Rumunske zynki pod hołym njebjom

Dienstag, 17. Juni 2025 geschrieben von:

Hudźbny swjedźeń Smochćicy słuša k prawidłownym wjerškam, kotrež tamniše kubłanišćo swj. Bena a Serbski ludowy ansambl wot lěta 2005 wuhotujetej. Pod hesłom „Rumunskej nocy“ steji tónraz hudźba w fokusu, kotraž je na zapadźe Europy lědma znata.

Smochćicy (SN/bn). „Dołho trajace rešerše“ kaž tež „wšo druhe hač lochke jednanja“ w zwisku z awtorskimi prawami wuzběhnywši poda intendant SLA Tomas­ Kreibich-Nawka wčera we wobłuku nowinarskeje rozmołwy dohlad do lětušeho programa. Nimo přewažnje sinfoniskich twórbow na přikład Georgea Enscuwa­, Cipriana Porumbescuwa a Marţiana­ Negreje zaklinča kompozicije Béle Bartóka a Liany Bertók. Štyri rumunske ludowe spěwy je SLA ekstra za orchester a dudy aranžować dał, kotrež chcedźa na swjedźenju prapremjernje předstajić.

Njechorńskeho wopominali

Dienstag, 17. Juni 2025 geschrieben von:
Budyska župa „Jan Arnošt Smoler“ je minjeny pjatk při rowje Měrćina Nowaka-Njechorńskeho w Hrodźišću na wusahowaceho serbskeho molerja, grafikarja, spisowaćela a žurnalista spominała. Samsny dźeń před 125 lětami bě so „wuměłc Serbow“ narodźił. Połožiwši módro-čerwjeno-běły buket kwětkow mjenowaše županka Lenka­ Thomasowa (naprawo) Nowaka-Njechorńskeho „nestora serbskeho molerstwa“, kotrehož twórby kóžde serbske dźěćo znaje, a wuzběhny w swojej narěči mjez druhim wuběrnu, předewšěm rjanu rěč, kajkaž publikaciski skutk jubilara wuznamjenja. Foto: Katja Linznarjowa

Institut z nowym projektom

Dienstag, 17. Juni 2025 geschrieben von:

Budyšin (SN). Žiwjenje młodostnych bjezposrědnje po Druhej swětowej wójnje słuša k mało přepytowanym temam wuchodosrjedźnych europskich stawiznow. Tutomu wobłukej wěnuje so nowy, wot Němskeho slědźenskeho zhromadźenstwa (DFG) spěchowany projekt Serbskeho instituta – na konkretnym přikładźe serbskich młodostnych, kotřiž buchu mjez 1945 a 1950 k wukubłanju do Čěskosłowakskeje pósłani.

W srjedźišću slědźenja steja prašenja za socialnymi a kulturelnymi wuměnjenjemi, pod kotrymiž běchu młodostni žiwi a tehdy wuknjechu. Ale tež indiwidualne móžnosće skutkowanja w dobje hłuboko sahacych politiskich a towaršnostnych změnow su zajimawe. Projekt stawiznarki Serbskeho instituta dr. Jany Piňosoveje puće wukubłanja runje tak kaž nazhonjenja, wočakowanja a wužadanja młodych ludźi samych wobswětluje. „Nowe perspektiwy na powójnske stawizny su jedyn ze zaměrow projekta. Mje zajimuje wid młodych čłowjekow, kotřiž pohibowachu so na woběmaj bokomaj hranicy w Čěskosłowakskej a we Łužicy“, wona zwurazni.

Dołhu nóc kultury ludźi wabiła

Montag, 16. Juni 2025 geschrieben von:
Dołha nóc kultury, kotraž wotmě so předwčerawšim w nutřkownym měsće Budyšina, je syły wopytowarjow zahoriła. Jedna z dohromady 16 stacijow bě měšćanska biblioteka, hdźež prezentowachu mjez druhim čłonki towarstwa TanzSzene Bautzen choreografije pod hesłom „Wot klasiki hač k hiphopej“. Dalšej wobdźělenej kulturnišći běštej na přikład Smolerjec kniharnja, hdźež wotewrichu hač do přichodneje soboty přistupnu pućowacu wustajeńcu Serbskeho instituta „Swoboda kiwa!“, a połnje wobsadźena Kulturna zahroda Serbskeho ludoweho ansambla, na kotrejž wustupi hosćićelski orchester ze salonowej hudźbu 1920tych lět. Foto: Hanka Šěnec

Jónu wob lěto zetkaja so zastupjerjo mjeńšinowych nowin na generalnu zhromadźiznu organizacije Midas. Minjene­ dny je słowjenska nowina w Italskej­, Primorski Dnevnik, schadźowanje w europskej kulturnej stolicy Nova Gorica/Gorizia organizowała.

Nova Gorica/Gorizia (SN/BŠe). Najwjetši nadawk mjeńšinowych nowin je, w jednotliwych krajach identitu swojeho luda zachować. Ćim wažnišo je, zo nowiny a časopisy prawidłownje wuchadźeja. Čłonojo redakcijow po cyłej Europje tónle nadawk swědomiće wukonjeja. Na lětnym zetkanju Midas je dobra składnosć za wuměnu wo tym, kak so nowiny na přichod a jeho wužadanja nastajeja. Na lětušej hłownej zhromadźiznje Midas w Słowjenskej/Italskej, hdźež běchu tež Serbske Nowiny zastupjene, dźěše předewšěm wo digitalnu transformaciju a kak redakcije z njej postupuja. Dale a wjace nowinow fokusěruje so na digitalne formaty, wozjewja podcasty abo kumštnu inteligencu zapřija.

Premjera fantastiskeho musicala

Freitag, 13. Juni 2025 geschrieben von:
Němsko-Serbske ludowe dźiwadło je z wčerawšej premjeru inscenacije „Alice im Wunderland“ lětuše, mjeztym 29. Budyske lěćne dźiwadło zahajiło. Něhdźe 1 000 přihladowarjow je sej prěnje předstajenje musicala po romanje Lewisa Carrolla wobhladało a wukon hrajerskeho ansambla kaž tež wšitkich na a za jewišćom skutkowacych z dołho trajacym přikleskom hódnoćiło. Hač do 20. julija móža sej zajimcy spektakl pod hołym njebjom na Budyskim Hrodźe wobhladać, 34 dalšich předsta­jenjow je planowanych. Za to wšak měli sej ruče jedyn z mało zbywacych zastupnych lisćikow zawěsćić. Foto: Roman Koryzna

Serbski ludowy ansambl rozžohnuje so we hłubokim žarowanju z Pawołom ­Šołtu, kotryž je 4. junija 2025 w starobje 91 lět zemrěł. Z jeho smjerću njezhubimy jenož njewšědneho wuměłca, ale tež sprawneho kolegu, swěrneho sobupu­ćowarja a angažowaneho zachowarja serbskeje kultury.

Narodźiwši so 16. januara 1934 w Pěskecach do dźěłaćerskeje swójby so ­Pawoł Šołta zahe za hudźbu zahori. Hižo jako młodostny so ze zapalom w lajskich chórach a dźiwadłowych skupinach angažowaše, prjedy hač jeho puć w měrcu 1952 – direktnje po wučbje na blidarja – k Serbskemu ludowemu ansamblej dowjedźe. Tam jeho najprjedy jako chóroweho spěwarja zasadźichu. Spěšnje pak so jeho spěwny talent pokaza, a bórze přewza tež solistiske nadawki.

Wot lěta 1961 studowaše Pawoł Šołta na Wysokej šuli za hudźbu „Carl Maria von Weber“ w Drježdźanach a zakónči studij jako diplomowy spěwny solist za operu a koncert. Ze swojim ćopłym, wurazliwym baritonowym hłosom, wulkej jewišćowej prezencu a wuměłskej hłubokosću je wón 45 lět dołho hudźbny profil našeho ansambla formował.

Wo knihach a kniharni (13.06.25)

Freitag, 13. Juni 2025 geschrieben von:
Lěto 2025 je zas połne róčnicow. Kamjenc je hižo swjećił a w Chrósćicach so jubilejny tydźeń dźensa započina, při čimž smědźeše naše nakładnistwo wčera z premjeru noweje knihi wo Chrósćicach takrjec dočasnje swjedźenski zazběh dać. Ale tež Smolerjec kniharnja je wčera hosći witała, zo bychu zhromadnje druhu róčnicu woswjećili a so na jednu z wusahowacych wosobinow serbskeje kultury dopominali. Wjetšina zwjazuje z nim serbske molerstwo, tola zo běše wón tež wurjadny spisowaćel wosebje na polu publicistiki a pućowanskich reportažow, wo tym móžachu so připosłucharjo wčera přeswědčić. Rěču wo Měrćinje Nowaku, kiž by dźensa 125. narodniny měł. Tójšto atributow je sej wón pisarsce přiswojił abo buchu jemu přidate: Bobak, dundak, wšudźebył a druhe pomjenowanja namakaja so w titlach jeho knihow. Dokal je wšudźe pohladał, móžemy z jeho reportažow zhonić. Čim starši bu, ćim dale jeho pućowanja wjedźechu.

Z pomocu SMS-powěsćow a mejlkow imitěruja skućićeljo znatych donošowarjow paketow a tak wulku škodu naparaja

Powěsć zda so być njestrašna: „Paket njemóžachmy Wam přepodać, dokelž doma byli njejsće...“ Štož pak je spočatnje jenož mjerzaca infor­macija, wukopa so jako wušikny pospyt wobšudźenja. Tuchwilu so pady zaso ­kopja, hdyž kriminelni w mjenje znatych donošowarjow pakćikow kaž DPD, DHL abo Hermes ludźom pasle stajeja.

Kulturnu zahrodu na žurli zahajili

Mittwoch, 11. Juni 2025 geschrieben von:
Skupina Quintense je lětuši rjad koncertow Kulturna zahroda zahajiła. Lipšćanska kapała pěstuje pop a cappella a słuša k najbóle renoměrowanym němskim cyłkam swojeho razu. Minjenu sobotu předstaji mjez druhim naročne swójske sadźby hitow, kaž ­na přikład „Another day in paradise“ (Phil Collins) a „Waterfalls“ (TLC). Wob­stajnych zliwkow dla njewustupi na zahrodźe, ale na połnje wobsadźenej žurli Serbskeho ludoweho ansambla. Publikum dźakowaše so skupinje ze sylnym přikleskom a zdoby sej tak přidawk „Viertel vor sieben“ (Reinhard Mey). Zarjadowanje wotmě so w kooperaciji z Budyskimi komornymi koncertami. Foto: Bosćan Nawka

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND