Inscenacija fantazijoweje bajki „Radoraj“ Serbskeho dźěćaceho dźiwadła z aktualnym poćahom

Radoraj je kralestwo, w kotrymž nichtó nikomu ničo złeho njepřeje. Wšitcy su zbožowni, dźěłaja pilni a raduja so nad žiwjenjom. Namóc je nimale njeznata, brónje su zakazane – po přikazu krala Artosa, kiž sej přeje, zo njech so konflikty měrliwje a předewšěm ze słowami rozrisaju. Jako pak so po Radoraju powěsć šěri, dobry knježićel bu wotwjedowany a je ze zastajencom susodneho mócnarstwa kralowny Kurjawy, wupřestrěwaja so po wšěm kraju strach a stróžele. Hižo šeptaja někotři, zo hrozy wójna. Tola kak chceš njewobrónjeny wojować? A što poprawom wójna scyła woznamjenja – Radorajske dźěći znajmjeńša wo njej dotal ani słyšeli njeběchu.

Serbskich kupcow zdobyć běše hižo załožerjej woleńcy wažna naležnosć

Łužiska woleńca Wojerecy wobsteji mjeztym sto lět. To su z młynskim swjedźenjom minjenu sobotu swjećili. Tak je ­woleńca na Augusta Bebelowej zdobom najstarši industrijowy zawod w měsće. Jednaćelka Łužiskeje woleńcy Regine ­Jorga z hordosću na sćěhowace pokaza: „My smy najwjetša woleńca za lany wolij Němskeje“. Něhdyša knihiwjednica běše zhromadnje ze sobudźěłaćerjemi w lěće 2009 zawod z insolwency wuwjedła a sej do noweho započatka jako „Łužiska ­woleńca Wojerecy“ zwěriła. Twornju, kotraž tradiciju pokročuje, Regine Jorga hač do dźensnišeho nawjeduje.

Po kotrym stilu je čłowjek žiwy – to kóždy sam za sebje rozsudźi. A hdyž swoju spokojnosć z wašnjom žiwjenja zjawnje pokaza, je wón swój wosobinski lifestyle nadešoł. Za mnohich słuša dźěło z digitalnymi medijemi k tomu.

Hórčan Feliks Šołta je serbski informatikar w němskim, ně w mjezynarodnym swěće. Jeho dźensniši žiwjenski centrum njeje hižo Łužica, ale Berlin. Zakład toho, zo je so na studij IT podał, je jemu wopyt Kamjenskeho powołanskošulskeho gymnazija dał. Směraj, w kotrymž je so tam wukmanił, běštej IT a komunikaciska technika. Po maturje móžeše mjez matematiku a informatiku wolić. Wón je so za matematiku rozsudźił a poměrnje spontanje do Berlina šoł. Po jednym lěće pak je so přeorientował a informatiku studować započał. „Matematika je ryzy teorija. W informatice maš takrjec domjace nadawki, kotrež sej praktiske nałožowanje teoretiskich znajomosćow ža­daja. A to je za mnje bóle žiwe.“

Sociolinguistka Sara Mičkec je rěčnu praksu w serbsko-němskich swójbach katolskeje Hornjeje Łužicy přepytowała

Sara Mičkec je wot lěta 2008 do 2015 na Lipšćanskej uniwersiće w Instituće za linguistiku bachelorski a masterski studiji w předmjeće powšitkowny přirunowacy rěčespyt zabsolwowała. W lěće 2018 nastupi w Instituće za slawistiku na Pólskej akademiji wědomosćow we Waršawje swój doktorski studij, kotryž je 2023 ze zakitowanjom swojeje disertacije zakónčiła. Wo tutej je so Milan Pawlik z njej rozmołwjał.

Kak je k tomu dóšło, zo sće we Waršawskim Instituće za slawistiku Pólskeje akademije wědomosćow (IS PAN) swoje doktorske dźěło pisała?

S. Mičkec: Wuchadźišćo běše poprawom mój Erasmusowy lětny studijny přebytk we Szczecinje w lěće 2013, dokal běše mje tehdy Lipšćanski Institut za sorabistiku delegował. W tutym času sym mjez druhim konferencu Waršawskeje uniwersity k temje „wohrožene rěče“ jako hósć wopytała. Tam sym prěni raz přednošk swojeje pozdźišeje mentorki dr. hab. Nicole Dołowy-Rybińskeje słyšała.