w titulu jewjacej so doby wulce rozkćěł a so pola čitarstwa jako přewšo woblubowany wopokazał“. Přičina toho je, zo „so turistiska infrastruktura hakle poněčim wuwiwaše. Jězby resp. pućowanja běchu tehdy chětro wobćežne, su dołho trali a běchu předewšěm: drohe.“
Čitajće w nowym rozhledźe (28.06.24)
Lěćne wudaće Rozhlada skići nimo wurjadnych surrealistiskich twórbow Berlinskeho wuměłca Alexa Jonathana tež wuběr literarnych chłóšćenkow a horšć kulturnych přinoškow z pjera dohromady 16 awtorkow a awtorow.
Pod hesłom „Omen est nomen“ skedźbni dr. Hync Rychtaŕ na znaty fenomen w medijach: wopačne wurjekowanje a pisanje serbskich mjenow – nic jenož swojeho, kotryž je hižo w kóždej (nje)móžnej formje čitał a słyšał.
W interviewje dr. Justyny Michniuk ze šwalču Cordulu Bahro zhonimy wo serbskej Wódrinej drasće, wosobinskich pozadkach Bahro a jeje dołholětnym angažemenće.
Zo jedna so pola Serbow wo domoródny lud po ILO-konwenciji 169, podkładuje dr. Měrćin Wałda z jasnymi argumentami, kotrež měli powšitkownosći znate być. Hrožace wotemrěće serbskeje rěče a kultury by najbóle dramatiski přikład za kulturnu změnu w swobodnym, demokratiskim němskim swěće był.
Publikum w Pólskej zahorili
Brigadnicy so za podpěru dźakuja
Budyšin. Wróćo hladajo na zhromadny swjedźeń sobotu, 1. junija, w Budyskej „Krónje“ składnostnje 75. róčnicy 1. serbskeje kulturneje brigady so brigadnicy wšěm swojim pilnym pomocnikam, kotřiž su k poradźenemu swjedźenjej na najwšelakoriše wašnje přinošowali, wutrobnje dźakuja. Serbskemu ludowemu ansamblej słuša wosebity dźak, nic jenož za dołholětnu podpěru při organizowanju oratorijow, kaž „Wětrnik“ a „Hrodźišćo“. Tež oratorij „Žně“ je so 2023 z orchestrom SLA a z chórom brigady jenož nahrawać móhł z profesionelnej pomocu SLA. CD „Žně“ móža sej zajimcy w Smolerjec kniharni, w Serbskej kulturnej informaciji a druhdźe kupić. Tež na narodninskim programje brigady měješe SLA bytostny podźěl, wšako podpěraše brigadu z chórowymi podestami, techniku, wabjenskim materialom a předawanjom zastupnych lisćikow.
Na 3. fachowu konferencu SŠT
Wjelestronska serbska literatka a publicistka
Ze swjatočnej ceremoniju w Kamjenskej cyrkwi swj. Hany bu Jěwje-Marje Čornakec 17. smažnika Myto Zejlerja 2024 přepodate (Serbske Nowiny rozprawjachu). Wozjewjamy tu skrótšenu lawdaciju dr. Christiany Piniekoweje. Dospołny tekst čitaće nazymu w Rozhledźe.
Biblioteka je jemu „pokładowa křinja“
Budyšin (SN/BŠe). Budyska měšćanska biblioteka a staroměšćanske towarstwo sprjewineho města přeprosychu wčera zajimcow na přednošk Handrija Bjeńša, kiž je nowu knihu zestajał a wudał. Tónkróć je so wón ze stawiznami města zaběrał a w chronice z titulom „Neue Chroniken der Stadt Bautzen – Budyssin“ zjimał.
Budyšan hori so hižo z časa dźěćatstwa za stawizny, něhdźe 25 přitomnych wčera zhoni. Za čas swojeho 40lětneho skutkowanja w Ludowym nakładnistwje Domowina je wón něhdźe 1 000 knižnych titulow wobdźěłał, mjez nimi tež tajke z historiskim pozadkom. Swój zajim za stawizny dale skrući. W lěće 1993 Handrij Bjeńš swoju prěničku w nakładnistwje Lusatia wozjewił. Mnohe dalše knižki a brošurki sćěhowachu. Jako sprjewine město w lěće 2002 tysaclětny jubilej swjećeše, namjetowaše wón wobšěrnu chroniku wudać.
Lětsa Krabat, klětu zmij w srjedźišću
Stróža (SN/MiR). Z wutrobu a rozumom powěsćam připosłuchać, běše wotpohlad prěnjeho Łužiskeho powěsćoweho sympozija. Wjace hač 20 zajimcow je so zašły kónc tydźenja w Stróži zetkało, zo bychu so z Krabatom zaběrali. Na zarjadowanje je Carla Gustava Jungowa towaršnosć Sakska z.t. z podpěru Budyskeje župy „Jan Arnošt Smoler“ přeprosyła. „KRABAT – Zaplećenje a wuwiće“ rěkaše hesło, kotrež wěnowaše so psychologiskemu jadru powěsće. Psychologowka Denise Rudin z Küsnachta w Šwicarskej je wobdźělnikam wobsah zbližiła. „Wědoma zaběra z Krabatom je wosebje serbskim wobdźělnikam cyle nowy wid na bajowu kaž tež realnu postawu posrědkowała“, rjekny županka župy „Jan Arnošt Smoler“ Leńka Thomasowa. „Čitanja, spěwny wječork, molowanje kaž tež hudźbne poskitki, kotrež smy jako župa přihotowali, su wobdźělnicy přewšo nutrnje přijeli, štož běše nam wulki dźak. Tuž so wjeselu, zo budźe klětu dalše tajke zarjadowanje, potom na temu ,zmij‘“.
