Beno Čóška wě tójšto wo zajimawych stawiznach Ralbic powědać

Kóždy, woprawdźe kóždy čłowjek, ma po jednym a tym samsnym puću kročić. Znajmjeńša štož jeho posledni přebytk nastupa. Přewšo jasnje wuwědomi so tele dopóznaće tym, kotřiž Ralbičanski kěrchow wopytaja. Wjetši dźěl rowow na pohrjebnišću debja drjewjane běłe křiže z pozłoćanym korpusom Jězusa Chrystusa. Wonkowny wobraz to, kotryž domjacych kaž tež cuzych wopytowarjow wobstajnje wobkuzłuje. Jedyn, kiž wo tym powědać wě, je Ralbičan Beno Čóška.

Njedaloko murje kěrchowa, při kotrejž su měšnicy-paterojo pochowani, tam Beno Čóška bydli. Nimale wšědnje je wón tu po puću, zo by rowy swojich bliskich přiwuznych wopytał. Na domskim Čóškec statoka, kotryž je sej burski raz wobchował, je pod swislemi postawa Jězusoweje wutroby zaměstnjena. W lěće 1948, w měrcu – runje, jako běše Beno k swojemu prěnjemu swjatemu woprawjenju šoł – nawróći so nan Pawoł Čóška z wójnskeje jatby. Bórze po tym započachu sej Čóškecy na kromje wsy za kěrchowom nowy třistronski statok twarić. Tam 84lětny ze swójbnymi dźensa hišće bydli.

Via Sorabica HoyWoj – 1925

Freitag, 16. Mai 2025 geschrieben von:

Prěnja domizniska kniha Wojerowskeho wokrjesa před 100 lětami wušła

We Łuću steješe něhdy raz drjewjana cyrkej.

W přiłoze k čisłu 87 Serbskich Nowin z 15. haperleje 1925 bě artikl M. Nawki pod titulom „Heimatbuch des Kreises Hoyerswerda“ wozjewjeny. Jeho recensija ze serbskeho wida započa so z wuprajenjom: „Kniha, rjenje wuhotowana, ma na 381 stronach 34 nastawkow a zapis wsow a městow, kotrychž je dohromady 93.“ Kniha wuńdźe w času, w kotrymž postupowaše industrializacija Wojerowskeho wokrjesa, wosebje tež w zwisku z wudobywanjom brunicy. Do toho nimale cyle serbski wokrjes „je w 20. lětstotku chětro poněmčeny“, Nawka wuzběhny. „Tola ratarstwo je hišće serbske, hdźež njeje přemysłu zemju předało.“

Budyšinska wosada wot sławneho Gutenberga ćišćany Stary zakoń před 150 lětami předała

Lěto 1873 bě za mału Budyšinsku wosadu wosebje ćežke. Wobstarny a hižo dlěši čas chorowaty farar Hauboldt poda so na wuměnk a kantor Bernhard přesydli so z małeje wsy do mě­stačka Wósporka. Wosada bě wosyro­ćena. Noweho kantora drje poměrnje bórze dóstachu, z Bóšic pola Njeswači­dła pochadźaceho wučerja Bjara, na ­noweho fararja pak dyrbjachu dlěje hač lěto čakać.

Njewšědna namakanka

W času dołheje wakancy nadeńdźe něchtó – snadź zastupowacy farar, snadź nowy kantor – w sakristiji Božeho domu staru knihu, kotraž bě tak njewšědna, zo powěsć wo njej bórze do zjawnosće dóńdźe. Nowiny Bautzener Nachrichten dnja 11. měrca 1874 wo njej rozprawjachu: „W cyrkwi w Budyšinku, natwarjenej w lěće 1603, chowa so rědki a derje zdźeržany předmjet z dawnych časow, mjenujcy dźěl (Stary testament) ruko­pisneje łaćonskeje biblije. Tasama je 40 cm wysoka a 30 cm šěroka a waži 8 5/8 kilogramow, je w najeksaktnišim ,cyrkwinsko-gotiskim pismje‘ napisana a jeno sćežka wot najlěpšeho ćišćaneho ­pisma rozeznawać.“

Fabian Kaulfürst a Jan Rjeda (wotpr.) na wječornym programje Foto: Jan Ješka

Mejemjetanje w Pančicach-Kukowje je we wsy kaž wulki wjesny swjedźeń. Wón nje­zwjazuje jenož młódšich a staršich, ale tež Pančicy a Kukow, wšako ludźo ze wšěch róžkow wobeju dźělow wulkeje wsy rady do Kukowa přichadźeja. Kłobuk na hłowje ma mjeztym hižo tójšto lět młodźinski klub, na kotrehož čole stejitaj tuchwilu Johannes Cyž a Lukaš Hoge.

Lětuše mejemjetanje minjeny kónc tydźenja bě we wjacorym nastupanju wosebite. Wšako tónle swjedźeń mjeztym 35 lět na dźensa znate wašnje swjeća. K tomu słuša, zo je pjatk wječor wosebje młodźina na diskoteku přeprošena. Zo knježi při tym dobra nalada, je tež w trochu zdalenišich kónčinach wsy słyšeć.

Meja, wulěty a Jan Nepomuk

Freitag, 09. Mai 2025 geschrieben von:

Lěto je so kaž přeco spěšnje minyło a skónčnje mamy zaso róžownik, mój najwoblubowaniši měsac. Čehodla najwoblubowaniši? Nimo toho, zo sym so runje w tutym měsacu narodźił, wabi meja ze swojim přijomnym, cunim, nic hišće přećopłym wjedrom k wšelakorym w ludnosći woblubowanym aktiwitam – k pěšim wulětam po rjanej, sprawnej a přećelnej Łužicy, k dźěłu na kćějacych zahrodkach, k mejemjetanju, k grilowanju, k wuži­wanju prěnich słónčnych pruhow, kotrež kožu do wupřateho wotsćina brunoty smahnu, k wopytowanju mejskich nyšporow we wšelakorych serbskich wosadach a k hódnoćenju, hdźe su Mać Božu naj­dostojnišo počesćili. (Te poslednje najskerje k najwoblubowanišim aktiwitam powšitkowneje ludnosće njesłuša, ale ja to em rady činju.)

Surowe boje mjez Lejnom a Kukowom (3)

Freitag, 09. Mai 2025 geschrieben von:

Před 80 lětami bě Hornja Łužica mjez Budyšinom a Kamjencom krawne bitwišćo – wuraz „Dolina smjerće“ na to dopomina

Wuraz „Dolina smjerće“ je dźensa po­wšitkownje znate zapřijeće, dopominace na wone krawne bitwy, kotrež so 26. a 27. apryla 1945 mjez Lejnom, Zejicami, Swinjarnju a Pančicami-Kukowom bijachu. W nich přisadźi 762 Polakow 9. diwizije pěškow swoje žiwjenje. Za nich su Polacy w Chrósćicach pomnik postajili. Benedikt Cyž je za Serbske ­Nowiny dokumentaciju podawkow w třoch dźělach zjimał.

Štwórtk, 26. apryla a pjatk 27. apryla

Józef Mittag
PANČIČANSKI PROCESION
młodźina
pjatk, 2. meje 2025
 SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
Dźesatki nowačkow jutry na konju
Maksimilian Žur
PANČIČANSKI PROCESION
Titus Wićaz
RADWORSKI PROCESION
Roman Hančik
RADWORSKI PROCESION
Mato Wawrik
RADWORSKI PROCESION
Maksimilian Krawža
RADWORSKI PROCESION
Lukaš Hančik
RADWORSKI PROCESION
Kilian Hennich
RADWORSKI PROCESION
Janik Šewc
WOTROWSKI PROCESION
Jan Brycka
WOTROWSKI PROCESION
Korla Baier
WOTROWSKI PROCESION
Marko Suchy
BUDYSKI PROCESION
Kilian Cyž
NJEBJELČANSKI PROCESION
Florian Bejmak
NJEBJELČANSKI PROCESION
Ruben Čornak
NJEBJELČANSKI PROCESION
Pascal Žur
NJEBJELČANSKI PROCESION
Elija Žur
BUDYSKI PROCESION
Stefan Nuk
BAĆOŃSKI PROCESION
Lucian Wels
BAĆOŃSKI PROCESION
Clemens Nuk
BAĆOŃSKI PROCESION
Fabian Law
BAĆOŃSKI PROCESION

Walentin Wjesela
RALBIČANSKI PROCESION
Johan Schneider
RALBIČANSKI PROCESION
Stefan Scholz
RALBIČANSKI PROCESION
Niclas Gast
RALBIČANSKI PROCESION
Robert Čornak
RALBIČANSKI PROCESION
Vincent Mikławšk
RALBIČANSKI PROCESION

Wša přiroda bě woblečena swjedźensku drastu, jako podachu so lětsa zaso stotki křižerjow w dźewjeć procesionach po honach a wjeskach katolskeje Hornjeje Łužicy. Mjez nimi bě wjace hač 60 nowačkow, štož je nimale dwójce telko kaž hišće loni. Horliwje wozjewjachu křižerjo po wašnju wótcow zrowastanjenje Jězusa Chrystusa.

Tež lětsa zaso běchu naše fotografowki a naši fotografojo pilni su za młodźinske wudaće Serbskich Nowin ze swěcu tych wotmolowali, kiž su so jutrońčku prěni raz na konja zwažili. Njech wostanu woni wšitcy tradiciji swěrni a tež klětu zaso radostne

Verian-Tadeusz Krahl
KULOWSKI PROCESION
Julius Beckel
KULOWSKI PROCESION
KULOWSKI PROCESION
KULOWSKI PROCESION
Franz Krah
KULOWSKI PROCESION

„Haleluja” do swěta njesu. W Chrósćicach, Pančicach-Kukowje, Wotrowje, Njebjelčicach, Ralbicach, Kulowje, Radworju, ­Baćonju a Budyšinje drje su so młodźi mužojo hižo dołho na jutrońčku přihotowali – zhromadnje ze swójbnymi abo přećelemi. ­Napjatosć pak bě njedźelu zawěsće pola wšěch wulka a je hakle popušćiła, jako bě domjacy konjenc zaso bliski. Na konju jěchajo, ­spěwajo a so modlo su młodźi a starši křižerjo wopokazali, kak žiwa naša tradicija je.

Fota: SN/Bojan Benić, Michaela Dźisławkowa (5), Wanda Schweitzerec (1), Salome Zelnakec (1), Lea Kralec (4), Marija Hantušowa (3), Rafael Ledźbor (26), Jörg Stephan (5), Bosćij Handrik (6)

Za podate mjena njerukujemy. (02.05.25)

Freitag, 02. Mai 2025 geschrieben von:
Za podate mjena njerukujemy.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND