To a tamne (15.06.23)
Poslednja powjazowa tramwajka swěta w kaliforniskim San Francisku swjeći lětsa 150. róčnicu swojeho wobstaća a je dale woblubowany transportny srědk. W awgusće 1873 ridrowachu prěnje Cable Cars po měsće. Do toho dyrbjachu so konjace zapřahi po nahłych hórkach městach dračować. Tak połožichu woclowy powjaz pod dróhu a ćahachu z nim wozy. Jednory system spěšnje tež druhdźe zasadźichu, w New Yorku, Chicagu, Londonje, Parisu a Melbournje. Zwostali pak su Cable Cars jenož w San Franciscu.
Na hižo jěducy ćah skočił je muž na dwórnišću w hessenskim Fuldźe. 39lětny bě skrótka z ćaha wulězł. Žona a wobě dźěći w ćahu na njeho čakachu. Jako bě ćah hižo wotjěł, chcyše muž hišće do njeho zalězć. Železnicar strach spóznajo sćahny nuzowe borzdźidło. Muž dyrbi nětko z chłostanjom ličić.
Trump dale bojowniski
Bedminster (dpa/SN). Po swojim terminje na zwjazkowym sudnistwje nastupajo skóržbu tajnych knježerstwowych dokumentow dla je so bywši prezident USA Donald Trump bojownisce prezentował. „Chcedźa mi swobodu wzać, dokelž nihdy njedopušću, zo woni wam swobodu bjeru“, rjekny Trump swojim přiwisnikam na golfowym hrajnišću w Bedminsteru w zwjazkowym staće New Jersey. Sudnistwu bě wón do toho rjekł, zo njeje sej aktow dla žaneje winy wědomy.
Schwala wěstotny plan kraja Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa prěni króć scyła narodnu wěstotnu strategiju předpołožiło. Wjace hač 40 stron wopřijacy dokument chcyše kabinet schwalić a mjez druhim zwjazkowemu kanclerej Olafej Scholzej (SPD) a wonkownej ministerce Annalenje Baerbock (Zeleni) předstajić. Zakładna myslička strategije je, wšitke wonkowne a nutřkowne wohroženja wěstoty Němskeje wobkedźbować – wojerske runje tak kaž internetne abo infrastrukturelne.
Ćěkancy so w morju zatepili
Wobdźělnicy solidaritneje demonstracije su so pod hesłom „Mnichow ...
Wjace časa za nowe tepjenja
Dale a wjace ćěkancow
Genf (dpa/SN). Po wšěm swěće je telko ludźi na ćěkancy kaž hišće nihdy do toho. Něhdźe 110 milionow ludźi dyrbješe swoju domiznu wójnow, konfliktow, přesćěhanja a namocy dla wopušćić, rozprawješe dźensa pomocny skutk na dobro ćěkancow UNHCR w Genfje. Před lětom bě jich hišće sto milionow.
Dwě třećinje ludźi běchu we wobłuku mjezow domizny wućěrili, třećina je do wukraja ćeknyła, předewšěm do susodnych krajow. Njeje wěrno, zo ludźo w prěnim rjedźe do bohatych krajow w Europje a sewjernej Americe ćěkaja, rjekny wyši komisar UNO za ćěkancow Filippo Grandi. Wosebje chude kraje ćerpja.
Mortwi ruskich raketow dla
Odesa (dpa/SN). Při nowym ruskim nadpadźe z raketami na ukrainske přistawne město Odesa nad Čornym morjom su so wjacore ludźi zranili abo samo žiwjenje přisadźili. Jedna z raketow je do składa zrazyła a tam woheń zawinowała, zdźěla wyši komando ukrainskeho južneho wójska. Třo sobudźěłaćerjo zemrěchu, sydom so zranichu. Pod rozwalinami leža drje hišće dalši ludźo.
Odesa je stajnje zaso zaměr ruskich nadpadow, tež z Čorneho morja. Hakle njedźelu buchu při tym wjacori wobydlerjo morjeni abo zranjeni.
Ruska bě cyłkownje štyri rakety do směra na Odesu startowała. Ukrainska armeja móžeše tři z nich wottřělić, štwórta raketa zrazy do ciwilneho objekta. Nimo toho su dźewjeć ruskich trutow wottřělili, kotrež běchu njedaloko ruskeho Rostowa wotlećeli.
Ruski prezident Wladimir Putin twjerdźi, zo je ukrainska přećiwna ofensiwa w dalokej měrje zwrěšćiła a rěči wo wulkich stratach ukrainskeje armeje. Po jeho słowach je Ukraina třećinu wšěch pancerowanych jězdźidłow přisadźiła a tójšto padłych a zranjenych wojakow zhubiła.
To a tamne (14.06.23)
Na pustym wječoru nadobo so hibała je pječa zemrěta žona w Ecuadorje. Přiwuzni chcychu pozdatnje mortwu žonu za smjertnu stražu předrasćić, jako zwěsćichu, zo wona hišće dycha a so samo hiba. Strowotniske ministerstwo chce nětko pruwować, čehodla běchu w chorowni smjerć žony wobswědčili. Boža ručka bě žonu zajała. W chorowni njemóžachu ju wjace wožiwić a tuž smjerć žony dokumentowachu. Wona leži tuchwilu na intensiwnej staciji chorownje.
Z telefonatom sej žiwjenje wuchowała je 101lětna žona w Plauenje. Wona zazwoni njeznatu žonu, prošu ju wo pomoc, dokelž sylnje krawješe. Zazwonjena informowaše policiju, kotraž pósła chorobne awto k bydlenju staruški w Plauenskim měšćanskim dźělu Neundorf. Lěkarjo dowjezechu žonu, kotraž sylnje krawješe, do chorownje.
Brěmjo na wnučki njewotwaleć
Renaturěrowanje arealow bywšich brunicowych jamow je přewšo dołhodobny nadawk. Předsydce a předsyda frakcijow Zwjazka 90/Zelenych krajnych sejmow Sakskeje, Saksko-Anhaltskeje a Braniborskeje su wčera w Choćebuzu koncept předstajili, kak móhli ze załožbu tónle nadawk dołhodobnje financnje zawěsćić.
Choćebuz (SN/at). „Załožba ma zaručić, zo budu na přikład pohórnistwowe nasypnišća saněrowane a jězory pjelnjene, zo hodźeli so bywše brunicowe přestrjenje zaso wužiwać“, Franziska Schubert ze Sakskeje, Cornelia Lüddemann ze Saksko-Anhaltskeje a Benjamin Raschke z Braniborskeje wčera podšmórnychu.
Lauterbach: Wyše přinoški
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD) liči hladajo na deficit chorobnych kasow wjacorych miliardow eurow ze snadnje přiběracymi přinoškami za chorobne zawěsćenje. Financny minister Christian Lindner (FDP) bě připowědźił, zo njemóže přiražki na dobro chorobnych kasow z dawkowych srědkow dale zwyšić, Lauterbach nowinarjam rjekny. Tohodla dyrbja přinoški klětu snadnje zwyšić: drje wo 0,2 hač do 0,4 procenty.
Wuskutki manewra přewidne
Berlin (dpa/SN). Wuskutki zwučowanja wojerskeho lětarstwa „Air Defender 2023“ na ciwilne lětarstwo běchu prěni dźeń po měnjenju ciwilneho lětarstwa „skerje přewidne“. Jeničce Hamburg bě „we wosebitej měrje“ potrjecheny, zdźěli rěčnik zwjazka lětarskich předewzaćow. Při wšěm z toho wuchadźeja, zo wuskutki přichodne dny přiběraja. Zwučowanje traje hišće hač do 23. junija. Na nim wobdźěla so 250 lětadłow a 10 000 wojakow z 25 čłonskich krajow NATO a zwjazkarjo. Scholz wita azylowe dojednanje
