Do swěta bajkow so zanurić móhli

Dienstag, 16. Juli 2024 geschrieben von:
Mjeztym 4. bajkowy festiwal su minjeny kónc tydźenja w Dešnju přewjedli. Tři powědarki bajkow a serbski spěwny poet Bernd Pittkunings zanurichu so sobotu a njedźelu so swěta wobkuzłacych powědkow. W tamnišim domizniskim muzeju a wokoło njeho zawjeselichu so mali a wulcy wopytowarjo na bajkach wo zwěrjatach, słowjanskich krajach a serbskich bajach wo Krabaće. Nimo toho móžachu so dźěći šminkować dać, wšelake kostimy wuspytać abo tež na historiskich dźěćacych hrach sobu skutkować. Dobry wothłós žněješe tež dźiwadłowy spektakl „Potajna kniha“, kotryž zahrachu wjacore razy wšědnje. Foto: Michael Helbig

Klara Bjedrichec w našej redakciji

Dienstag, 16. Juli 2024 geschrieben von:

Hač wjesne hrajkanišćo abo wědomosć za dźěći – njeje žaneje temy, kotrejež so 16-lětna Wěteńčanka Klara Bjedrichec w swojim prózdninskim dźěle njejima. Tak so na jednym dnju wobhoni, štó sej tuchwilu rady kotry słód lodu popřeje, a na druhim dnju wo kubłanskopolitiskim prašenju rešeršuje. Štóž ma kaž wona jedynku w serbšćinje a w požadanju poskićuje, „wšitke nadawki wukonjeć, kotrež maja so činić“, je we wšědnej produkciji serbskeho dźenika wosebje witany. Hižo rańše posedźenje je drje po jeje měnjenju „přeco jara zajimawe“, ale „to dźe poměrnje spěšnje a druhdy dyrbju so koncentrować, zo bych wšitko zrozumiła.“

Jej so jara lubi, zo móže „kaž prawa redaktorka“ sobu dźěłać. A hdyž je wotewrjenych prašenjow, ma „přeco přećelnu Milenku Rječcynu poboku, kotraž mi rady pomha.“ Do toho běše Klara hižo dwójce składnostnje akciskeho dnja „genialsozial“ nadawki za Dźěćiznak přewzała. Honorar za dźěło w ramiku tuteje akcije so za socialne projekty wužiwa. Po abiturje chce Klara najprjedy lěto po swěće pućować. W tutym času móže potom zdobom rozsud wo powołanju dozrawić.

Přihódny flair a freestyle rap

Montag, 15. Juli 2024 geschrieben von:
Budyšin (kb/SN). Bywša škleńčernja na Budyskej Sukelnskej bu w minjenych lětach krok po kroku na wotewrjenu dźěłarnju wutwarjena. Tak mjenowanemu coworking space/makers place rěkaja Dźěłań dźeń; w prědnim rumje, z pisanskimaj blidomaj a kuchnju wuhotowany, steji samo-twarjeny kicker před małym jewišćom, w dalšich rumach skića dźěłarnje składnosć na přikład ćěslić, z laserom grawěrować abo so na polu robotiki wuspytować. Wšitke rumy wuprudźeja přihódny flair. Po dźěłarnjach pomjenowane, cyłu ležownosć wobhospodarjace a wuhotowace towarstwo, wopisuje je jako „swobodny rum za kreatiwne hłójčki“ – nic jenož za dźěło, ale tež za tójšto kulturnych zarjadowanjow. Tak organizuja tam prawidłownje mjez druhim wustajeńcy, koncerty a přednoški. Minjenu sobotu su lětuši rjad lětnich zarjadowanjow z koncertom Choćebuskeho duwa STOI & Janko, zahajili. Jeju wustup bě interaktiwny. STOI zamó ze zwjeselacym, delnjoserbsce, němsce a nižozemsce interpretowanym freestyle rapom publikum k tomu pohnuć, sobu spěwać.

Stare hry sta zajimcow přiwabili

Montag, 15. Juli 2024 geschrieben von:
Kompjuterowe hry, actionowe figury a merchandisingowe artikle filmow a serijow, kaž na přikład „Star Wars“, „Masters of the Universe“ abo „Spider-Man“, kaž tež – w konteksće hižo historiske – konsole přiwabichu minjenu sobotu sta zajimcow do Budyskeje měšćanskeje hale „Króna“. Pod hesłom „Retro Games & Classic Toys Con“ poskićachu předawarjo předewšěm twory z 1990ych lět. Tola tež prezentacija z „antiki“ branše zamó publikum putać, kaž derje wopytowana přehladka „prěnich, předewšěm z drjewa a mało elektroniku zhotowjenych kompjuterow“ Budyskeho towarstwa Zuseum dopokaza. Foto: SN/Bojan Benić

Prěni wyši měšćanosta Budyšina Konrad Johannes Kaeubler zemrě wčera před sto lětami. Posmjertniny běchu serwisowemu klubej Lions Budyšin, spěchowanskemu towarstwu Pro Museo a Budyskemu staroměšćanskemu towarstwu přiležnosć wuhotować swjatočne wopomnjeće w Muzeju Budyšin.

Budyšin (SN/bn). „Kaeubler je njedźělomnje z Budyšinom zwjazany. Kaž lědma druhi z mojich předchadnikow je město wuwiwał. Swoje zastojnstwo je wukonjał, kaž bě Wito Sćapan jónu rjekł, mjenujcy nic jako job, ale jako skutk.“ Z tymle słowami zahaji Budyski wyši měšćanosta Karsten Vogt (CDU) swjatočnosć w kopaće połnym kabineće Muzeja Budyšin. Wotmysł zarjadowanja wopisowaše citujo Jurja Brězana: „Zaměr žiwjenja njeje, zo z dornom zarosće“.

Žadyn swjatok a přihłosowanje z mosta

Donnerstag, 11. Juli 2024 geschrieben von:

Wotměnjawy měsac z dohromady 16 koncertami (zwjetša) pod hołym njebjom na bywšej Budyskej byrgarskej zahrodźe

Třeći raz wuhotowaše Serbski ludowy ansambl „Kulturnu zahrodu“ pod Budyskej Röhrscheidtowej baštu. Wot spočatka do kónca junija wotmě so w tym wob­łuku dohromady 16 koncertow najwšelakorišeho razu – tři z nich dešća dla na žurli SLA. Cyłkownje něhdźe 900 wopytowarjow woznamjenja porno lońšemu minus, wjedrowe kapriole kaž tež Europske mišterstwo koparjow su po wšěm zdaću někotrehožkuli zajimca wottrašili resp. druhdźe zabawjeli.

Program za mjeńše pišćele so hodźał

Donnerstag, 11. Juli 2024 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). „Wjeselu so, tak krótkodobnje tu hrać směć. Jako předwčerawšim naprašowanje dóńdźe, hač njemóhł za nažel schorjeneho Tomaša Žura zaskočić, sym hnydom a z wulkej radosću program zestajił, kotryž so za tele mjeńše bóle rjeńše pišćele hodźi.“ Z tymle słowami powita Zhorjelski organist Reinhard Seeliger wčera něhdźe 50 wopytowarjow wosmeho koncerta lětušeho rjadu Budyske pišćelowe lěćo w tamnišej tachantskej cyrkwi. Wjelelětny rektor a docent Wysokeje šule za cyrkwinsku hudźbu Zhorjelc a kantor cyrkwje swj. Pětra a Pawoła mjenowaše změnu z „wulkich ‚słónčnych byrglow‘ w Zhorjelcu na Kohlowy instrument“ w sprjewinym měsće wužadowanje, na kotrež pak so „rady zwaži“. Komponistow a twórby swojeho programa skrótka předstajiwši wón publikumej mjez druhim rozłoži, zo „je passacaglia wosebita forma wariacije, w kotrejž so pedalowa basowa tema wobstajnje wospjetuje, mjeztym zo ruce swobodnje po manualach spěchatej“ a zo bě „w dobje baroka z wašnjom, sej kompozicije kolegow takrjec wupožčić a w swójskim wobdźěłanju předstajić“.

„Je přewrót zdokonjany?“ rěka interaktiwna pućowaca wustajeńca, kotraž je tele dny z hosćom w „Serbskim woknje“ na Budyskej Bohatej. Dobreho wothłosa dla spřistupnja ju hač do spočatka awgusta, předwčerawšim planowane zawrjenje sta so njejapcy z midisažu.

Budyšin (SN/bn). „Zakład přehladki twori wědomostny projekt, dokumentowacy dopomnjenki časowych swědkow wo politiskim přewróće w lěće 1989. Wona wopřijima dźěl interviewow a fotografijow, kotrež smy w tym zwisku nahrawali resp. zezběrali. Wopytowarjo ju wobstajnje ze swójskimi přinoškami wudospołnjeja. Wotpohladnje smy so rozsudźili, ju předewšěm w mjeńšich městach w Durinskej, Sakskej a Braniborskej pokazać; rady pak prezentujemy ju tež na zapadźe Němskeje, wobsteji-li wotpowědny zajim“, rozłoži iniciator projekta prof. Mathias Berek ze Slědźenskeho instituta za towaršnostnu zwjazanosć powitawši něhdźe 40 wopytowarjow. Jako wosebiteho hosća předstaji wón Wojerowsku awtorku Grit Lemkowu, kotrejež roman „Kinder von Hoy“ so „tematisce wuběrnje hodźi“.

Zhorjelc (AK/SN). Łužiski festiwal wotměje so lětsa wot 24. awgusta do 14. septembra. Hesło lětsa pjaty raz wuhotowaneho zarjadowanja „Anderselbst“ steji za „swójske pytanje identity znutřka a tolerancu zwonka. Steji za mnohostronske inspiraciske městna. Nade wšěm steji strukturna změna“, podšmórny intendant festiwala prof. Daniel Kühnel minjeny štwórtk we wobłuku nowinarskeje rozmołwy w Zhorjelcu. „Namakamy hakle k sebi, zetkawamy-li so respektnje, připóznawajo a tolerantnje z druhimi.“

Cyłkowny budget festiwala wučinja 4,5 milionow eurow. Program wopřijima něhdźe 60 zarjadowanjow w dźesać spartach a wosom originalnych produkcijow. Spěchowarjo festiwala su społnomócnjena zwjazkoweho knježerstwa za kulturu a medije Claudia Roth (Zeleni), Ministerstwo za wědomosć, slědźenje a kulturu Braniborskeje kaž tež Sakske statne ministerstwo za wědomosć, kulturu a turizm. Patronaj staj ministerskaj prezidentaj Braniborskeje Dietmar Woidke (SPD) a Sakskeje Michael Kretschmer (CDU).

Wudaće kriminalki same kaž kriminalka

Montag, 08. Juli 2024 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). „Prašeć so, čehodla so što stawa, drje słuša zasadnje k nadawkam awtora. W kriminalce pak je wotmołwa na tele prašenje hišće trochu wažniša hač w hinašich žanrach“. Z tymle słowami zahaji Křesćan Krawc minjeny pjatk prezentaciju swojeje noweje knihi „Der Wassermannräuber“ w Budyskim ekumeniskim tachantskim wobchodźe. Nastork, so prěni raz tejle literarnej družinje wěnować, bě Krawcej „rozmołwa ze swojim wnučkom, kiž mi raz rjekny, zo knihi nječita. Tuž spisach ekspozej a prošach jeho wo to, jón přehladać, na čož naposledk přizna, zo by tajke něšto čitał.“

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND