„Wjesele do rejki“

Třeći nakład wot Załožby za serbski lud wudateje cejdeje „Wjesele do rejki“ je dokładnje­ to, štož na njej steji: serbska hudźba za rejwanske skupiny. Idealna za proby­ a mnohich wospjetowanjow dla za ekstensiwne zwučowanja; za naposkanje před domjacym kaminom so zběrka tohodla skerje njehodźi. Cyłkownje zaklinči třinaće zwjetša znatych pěsnjow,­ rjadowanych do dweju dźělow, wjele z nich we wšelakorych wersijach.

Prěnja połojca wobsahuje standardy kaž „Šewc (Takle wjerćimy)“, „Katyržinka, swěrna moja“ abo „Hanka, ty sy kołowrótna“. Najprjedy jewja so wone ryzy instrumentalnje,­ jónu za akordeonowe solo, za­hrate wot Uty Menesis, na to w interpretaciji folklorneje skupiny Sprjewjan. Potom su spěwčki hišće raz dwójce słyšeć, mjenujcy z tekstom we woběmaj našimaj rěčomaj. Delnjoserbske drastowe towarstwo Pśěza přewza nadawk w swojej maćeršćinje, Sprje­wjenjo spěwaja hornjoserbske štučki.

K žiwym idolam literatury, kotrež sym w minjenych lětdźesatkach wosobinsce zetkał, słuša Jewgenij Jewtušenko. 84lětny ruski basnik je 1. apryla w ameriskim měsće­ Tulsa (zwjazkowy stat Oklahoma) zemrěł.

Njedźelu připołdnju srjedź oktobra 1980 w foyeru hotela „Iveria“ w Suchu­miju: Na zahajenskim přijeću we wobłuku swjedźenja poezije w Georgiskej, na kotrymž so z pomocu Koła serbskich spisowaćelow wobdźělich, tłóčachu so syły ludźi,­ wosebje wokoło tehdy hižo swěto­znateho basnika Jewgenija Jewtušenka. Jako so mje dohlada, wón bjez wahanja ke mni „skoči“, pod błyskotom fotoapa­ratow a kamerow. Šibale so smějkotajo, z chětro hordoznym a krutym wobličom mje Jewtušenko narěča: „Wupadaće kaž mój bratr.“ A wopraša so: „Zwotkel pochadźeće?“ Prajach, zo sym Łužiski Serb z NDR a zo basnju w rěči najmjeńšeho słowjanskeho ludu, ale tež němsce.

Jewtušenko wokomiknje čoło zmoršći a z jěrym přizynkom wuprasny: „Do NDR mje dotal přeprosyli njejsu. Postrowće mojeho přećela Heinricha Bölla.“

Najwažniša lětuša edicija LND drje je nowostka „Pjeć lětstotkow – Serbja a reformacija“.­ „Předležacy zběrnik předstaja wuskutki Wittenbergskeje reformacije na Serbow“, pisa wudawaćel, serbski superintendent Jan Malink, w předsłowje. K wuznamnej róčnicy wudaty zwjazk ma 19 dwurěčnych přinoškow,­ kóždy króć najprjedy w němskej a po tym w serbskej rěči, dwójce w delnjoserbšćinje.

Wudawaćel je ze štyrjomi nastawkami zastupjeny. W teksće „Luther, Melanchthon a Serbja“ wěnuje so Malink reformatorej Lutherej, jeho najwušemu sobuwojowarjej Melanchthonej a jeju poćaham k našemu ludej. Čitar zhoni znate fakty, zo njeje Luther ženje w Serbach był, zo njeje so ani za ani přećiwo serbskemu přełožkej biblije wuprajił, kaž běchu to někotre serbske wosobiny w zašłosći twjerdźili. W swojich priwatnych rozmołwach za blidom pak bě, kaž na druhe ludy tež, hrubje na „Wendow“ swarjeł. Derje je, zo Malink rozłoži, što je Luther­ pod „Wendami“ zrozumił. Melanchthon pak měješe lěpši poměr k Serbam a dalšim Słowjanam, wšako bě jeho přichodny syn Kaspar Peuker Serb z Budyšina.

Na mnohich městnach kuzło łužiskich jutrow sylnje skutkowało

Jutry 2017 su nimo a z wotběhom su zawěsće wšitcy spokojom. Přede­wšem 1 564 křižerjow serbskich a dwurěčnych procesionow kaž tež dalši­ jutrowni jěcharjo we Wóstrowcu a Cerkwicy bě zwjeselene. Jónu,­ zo je wšitko bjez wjetšich njezbožow wotběžało, a zdobom, zo bě wjedro lětsa – hač na mjeńše wuwzaća – jara dobre. A to byrnjež wjedrarjo něšto­ cyle hinaše wěšćili. Tule je kuzło łužiskich jutrow sylnje skutkowało a dobremu poradźenju přinošowało.

Skutkowało je tež wozjewjenje poselstwa wo zrowastanjenju Chrystusa přez křižerjow na konjach na přichwatanych hosći. Wopytowar z Plessy pola Elsterwerdy, kotryž wobdźiwaše křižerjow ze swojej pře­ćelku lětsa prěni króć, rjekny, zo běchu tole za njeho najrjeńše jutry, kotrež­ bě hdy dožiwił. Runje tak skutkowaše po wšěm zdaću kuzło łužiskich­ jutrow na Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopa Heinricha Timmereversa,­ kotryž dožiwi křižerjow w Radworju a Budyšinje. Chětro emocionalnje dźakowaše so wón serbskim mužam za spjelnjenje nadawka­ na wutornej dźaknej Boži mši w Róžeńće.