Cyłoněmska jězdźenka dróša?

Montag, 08. Juli 2024 geschrieben von:

Düsseldorf/Berlin (dpa/SN). Wobchadni ministrojo zwjazkowych krajow wuradźuja dźensa na wosebitej konferency w Düsseldorfje wo přichodźe cyłoněmskeje ­jězdźenki za 49 eurow. Zwjazk njeje hač dotal přizwolene pjenjezy krajam přewostajił, čehoždla so wobchadni ministrojo boja, zo so tiket podróši . Prawdźepodobnje je zwyšenje hišće lětsa wot 1. oktobra trěbne.

Z cyłoněmskej jězdźenku, kotraž wob měsac 49 eurow płaći, móža sobujěducy bliskowobchadne srědki po cyłym Zwjazku wužiwać. Zwjazk a kraje pak dyrbja tiket financielnje podpěrać, štož płaći wob lěto 1,5 miliardow eurow. Wobchadne předewzaća niskich płaćiznow jězdźenkow dla wotpowědnje mjenje pjenjez ­zasłuža a tuž je tajka podpěra nuznje ­trěbna.

Poprawom su kraje a Zwjazk płaćiznu lětsa garantowali. „Hižo poł lěta čakamy na to, zo zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD), swoje přilubjenja dodźerži“, zdźěli bayerski wobchadny minister, Christian Bernreiter (CSU).

Lěwica w Francoskej dobyła

Montag, 08. Juli 2024 geschrieben von:

Njewočakowany wuslědk wólbow parlamenta – premier Attal wotstupił

Paris (dpa/SN). Dźeń po njewočakowanym wólbnym wuslědku při wólbach parlamenta dyrbi so Francoska znowa orientować. Politiske nachilenje do prawicarskeho směra je słabše hač myslene. W nowej narodnej zhromadźiznje budźe prawdźepodobnje lěwicarski zwjazk najsylniša móc. Ministerski prezident Gabriel Attal je prěnje konsekwency sćahnył a swój wotstup připowědźił. Nowe jednanja kmane knježerstwo njeje při wšěm wotwidźeć. K tomu so přidruži, zo nimaja lěwicarjo zhromadne nawodnistwo a žadyn program. Runje tak njewěste je, kajke wuskutki změje wólbny wuslědk za přichod Europy a za poměr mjez Francoskej a Němskej.

Zwjazk lěwicarjow Nouveau Front Populaire, wobstejacy z komunistow, socialistow a Zelenych, je sej njewočakowano najwjetši dźěl wšěch 577 mandatow narodneje zhromadźizny zdobył.

Strowy duch pěstowali

Montag, 08. Juli 2024 geschrieben von:
Wjerški kaž Europeada 2024 žadaja sej stajnje zaso wuhódnoćenje, w sportowym kaž tež powšitkownym zmysle: Zaso raz su so mustwa přesadźili, kotrež mějachu w swojich rjadach hrajerjow z wyšich ligow. Po tutym puću su lětsa samo faworizowanych Južnych Tirolčanow z prěnjeho městna wutłóčili. Hrozy strach, zo tute sportowe „napřemobrónjenje“ zakładnu mysličku Europeady zniči, mjezsobne styki mjeńšin ze sportowym wubědźowanjom pěstować? Serbscy fanojo su dopokazali, zo móžeš mysličce Europeady ze zhromadnosću a strowym serbskim duchom najlěpje wotpowědować. Je derje, zo woni zahoritosć za serbsku wubranku, ­kotruž smy 2012 we Łužicy zrodźili, přez lěta dale njesu. Zajimawe bě widźeć, kak wšelako su so Serbja na puć podali. Někotři su sej samo bydlenski mobil wupožčili. Tuta zahoritosć a njesebična wosobinska iniciatiwa je to, štož je so mi najbóle w pomjatku zašćěpiło, najebać wšě sportowe debaty. Marko Wjeńka

To a tamne (08.07.24)

Montag, 08. Juli 2024 geschrieben von:

Nowy premierminister Wulkeje Britaniskeje ma so přichodne dny ze šefom na Downing Street rozestajić. Tam knježi mjenujcy kocor z mjenom Larry. Zwěrjo hižo 13,5 lět swěrnje swoje zastojnstwo w domje zdokonja a myše łóji. Nětko budźe kocor šesteho premier ministra na Downing Street dožiwić. Bywši šef knježerstwa Wulkeje Britaniskeje David Cameron bě tehdy Larryja wobstarał, dokelž mějachu ćeže z wulkimi myšemi.

Wohnjowi wobornicy w Malešecach su zatłusnjenu kóčku wuswobodźili. Zwěrjo bě mjez dwěmaj sćěnomaj zapopadnjene, policija wčera zdźěli. Wobsedźer za swojim lubuškom hižo dwaj dnjej pytaše a so skónčnje pola policije přizjewi. Zastojnicy tuž za skoćećom pytachu a nańdźechu je na ležownosći susoda. Po wuchowanju je wobsedźer swoju kóčku zaso sobu domoj wzał.

Orban mandat EU nima

Freitag, 05. Juli 2024 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Šefdiplomat Europskeje unije Josep Borrel je móžny wopyt madźarskeho ministerskeho prezidenta Viktora Orbana w Moskwje raznje kritizował. Wopyt wotměwa so jenož we wobłuku bilateralnych poćahow mjez Madźarskej a Ruskej, zdźěli społnomócnjeny za wonkowne naležnosće EU. Madźarska wukonja drje tuchwilu rotěrowace prezidentstwo, to pak njepředwidźi zastupowanje wonkowneje politiki unije. Tuž Orban žadyn mandat za jednanja nima.

China z firmami rěči

Brüssel/Peking (dpa/SN). Europska unija žada sej cłowny popłatk na elektorawta z Chiny a wobkrući to ze statnej podpěru chinskich awtotwarcow. Jako reakcija na to přepytuje China hižo dlěje přećiwo importowanemu brandyjej z EU. Z firmami, kotrež su wot importowaneho palenca z EU potrjechene, chce China nětko rěčeć. Wotpowědne zetkanje ma 18. julija być, na dnju nachwilneho nabywanja płaćiwosće cłow EU přećiwo w Chinje produkowanym awtam.

Nowa nadźija na přiměr

Etna, najwyši wulkan Europy a wot lěta 2013 dźěl swětoweho namrěwstwa přirody UNESCO, je tele dny wosebje aktiwny a přiwabi ze spektakularnymi erupcijemi tójšto zajimcow na Sicilsku. Wosebite škitne naprawy nimaja zamołwite zarjady na městnje dotal za trěbne. Foto: imago/ZUMA/Orietta Scardinox

Hoberske dobyće strony Labour

Freitag, 05. Juli 2024 geschrieben von:

London (dpa/SN). Strona Labour je wčerawše wólby parlamenta we Wulkej Britaniskej z hoberskim předskokom dobyła. Wona změje po prognozy BBC 410 ze 650 zapósłancow a frakcija konserwatiwnych Torryjow pomjeńši so na 144 čłonow. W Londonje rěkaše, zo kral Charles III. stronskemu šefej Keirej Starmerej připołdnju nadawk da nowe knježerstwo wutworić. Dotalny premjer Sunak je wólbnemu dobyćerjej rano gratulował.

Starmer je po wólbnym dobyću strony Labour nowostart za kraj přilubił. Wužadanjow ma dosć: statne strowotnistwo NHS přewšo chromi, je přemało bydlenjow, marodne jastwa su přepjelnjene, brexit přewinjeny njeje, fachowcy wšudźe faluja, dowěra do politiki je skažena.

Etat 2025: Ampla přełamk docpěła

Freitag, 05. Juli 2024 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Koalicija ample je so na přełamk za zwjazkowy etat 2025 a paket rozrosta dojednała, to je powěsćernja dpa z kruhow koalicije zhoniła. Jednanja kanclera Olafa Scholza (SPD), financneho ministra Christiana Lindnera (FDP) a hospodarskeho ministra Roberta Habecka (Zeleni) trajachu hač do rańšich hodźin.

Dojednanje ke klětušemu zwjazkowemu etatej a financnemu planej hač do lěta 2028 ma za wuměnjenje, zo wobmjezowanje dołha dodźerža. Nuzowe połoženje zwěsćili njejsu, piše dpa.

Paket rozrosta móhł klětu přidatny plus poł procenta wuskutkować, to je 26 miliardow eurow hospodarskeho wukona. Planowane su pospěšene wotpisanja inwesticijow a polěpšena přiražka za slědźenje. Nimo toho chcedźa impulsy za wjace přistajenjow dawać.

Zdobom je so koalicija na zwyšenje dźěćaceho pjenjeza wo pjeć na měsačnje 255 eurow dojednała. Wo samsnu sumu chcedźa hnydomnu přiražku za dźěći swójbow z wobydlerskimi pjenjezami zwyšić. Swobodna suma za dźěći ma so lětsa hišće wo 228 na 9 540 eurow zwyšić, wuchadźa z podłožkow knježerstwa.

Namjet je minimalne rozrisanje

Freitag, 05. Juli 2024 geschrieben von:

Ze změnu jednanskeho porjada sejma wjac wobdźělenja narodnych mjeńšin

Berlin (SN/at). Zajimy narodnych mjeńšin chce parlament Němskeje w přichodźe bóle do swojeho skutkowanja zapřijeć. To wuchadźa z naćiska za reformu jednanskeho porjada zwjazkoweho sejma, kotryž su amplowe frakcije SPD, Zwjazk 90/Zeleni a FDP zapodali. Zapósłancy zaběrachu so předwčerawšim w plenumje z ćišćenku 20/12088, kotruž po debaće do wuběrkow přepokazachu.

Zapósłanc SSW Stefan Seidler skedźbni na „wobkedźbowanje zapósłancow narodnych mjeńšin, štož je so w debaće wospjet wuzběhnyło“. Naćisk koalicionarow ample předwidźi, w paragrafach 61, 69 a 88 jednanskeho porjada móžnosće wobdźělenja za zapósłancow stron narodnych mjeńšin rozšěrjeć. Seidler sam, kotryž swój mandat za stronu danskeje a friziskeje mjeńšiny wukonja, rěči wo „historiskim kroku w stawiznach němskeho parlamenta“ a wo „wažnym wuznaću k našej pluralnej demokratiji“. Lětdźesatki dołho je so praksa w zwjazkowym sejmje bjez reprezentacije mjeńšin wuwiwała.

Prawy wažny krok

Freitag, 05. Juli 2024 geschrieben von:
Što móže jenički zapósłanc mjeńšinoweje strony w zwjazkowym sejmje žno wukonjeć? To běše prašenje, jako je Stefan Seidler za Južnoschleswigski wolerski zwjazk (SSW) 2021 do parlamenta Němskeje zaćahnył. Na přikład je hibićiwy politikar ­sobuiniciator před dwěmaj lětomaj wu­tworjeneho sejmoweho kruha „mjeńšiny“. Pozicije Danow, Frizow, Serbow a Sintow a Romow dyrbja w zwjazkowym sejmje lěpje słyšeć być, je jedyn z narokow frakcije přesahowaceho gremija. Prawdźepodobnje su nastorki, kotrež su tam sobuskutkowace zapósłanče a zapósłancy SPD, FDP a Zelenych do swojich frakcijow sobu wzali, w nich na płódnu pódu padnyli. Parlamentownikam narodnych mjeńšin so wotewrjeć, jim šansu dawać, zo bychu swoje specifiske zajimy w sejmje lěpje tematizowali, to wučitaš z namjeta frakcijow ample za reformu jednanskeho porjada zwjazkoweho sejma. Krok je prawy a wažny. Nawala padow pak so nichtó bojeć njetrjeba. SSW je jenička strona narodneje mjeńšiny z mandatom. Axel Arlt

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND