To a tamne (27.03.23)
Ze zubnej šćětku a metalowym gratom staj so mužej z jastwa w Newport News, měsće we Virginiji, zwjazkowym kraju USA, wudobyłoj. Tak skurilne kaž wułam 37- a 43lětneju, běše jeju zajeće něšto hodźin po tym. Wonaj staj sej w hosćencu susodneje wsy pampuchi słodźeć dałoj. Ludźo su jeju spóznali, wšako běše policija fota wudobywarjow wozjewiła. Zo je so jimaj z tajkimaj gratomaj wućek radźił, je na „słabosći konstrukcije“ twara zaležało, je policija na naprašowanje zdźěliła.
Šesta strona je w sakskim sejmje zastupjena: Zapósłanc Ivo Teichmann, kiž je loni frakciju AfD wopušćił, je do ministrony „Zwjazk Němska“ zastupił. Na čole strony steji něhdyši krajny předsyda Swobodnych wolerjow Sakskeje Steffen Große. Tež w europskim parlamenće ma strona dźakowano něhdyšemu AfDnikej Larsej Patrickej Bergej mandat.
Georgiskej pomoc přilubiła
Tbilissi (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock je Georgiskej hladajo na pospyty Ruskeje, w kónčinje wliw wukonjeć, dalšu podpěru w procesu přistupa kraja do EU přilubiła. „Durje do směra kandidatstwa EU su šěroko wotewrjene“, rjekny politikarka Zelenych po rozmołwje ze swojim kolegu Iliju Dartschiaschwilijom w stolicy bywšeje sowjetskeje republiki. Dartschiaschwili rěčeše wo „njepowalnej woli“ georgiskeho ludu, do Europskeje unije zastupić móc.
Hrozy z listom Stalina
Moskwa (dpa/SN). Dlěje hač lěto po zahajenju wójny přećiwo Ukrainje je bywši ruski prezident Dmitrij Mjedwjedew nastupajo zwyšenje produkcije swójskich bróni njewšědny srědk nałožował. Před zastupnikami narodneje brónjenskeje komisije citowaše 57 lětny bywšeho sowjetskeho diktatora Józefa Stalina (1879–1953), w interneće rozprawjeja. Mjedwjedew čitaše z telegrama Stalina brónjenskej fabrice w Čeljabinsku w lěće 1941. W nim Stalin hrozy, nawodow zawoda „kaž złóstnikow zničić“, njedyrbjeli-li woni produkciju bróni spěšnje zwyšić.
Protesty so přiwótřeja
Po dobrym lětdźesatku na wodźe, w trajnym wětřiku a měnjatym ...
Stawk potrjechi statysacy ludźi po wšej Němskej
Berlin (dpa/SN). Připowědźeny wulki warnowanski stawk přichodnu póndźelu potrjechi po posudku zwjazka lětanišćow Němskeje (ADV) statysacy pasažěrow. „Něhdźe 380 000 předewzaćelskich a priwatnje pućowacych njemóže swój lět nastupić“, zdźěli zwjazk wčera powěsćerni dpa. ADV rěči w tym zwisku wo „eskalaciji stawka po francoskim přikładźe“. Cyły kraj je tak wot mjezynarodneho powětrownistwa wuzamknjeny. „Dźěłarnistwa rozžohnuja so z dobrej tradiciju, zo namakaja w Němskej rozrisanja za jednanskim blidom“, rjekny hłowny jednaćel ADV Ralph Beisel. Připowědźene naprawy su po jeho měnjenju nadměrne a překročeja wšitke měritka warnowanskeho stawka. „To je pospyt, z generalnym stawkom francoske poměry w Němskej přesadźić.“ Dźěłarnistwa železnicarjow a ver.di běchu wčera za přichodnu póndźelu cyłodnjowski stawk připowědźili.
Wissing: Dojednanje z EU móžne
Berlin (dpa/SN). Hladajo na zwadu wo přichodźe nowych awtow z bencinowym abo dieselowym motorom je zwjazkowy minister za wobchad Volker Wissing optimistiski, zo namakaja wšitcy wobdźěleni tole hišće rozrisanje. Politikar FDP rjekny powěsćerni dpa, zo je z komisiju EU wuradźował a jej po dokładnym pruwowanju konstruktiwny namjet předpołožił. „Wuchadźamy z toho, zo su nětko wšitke prašenja wotmołwjene.“
Pozadk je zasadne dojednanje mjez Europskim parlamentom a krajemi EU, po kotrymž smědźa po lěće 2035 jenož hišće nowe awta přizjewić, kotrež ze swojimi motorami žane škódne maćizny wjace do atmosfery njewustorkuja. Němska sej žada, zo smědźa najebać to tež po tym nowe awta jězdźić, kotrež wužiwaja syntetisce a z ekomilinu zhotowjeny bencin, tak mjenowany e-fuels. Tole Němskej dotal jako „blokadu“ wumjetuja.
Madźarska njeby Putina zajała
Posledni wotpočink našli
To a tamne (24.03.23)
Na wšě 10 000 eurow škody zawostajił je pjećlětny hólc – z awtom staršeju. Pachoł z městačka Ober-Mörlen sewjernje Frankfurta nad Mohanom bě sej awto wzał a po jeno někotrych mjeńšinach do parkowaceho awta zrazył. Te suny so na dalše stejace awto. Hólc wosta njezranjeny. Klučiki awta bě sej hólc skradźu wzał. Hdźe staršej běštaj, njeje znate.
Wjacore sta plahowarjow howjadow wočakowachu dźensa na přesadźowanju w Karowje, 60 kilometrow wuchodnje Schwerina. Na prěnim přesadźowanju plahowanych howjadow „Sunrise Sale“, kotrež wotměwaše so po koronapandemiji zaso originalnje, móžachu so kupcy mjez 50 žónskimi ćelatami rozsudźić. Drohotne zwěrjata wjacorych rasow reprezentuja rozpłódne linije, kotrež su za kwalitu mloka, wysoki wukon mloka a prěnjorjadnych potomnikow znate.
Statnoprawniska runoprawosć a spěchowanje Serbow
Dźensa před 75 lětami, 23. nalětnika 1948, postaji so wuznamny měznik w serbskich stawiznach. Sakski krajny sejm wobzamkny Zakoń za zachowanje prawow serbskeje ludnosće a bu wot wšěch zapósłancow třoch w parlamenće zastupjenych stronow schwaleny. Z tym dósta naš lud prěni raz połnu runoprawosć a spěchowanje zajimow bu zaručene. Zakoń płaćeše pak najprjedy jenož za Saksku. W lěće 1947 schwali Sakski krajny sejm nowu wustawu za kraj, w kotrejž pak so žadanja nas Serbow njewobkedźbowachu. To njewuwabi jenož protest Domowiny, ale tež serbskich stronjanow we wokrjesach Budyšin, Wojerecy, Kamjenc, Lubij a Niska. 16. wulkeho róžka 1947 napisa Korla Janak list na Wilhelma Koenena, krajneho předsydu SED a předsydu krajneho wuběrka sejma. Wón žadaše sej w mjenje serbskeho ludu a serbskich stronjanow škit a zaručenje prawow Serbow. Janak chcyše, zo ma so k tomu wosebity artikl do wustawy přiwzać. Dale wupraji Janak žadanje za zakonjom za prawa Serbow. 2. małeho róžka 1947 žadachu sej serbscy towaršojo Hornjeje Łužicy, kiž běchu po wjetšinje tež Domowinjenjo, tohorunja zaručenje prawow serbskeho ludu.
Wuradźuja dale wo Ukrainje
Brüssel (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo čłonskich krajow Europskeje unije su dźensa wo dalšej pomocy na dobro wot Ruskeje nadpadnjeneje Ukrainy wuradźowali. Tak rěčachu mjez druhim wo móžnosćach, Ukrainje wjace municije ze składow krajow EU přewostajić. Na spočatku rěčachu z generalnym sekretarom UNO Antóniom Guterresom. Dalšej temje běštej skrućenje europskeho hospodarstwa a wikowanska politika EU.
Wissing za wěcownu diskusiju
Berlin (dpa/SN). Po diskusijach nastupajo zhromadne dźěło amploweje koalicije je wobchadny minister Volker Wissing trěbnosć potwjerdźił, za rozrisanjemi pytać. Dyrbjało móžno być, we wobłuku knježerstwa wšelake měnjenja wěcownje zwuraznić, rjekny politikar FDP w sćelaku ZDF hladajo na zwadu w knježerstwje wo zatwarje nowych tepjenjow. Trěbne je najlěpše rozrisanje a nic podrjadowanje. Hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) bě njedawno na atmosferu debatow w knježerstwje skoržił.
Statne rěčnistwo dale přepytuje
