Konkretne skutki trěbne

Montag, 28. August 2017 geschrieben von:
120 000 ludźi poby kónc tydźenja w Berlinje na dnju wotewrjenych duri knježerstwa. Mje je tam stejnišćo europskich narodnych­ mjeńšin najbóle zajimowało. Tójšto­ faktow a njeličomne informacije mějach­ předźěłać. To najwažniše za mnje běštej wuprajeni społnomócnjeneho knježerstwa za mjeńšiny Hartmuta Koschyka, zo dyrbimy škit mjeńšin ze žiwjenjom pjelnić, a předsydy Centralneje rady němskich Sintow a Romow Romanija Rosy, zo njeńdźe wo wosebite prawa mjeńšinam, ale wo runoprawosć. Wulkotnje, zo staj tele stejišćo na hłownym jewišću w nutřkownym ministerstwje zwurazniłoj. Tak njejsu njeličomni přitomni jenož wo narodnych mjeńšinach w Němskej a jich ćežach zhonili, ale tež zaso raz, zo njesłušeja k škitej mjeńšin a jich zachowanju jenož wuznaća na papjerje, ale předewšěm konkretne skutki kóždeho jednotliwca kaž tež ze stron knježerstwa a wězo politiska wola.­ Janek Wowčer

Sylnje za škit mjeńšin wabili

Montag, 28. August 2017 geschrieben von:

Stejnišćo mjeńšin na dnju wotewrjenych duri knježerstwa derje wopytane było

Berlin (SN/JaW). Za kulisy statnych zarjadow je kónc tydźenja w Berlinje něhdźe 120 000 zajimcow na dnju wotewrjenych duri zwjazkoweho knježerstwa hladało. Nimo wšitkich ministerstwow bě tež kanclerski zarjad přistupny, hdźež je wčera­ popołdnju kanclerka Angela Merkel­ (CDU) wosobinsce wopytowarjow witała.

Tež mjeńšiny Němskeje – Danojo, Fri­zojo,­ Serbja a Sintojo a Romojo – běchu na dnju wotewrjenych duri zastupjene. W ministerstwje za nutřkowne naležnosće informowachu wone wo swojim aktualnym połoženju a wabjachu za wobydlersku iniciatiwu Federalistiskeje unije­ europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Minority SafePack, polěpšić škit mjeńšin na europskej runinje.

To a tamne (28.08.17)

Montag, 28. August 2017 geschrieben von:

Lózysce hladacy wjelči roboter ma w Japanskej dźiwje swinje a sorny z tamnišich rajsowych polow wućěrić. Jeli so dźiwje swinjo abo sorna płoninje bliži, ze sensorami wuhotowany wjelk hnydom reaguje. Tak wón mórči a jeho LED-woči so zybolitej. Agrarny zwjazk města Kisarazu blisko stolicy Tokija tule bicarnu připrawu hišće hač do septembra wupruwuje. Wjelk je 65 centimetrow dołhi, 50 centimetrow wysoki a čini haru 90 decibelow, kaž nakładne awto.

Zesamostatnjene awto pola policije jako pokradnjene přizjewił je šofer minjeny pjatk w Großröhrsdorfje. Tak bě wón jězdźidło na parkowanišću kupnicy wotstajił a po wšěm zdaću na ručne borzdźidło zabył. Awto so zesamostatni a zajědźe do płota. Nětko wšak njepyta policija za pokradnjenym awtom, ale přepytuje wobchadneho njezboža dla.

Přiměr dojednany

Freitag, 25. August 2017 geschrieben von:

Kijew (dpa/K/SN). Hladajo na zahajenje noweho šulskeho lěta 1. septembra płaći wot dźensnišeho w Donbasu nowy přiměr. Na to su so zastupnicy ukrainskeho knježerstwa, ruscy społnomócnjeni a sobudźěłaćerjo Organizacije za wěstotu a zhromadne­ dźěło w Europje srjedu dojednali. Minjene lěta bě k spočatkej šulskeho lěta stajnje přiměr wujednany był, konfliktnej stronje njejstej pak jón dołho dodźeržałoj. Konflikt na wuchodnej Ukrainje je sej dotal wjac hač 10 000 mortwych žadał.

Steinmeier w Litawskej

Vilnius (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je dźensa wopomnišćo Paneriai blisko litawskeje stolicy Vilniusa wopytał. Paneriai je „za Němcow městnosć hańby, ale tež namołwa so dopominać“. Za čas němskeho wobsadnistwa wot lěta 1941 do 1944 běchu­ tam nacionalsocialisća 120 000 ludźi morili. Ze swojej mandźelskej Elke Büdenbender je Steinmeier jako prěni najwyši dostojnik němskeho stata wopomnišćo wopytał.

Bager wobsadźili

Po zesunjenju zemje w šwicarskim kantonje Graubünden pytaja dale za zhubjenymi wosobami. Tak je tam mjeztym tež pytanski pos zasadźeny. Zhubjenych je hišće wosom pućowarjow, mjez nimi Němcy, Awstričenjo a Šwicarjo. Policija wuchadźa z toho, zo běchu woni blisko wsy Bondo, hdźež su so srjedu kamjenje a błóto zesunyli. Pytanska akcija je jara strašna, wšako hroža dalše zesunjenja. Foto: pa/Gian Ehrenzeller

Unija by z Merkel wólby jasnje dobyła

Freitag, 25. August 2017 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Šěsć njedźel do wólbow zwjazkoweho sejma kanclerka Angela Merkel (CDU) we woprašowanjach hladajcy hłosy zhubja. Jeje konkurent, socialdemokrat Martin Schulz, pak z toho njeprof­ituje. Na lisćinje dźesać najwažnišich politikarjow politbarometra ZDF drje steji Merkel dale na prěnim městnje, ale jenož hišće z hódnotu 1,8. Bychu-li njedźelu wólby byli, byštej CDU/CSU dale něhdźe 40 procentow nažnjałoj, SPD pak jeno 24 procentow. Za Lěwicu by so wosom procentow­ wuprajiło a runje telko za Zelenych, FDP a AfD. Nimo wulkeje koali­cije by po tejle konstelaciji tež knje­žerstwo z CDU/CSU, Zelenych a FDP móžne­ było.

Gabriel: Turkowskeje so pasć

Freitag, 25. August 2017 geschrieben von:
Berlin (dpa/K/SN). W konflikće z Turkowskej Němska njechabła, skerje nawopak. Wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) wot dowola w Turkowskej wotradźa. „Z čistym swědomjom njemóžeš tam pućować“, rjekny wón nowinje Bild, dźiwajo na riziko móžneho zajeća. „Kóždy dyrbjał sej to tuž derje přemyslić. Stat njemóže za nikoho rozsudźić.“ Minister Gabriel skedźbni na to, zo móža wosebje žurnalisća spěšnje do podhlada přińć, być njepřećeljo Turkowskeje. To wšak tež druhim ludźom hrozy. Za turkowske knježerstwo je kóždy terorist abo při­wisnik Gülenoweho hibanja, kiž njeje z prezidentom Recepom Tayyipom Erdoğanom přezjedny.

Zeleni premiera Tilicha raznje kritizuja

Freitag, 25. August 2017 geschrieben von:

Drježdźany (SN/BŠe). Sakski ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU) swoje stejišćo přećiwo nowym wobswětowym směrnicam za brunicowe milinarnje Europskeje­ unije zakituje. Po jeho słowach měli so nowe směrnicy jeno žadać, su-li dźensa a w přichodźe techniske móžnosće, je tež zwoprawdźić. „Trjebamy bru­nicu, zo bychmy energijowu změnu zmištrowali“, Tilich wuzběhny.

Hižo tydźenja bě sakski ministerski prezident w mjenje brunicowych krajow Braniborskeje, Sewjerorynsko-Westfalskeje, Sakskeje a Saksko-Anhaltskeje zwjazkowemu hospodarskemu ministerstwu list pisał. W nim sej žadaše, zo měli přećiwo nowym hranicam žiweho slěbra a dusykoweho oksida skoržić. Nowe směrnicy haća planowansku wěstotu brunicowych milinarnjow, šef sakskeho knježerstwa kritizowaše.

Wotewru wrota zajimcam

Freitag, 25. August 2017 geschrieben von:
Wyši leutnant René Pierschel ze Zwjazkoweje wobory wjeseli so na lětuši dźeń wotewrjenych duri Rěčičanskeho wojerskeho zwučowanišća Hornja Łužica. Na jednym z najmodernišich cyłeje Němskeje su na nawal zajimcow derje přihotowani. Jutře, 26. awgusta, wotewru tam wot 10 do 18 hodź. wšěm swoje wrota. A tomu njeje prěni raz tak. W lěće 2011 bě jich 5 000 ludźi přišło, tři lěta pozdźišo hižo 6 500. Na wopy­towarjow čakaja akcije kaž předstajenje wojerskeje techniki, poradźowanje k móžnej karjerje we wójsku a najwšelakoriša zabawa. Foto: Joachim Rjela

To a tamne (25.08.17)

Freitag, 25. August 2017 geschrieben von:

Wosebity dźak dóstachu wohnjowi wobornicy tele dny w južnej Jendźelskej. Woni běchu 18 prosatow před wohenjom wuchowali. Šěsć měsacow pozdźišo překwapi jich burowka z čerstwymi grilowanskimi kołbaskami jednoho z prosatkow, kotrež bu nětko zarězane. Mjeztym zo sej wobornicy dobry słód chwalachu, druzy – předewšěm zastupnicy zwěrinoškitnych organizacijow – zadźerženje burowki raznje kritizuja.

Z falšowanymi pjenjezami płaćiłoj staj studentaj dwaj měsacaj dołho w jednej Mnichowskej barje. W tak mjenowanym darkneće wobstarowaštaj sej za to wopačne 50eurowske bankowki. Zo to tak derje dźe, samo jeju překwapi. Zbožo wšak dołho­ njetraješe. Posłužowarce w klubje Willenlos wobšudnistwo napadny, a wona zawoła policiju. Sudnicy pósłachu 20lětneju do tydźenskeho aresta. Tež falšowarjow policija nětko ma.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND