Lětsa 11. nalětnika wotmě so w Budyšinku w tamnišej cyrkwi wopomnjenska swjatočnosć za Hadama Bohuchwała Šěracha. Serbski superintendent na wuměnku Jan Malink a něhdyši wjesnjanosta Malešec a zahority pčołar Günter Sodan přednošowaštaj wo žiwjenju Šěracha. To bě započatk swjedźenskeho wopomnjenskeho lěta 2023. Wone ma so dale wjesć z přednoškami wo jeho skutkowanju jako pčołar 24. nalětnika w Nosaćicach, z wopomnjenjom smjertneho dnja 2. jutrownika při cyrkwi w Budyšinku, z wotewrjenjom „Šěrachoweho kołopuća“ na swětowym dnju pčołkow 20. róžownika tohorunja w Budyšinku a z pućowanjom po tutej šćežce w smažniku. Nazymu wotměja so přednoški wo pčołarstwje w Hornjej Łužicy a w Sakskej ze znatymi pčołarjemi dźensnišeho časa. K 300. narodninam Šěracha klětu poswjeći so na kěrchowje w Budyšinku jemu wěnowany pomnik. Štó běše tutón muž a što je zdokonjał?
W tutej kolumnje powěda wosom redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
Prof. Wink so dopomina, zo je raz tekst Měrćina Nowaka-Njechorńskeho čitał, w kotrymž tón pisa, zo lubuje kolesować, dokelž su awta přespěšne, pěškować pak předołho traje. Što pak by prajił, by-li wón z póštowej kuču pućował?
W dowolu je prof. Wink składnosć měł, wobdźělić so na jězbje z póštowej kuču z Lipska do Drježdźan. Z ICE traje to dźensa jenož hodźinu, z kuču bě wón štyri dny po puću. Tempo kuče je cyle wosebity: Spěšnišo hač běhać, pomałšo hač kolesować – dospołnje nowe dožiwjenje so pohibowanja. Móžeš sej krajinu woměrje lubić dać. Dawa da hewak wobchadny srědk, pola kotrehož móžeš zdónk, na kotrymž je bobr hrymzolił, takrjec nimojěducy mjeńšinu dołho wobdźiwać? Abo sej cyrkej na druhej stronje brjoha dlěje hač štwórć hodźiny wobhladać?
Najwjetša nowostka na Berlinskej ITB drje běše jeje nowy koncept: Porno zańdźenosći je wona wot lětušeho jenož hišće fachowemu publikumej wotewrjena. Abo, kaž to organizatorojo wopisachu: „ITB zjednoći swoje mocy do přichoda a so nimo na wustajace předewzaća bjezwuwzaćnje na swojich fachowych wopytowarjow koncentruje: nakupowarjow a zastupjerjow medijow.“ Z tym su zdobom tež rozměr wikow pomjeńšili. Zwjazkowe kraje kaž Badensko-Württembergska, Mecklenburgsko-Předpomorska, Sewjerorynsko-Westfalska abo Durinska wzdachu so swójskich stejnišćow – prezentowachu pak so město toho na zhromadnym městnje Němskeje centrale za turizm.
Najwjetše Budyske pohrjebnišćo je Tuchor při Lubijskej dróze, kotrež wobsteji lětsa pjeć lětstotkow. Składnostnje wažneho jubileja je w Srjedźoněmskim nakładnistwje Halle wušła brošurowana knižka z 214 stronami wo tutym sławnym kěrchowje a jeho cyrkwi, bywšim spitalu a susodnym Michałskim pohrjebnišću. Stawiznar wuměłstwa Kai Wenzel, měšćanski přewodnik Heinz Henke a bywši zarjadnik-hladar kěrchowa Christoph Kretschmar su awtorojo w rjedźe Archiwowych spisow města Budyšina wudateje knižki.
We wójnskich lětach 1914 do 1918 su tež młodźi wobydlerjo Błótow swoje žiwjenje za čožkuli riskěrowali. Jim bě wulka politika, wulkobłud, samo na sebi wšojedne. Kejžorej słužić, hdyž k brónjam woła, pak bě jim mjenje smorže. Wšako běchu tak kubłani tajke wołanje slepje a „česćedostojnje“ sćěhować.
Młodźi mužojo chcychu a dyrbjachu po móžnosći bórze zaso wróćo k swójbje, žonje a dźěćom w Błótach. Wusyw na polach a žně nječakachu, mandźelske a njewjesty běchu ze wšěm same. Mnozy młodźi mužojo pak so ženje njenawróćichu, zwostachu w francoskej abo ruskej zemi.
W tych lětach mějachu błótowscy listonošojo wosudny wuznam: Kotru póštu přinjese, hdyž ludźo žołty póstowy čołm zdaloka wuhladachu? Póšta móžeše wo zranjenju a chorosći, wo smjerći abo wójnskej jatbje rozprawjeć.
Naju kwas spočatk septembra bě so jako wulkotny swjedźeń wopokazał. Hižo póndźelu po tym hotowachmoj so na puć do słódkich njedźelow (Flitterwochen) w Słowjenskej. Naju prěnja stacija bě Bled w Julijskich Alpach, do kotrehož dojědźechmoj po někak dźewjećhodźinskej jězbje z awtom. W šikwanej pensiji so spěšnje zaměstnichmoj, prjedy hač wotkrychmoj sej městačko z mnohimi hosćencami a móžnosćemi přenocowanja. Tu słodźi, – rěkaše facit prěnjeho wječora.
Skónčnje
zaso
na jewišćo!
Wukublanje JULEICA
Dwanaće wosobow wobdźěli so pod nawodom Alexandera Stockera a Lucije Škodźineje wot 13. do 15. januara, w Smochčanskim kubłanišću swjateho Bena na wukubłanju JuLeiCa (Jugendleitercard). Wone wobsteji z dweju modulow kaž tež z kursa prěnjeje pomocy. Mjez nimi běchu młoda wučerka, wjednik młodźinskeho kluba a dalši, kotřiž skupiny – kaž na přikład na nabožnym tydźenju – nawjeduja. We wukubłanju JuLeiCa zhonja zamołwići dźěćacych abo młodźinskich skupin, kak měli ze skupinami wobchadźeć, što maja wobkedźbować a kak móža konflikty rozrisać. Nimo toho zaběrachu so tež z prawniskimi pozadkami a zeznachu wšelake metody, z kotrymiž móžeš zhromadny čas na kreatiwne a lóštne wašnje přežiwić. Na wukubłanju nadźěłane kompetency su za młodźinske cyłki jara wužitne. Tak je młodźina Pančicy-Kukow z.t. samo rozsudźiła, zo podpěra młodostnych z předsydstwa financielnje, hdyž so na wukubłanju JuLeiCa wobdźěla.
Před tydźenjomaj mějachu wolejbulisća Wiktorije Worklecy swojej předposlednjej domjacej hrě přećiwo Motorej Micktenej II (3:1) a ST Łužnicy (2:3) a sej na tutym hrajnym dnju štyri dypki wuwojowachu. Jutře wojuja Worklečenjo w swójskej hali wo dalše dypki, a to přećiwo direktnemu konkurentej z Koblic a Drježdźanskemu cyłkej Sportoweho towarstwa Póšt II. K poslednjej hrě sezonje nastupja potom spočatk apryla w Coswigu přećiwo mustwu Coswig-Mišno. Z tuchwilu jědnaće dypkami steji mustwo Wiktorije Worklec na sedmym z dźewjeć městnow
w tabulce. Jurij Bjeńš