Podstupim (dpa/SN). Tarifowe jednanja za přistajenych zjawneje słužby Zwjazka a komunow su zwrěšćili. Dźěłodawarjo a dźěłarnistwa njejsu so tež w poslednim z třoch planowanych jednanskich kołow dojednać móhli. Nětko chcedźa njewotwisnych posrědkowarjow zasadźić, zo bychu za rozrisanjom pytali. W tym času knježi měrowa winowatosć. Tuž přez jutrowne swjate dny žane stawki w zjawnej słužbje njehroža.
„Na kóncu dyrbimy zwěsćić, zo njehodźa so rozdźěle přemosćić“, rjekny předsyda dźěłarnistwa ver.di Frank Werneke dźensa rano w Podstupimje.
Zwjazkowa ministerka za nutřkowne naležnosće Nancy Faeser (SPD) rjekny, zo chcedźa nětko posrědkowarjow zasadźić a wobžarowaše zdobom, zo su jednanja zwrěšćili. Dźěłodawarjo běchu wosom procentow wjace mzdy, znajmjeńša 300 eurow kaž tež jónkrótnu přiražku 3 000 eurow poskićili. Dźěłarnistwo ver.di a zwjazk zastojnikow žadaja sej 10,5 procentow, znajmjeńša pak 500 eurow měsačnje wjace mzdy za přistajenych.
Drježdźany (dpa/SN). Sakska chce we wobłuku reformy chorownjow lěpše zastaranje pacientow zaručić. „Chcemy wšitkich 77 chorownjow zachować. Při wšěm njemóža wone wostać, kajkež su“, rjekny ministerka za strowotnistwo Petra Köpping (SPD) powěsćerni dpa w Drježdźanach. Přichodnje njemóža we wšitkich chorownjach samsne posłužby poskićeć, ale domy měli so specializować. Tole wjedźe k wyšej kwaliće lěkowanja. Jako přikład mjenowaše wona na rak schorjenych pacientow. Jich wuhlady na wuhonjenje su wo 25 procentow wyše, hdyž jich w centrumje za chorosće raka lěkuja a nic w normalnej chorowni.
Jedyn milion puntow – abo tola jenož dźesać – dobyła je žona při loteriji we Wulkej Britaniskej a skorži tohodla před sudnistwom. Žona bě sej pjećpuntowski lisćik za loteriju při awtomaće kupiła. Nastroj pokaza žonje dobyće miliona puntow a wokomiki pozdźišo jenož hišće dźesać. Mějićel nastroja rěči wo techniskim zmylku, žona pak žada sej sumu, kiž bě jej awtomat spočatnje pokazał.
Přećiwo zwobraznjenju nahich čłowjekow we wuměłskich twórbach wjetšina ludźi w Němskej ničo nima. 78 procentow nima za problematiske, dźěćom twórby wuznamnych wuměłcow kaž Michelangela, Rubensa abo Rembrandta pokazać. Tole je woprašowanje wunjesło. Pozadk je dóńt wučerki w Floridźe, kotruž běchu pušćili, po tym zo bě we wučbje dźěćom foto sławneje postawy Michelangela „David“ pokazała. Na to běchu so starši hóršili.
Wiesbaden (dpa/SN). Zjawne dołhi su loni na kóncu lěta rekordnu hódnotu docpěli. Kaž Zwjazkowy statistiski zarjad we Wiesbadenje dźensa wozjewi, mějachu Zwjazk, kraje a gmejny kaž tež socialne zawěsćenje dohromady 2,37 bilionow eurow dołha. Na wobydlerja ličene je to 28 155 eurow. Dołh zwjazka je loni wo 4,6 procentow přiběrał. Přičina toho su naprawy w zwisku z koronapandemiju a tuchwilnej energijowej krizu.
Planuja reformu chorownjow
Drježdźany (dpa/SN). Sakske knježerstwo prócuje so hladajo na reformu chorownjow wo lěpše zastaranje pacientow. „Wšitke naše 77 stejnišća chorownjow chcemy zachować. Ale wone swoje ćežišća změnja“, wuswětli sakska strowotniska ministerka Petra Köpping (SPD) dźensa na naprašowanje powěsćernje dpa. Nic wšitke chorownje wšitke wobłuki strowotniskeho zastaranja přewzaja, ale so specializuja. Lěkar měł po diagnozach rozsudźić, kotra chorownja je za terapiju so hodźaca.
Wo naprawach diskutowali
Vilnius (dpa/SN). Baltiski kraj EU a sobustaw NATO Litawska chce swoje wójsko lěpje wuhotować a chce za to 753 milionow eurow wudać. To zdźěli wčera zakitowanske ministerstwo we Vilniusu. Tak chce litawske knježerstwo systemy za powětrowe zakitowanje, taktiske nošne a mobilne elektroniske bojowe systemy, truty kaž tež pistole a mašinske třělby kupić. Nimo toho su tež zhromadne inwesticije ze susodnymaj baltiskimaj krajomaj Estiska a Litawska předwidźane. Zhromadnje chcedźa wone wojerske kmanosće na wuchodźe NATO skrućić.
Litawska mjezuje na rusku eksklawu Kaliningrad kaž tež Rusku a Běłorusku. Baltiske kraje měnja, zo wójna w Ukrainje narodnu wěstotu wohrožuje. Litawska je tuž wudawki za wójsko masiwnje zwyšiła. Tak ma knježerstwo za lětsa zakitowanske wudawki we wobjimje nimale 1,8 miliardow eurow předwidźane, štož je 2,52 procentaj nutřkokrajneho bruttoprodukta.
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) je wuslědki koaliciskeho wuběrka SPD, Zelenych a FDP zakitował. Dźe wo to, kak móhła Němska jako ludowe hospodarstwo ze swojej sylnej industriju hač do lěta 2045 klimje napřećo neutralna być, rjekny wón dźensa w rozhłosu. „To je dobry paket, zo by Němska hospodarsce sylna wostała a energijowu změnu zmištrowała.“ Heil naliči w tym zwisku mjez druhim wutwar infrastruktury a wobnowjomnych energijow.
Amplowe knježerstwo chce nětko tež něhdźe 140 twarskich projektow na awtodróhach spěchować. Při tym dźe wo to, planowanja pospěšić a mjez druhim tež dodźeržane mosty ponowić. Tež do železniskeje infrastruktury chcedźa masiwnje inwestować, Heil připowědźi.
Zajimujeće so za Europsku chartu regionalnych abo mjeńšinowych rěčow? Ja tež nic. Tajke dokumenty hižo po stilu ničo za normalnych ludźi njejsu. Najebać to płaći: Derje, zo smy w nowej Europje žiwi, w kotrejž tež ludy kaž Serbja swoje zaručene městno maja. A štož k tomu słuša, steji na přikład w tutej charće, a njech je dosć kompetentnych serbskich fachowcow kaž Měto Nowak w braniborskim knježerstwje, kotřiž tute potenciale wotkrywaja.
Naš nadawk jako lud pak wostawa, zjawnje wo tym rěčeć, što nam wosebje na wutrobje leži: Wjele ludźom je wažne, zo bychu so wučomnicy z podpěru statneho wukubłanskeho systema w serbskim fachowym słowoskładźe swojeho rjemjesła wukmanić móhli. To by tež lokalnym rěčnym rumam tyło; njedźiwajcy toho maja to dotal jeničce serbscy předewzaćeljo sami na starosći. Wo tym pak so politisce mjenje rěči hač wo teoretiskim serbowanju na sudnistwje. Trjebamy nowe praktiske priority. Marcel Brauman