Ze zapozdźenjom zhonichmy, zo je bywša solistka Serbskeho ludoweho ansambla Irmgard Rječcyna dnja 8. měrca 2023 w Budyšinje zemrěła. Wona słuša do sławneje generacije młodostnych, kotřiž so po Druhej swětowej wójnje kulturnje sylnje angažowachu. Ingrid Rentsch je so 13.12.1938 w Bukecach jako šeste dźěćo němskeje swójby, dźěłaćerja a domjacneje w Bukecach narodźiła. Wopytawši wjesnu šulu poda so 16 lětna 1954 – z dowolnosću staršeju – na spěwne wukubłanje do serbskeje wuměłskeje institucije, zo by tam tež serbsce nawuknyła. Spěwnje wukubłana bu wona wot bywšeje operowej solistki Ruty-Marki Krawcec-Rawpowej, dźowki Bjarnata Krawca a maćerje Jana Rawpa. Wona wukmani młodu sopranistku bórze tak daloko, zo móžeše nawoda ansambla Jurij Winar ju bórze jako solistku z chórom a orchestrom zasadźić. W tutej dobje zezna wona Bena Rječku, pozdźišeho mandźelskeho, žurnalista, wjelelětneho redaktora Noweje doby a Serbskich Nowin.
„Sy-li z cyłej wutrobu při wěcy a wěriš kruće do něčeho, tež hdyž móhło će to zranić, stanu so wulkotne wěcy.“ Tole je britiska filmowča a dźiwadźelnica Emma Watson jónu na prašenje žurnalistow prajiła. Móhło pak to tež wuprajenje Franziski Wrobel być. Młoda Wojerowčanka ma wulki són. Z małymi kročelemi so wona na to měri, swoje přeća zwoprawdźić. 21lětna chce so profesionelna dźiwadźelnica stać.
Ničo ju wotdźeržeć njemóže
Donostia/San Sebastián (SN/MG). Čłonki a čłonojo redakcijow z cyłkownje 27 europskich krajow zetkaja so wot dźensnišeho hač do njedźele na lětnej hłownej zhromadźiznje europskeho zjednoćenstwa dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach MIDAS. Zetkanje organizuje baskiska mjeńšina w Španiskej, kotraž je naročny program za wobdźělnicy a wobdźělnikow nastajiła. Tež čłon redakcije Serbskich Nowin, wolonter Maximilian Gruber, wobdźěli so na schadźowanju. Centralna je lětsa baskowska rěč, kajki je jeje tuchwilny staw a kak móhłi rěč dale wuwiwać. Přełožowanske programy steja tohorunja na dnjowym porjedźe. Wjeršk zetkanja mjeńšinowych nowinarjow je přepodaće Myta MIDAS, kaž tež Myta Otta von Habsburga.
Hosćićelske město lětušeho schadźowanja MIDAS je Donostia/San Sebastián. Blisko francoskej hranicy při Atlantiku leži wone město, kotrež je stolica prowincy Guipúzcoa. Tam je zdobom sydło baskiskeje nowiny „berria“. Tuta je hłowna hosćićelka a organizatorka zetkanja žurnalistow, kotrež wotměje so kóžde lěto w hinašim kraju.
Budyšin (SN/bn). Serbski ludowy ansambl je na dotal wosom zarjadowanjach swojeho rjadu „Kulturna zahroda“ přerěznje něhdźe 70 wopytowarjow zličił. Najwjetši zajim zbudźi zahajacy koncert „Ladies night“ z wjace hač sto přihladowarjemi. Hanka Wowčerjowa, Weronika Kalinučcyna a Helena Hejduškec zahorichu publikum z popowymi a soulowymi baladami ze swójskeho pjera kaž tež z adapcijemi mjezynarodnych a serbskich hitow na přikład Měrćina Weclicha a Joan Baez. Drježdźanske trijo Placebo Flamingo zamó zajimcow z měšeńcu funka, hiphopa a rocka ze swojoraznje interpretowanymi titulemi kaž „Bei mir bistu shein“ a „Hołbik dwě běłej nóžce ma“ přeswědčić a samo k „wječornemu sportej po notach“ pohnuwać. Izabela Kałduńska na huslach a spěwarka Walburga Wałdźic stej ze swojim jewišćowym debitom jako po nimaj pomjenowane duwo z pomocu tójšto techniki mjez druhim zhudźbnjenja basnjow Miny Witkojc, skomponowane za film Grit Lemke „Pola nas rěka wona Hanka“, prezentowałoj.
Lubinska towaršnosć za turizm, kulturu a měšćanski marketing (TKS Lubin) wuhotuje z wjacorymi partnerami – mjez druhim ze serbskej społnomócnjenej wokrjesa Dubja-Błóta Sabrinu Kušy a Zwjazkom serbskich wuměłcow – 2. serbski literarny a hudźbny swjedźeń „Wortschätze – drogostki ze słowami – słowne drohoćinki“. Patron je Tobias Dünow, krajny społnomócnjeny za naležnosće Serbow w Braniborskej.
Budyšin (SN/bn). „Psycholoinguistiske zakłady wjacerěčnosće: transformacija mytow k wukmanjenju“ bě nadpismo přednoška prof. Barbary Mertins, z kotrymž je Serbski institut wčera na žurli Budyskeho Serbskeho domu druhe zarjadowanje swojeho rjadu lětušich zjawnych referatow wuhotował. Rěčespytnica z Techniskeje uniwersity Dortmund rozłoži něhdźe 20, přewažnje fachowym wopytowarjam mjez druhim, zo „je multilingualnosć w globalnym konteksće skerje samozrozumliwa dyžli wuwzaće. Fikcija jednorěčnosće jewi so předewšěm w na rěče poměrnje chuduškej Europje.“ Wěste po jeje słowach nimo toho je, zo „njeje žanohožkuli dopokaza za tezu, po kotrejž sej dźěći rěč jednorišo přiswojeja hač dorosćeni. Dalšu rěč nawuknyć je předewšěm wěcka wosobinskeho angažementa.“
Njedawno je na taiwanskej Narodnej centralnej uniwersiće wušła kniha z hłownymi přednoškami „Mjezynarodneje konferency wo rewitalizaciji rěče Hakka a mjeńšinowych rěčow“, kotraž přewjedźe so w stolicy Taipeh w decembrje 2018. Přeprosyłoj běštej Rada za naležnosće Hakka a Koleg za rěč Hakka a socialne wědomosće uniwersity. Na nimale 500 stronach su dokumentowane nazhonjenja referentow ze sydom krajow a zastupjerjow mjeńšinowych rěčow kaž katalanšćiny w Španiskej, nižozemšćiny w Belgiskej, rěče Samow w Finskej, ainu w Japanskej, bretonšćiny w Francoskej, walizišćiny we Wulkej Britaniskej a serbšćiny w Němskej. Na konferency wobdźěli so něhdźe 200 zajimcow.
Profesorka na uniwersiće w Taipeh Fen-Fang Tsai je swoju disertaciju wo serbskich žonach napisała a zaběra so mjez druhim tež z posrědkowanjom mjeńšinowych rěčow. Při tutej składnosći je wona kontakty k něhdyšej předsydce Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmili Budarjowej nawjazała a ju jako referentku na mjenowanej konferency zdobyła. Dr. Cordula Ratajczakowa wobdźěli so jako hósć kongresa.