Pjenjezy njesmjerdźa – tute prastare přisłowo z časa Romskeho mócnarstwo je sej kriminelna klampnarska firma w Romje za dźěłowe hesło wuzwoliła a tak pječa miliony eurow zasłužiła. K małym škodam w kupjelach wołani sobudźěłaćerjo su škody wotpohladnje pohóršili a wupisachu swojim woporam ekstremnje wysoke zličbowanki. Štóž so spjećowaše, astronomiske sumy zapłaćić, tomu hrožachu „rjemjeslnicy“ samo z namocu. Policija je nětko 13 podhladnych zajała.
Wjele diskutowany grafitijowy wuměłc Harald Naegli w šwicarskej stolicy Zürichu je so składnostnje swojich 85. narodnin ze swětom wujednał. W 70tych lětach jako „Zürichski pryskar“ znaty Naegli bědźeše so stajnje z wumjetowanjemi. Najbóle mjerzaše jeho atribut „móranja“. W Němskej waža sej jeho jako sławneho wuměłca z njezachodnymi twórbami.
Inscenowany interview sobudźěłaćerjow/kow Serbskeho instituta w Předźenaku pod titulom „Su Serbja wopor kolonializma?“ překwapja we wjacorym nastupanju a žada sej kritisku analyzu. Hladajo pak na kompleksnosć temy móžu tule jenož na wubrane problematiske dypki pokazać.
Předewšěm nałožuje so zapřijeće „kolonizacija“ ekstremnje wusko, jako by wone dźensa hišće tak kaž we 18. a 19. lětstotku płaćiło. Runje pod hesłom „dekolonizacija“ je dźensa skónčnje to měnjene, štož bě poprawna přičina historiskich procesow: Myslenje w rasistiskich kategorijach a mentalita, kotraž měrješe so na přiswojenje materielnych kaž tež mentalnych resursow ze zaměrom, „swójske“ derjeměće na kóšty „słabšich“ přisporjeć. Kolonialne mocy pak njeběchu jenož w cuzych krajach aktiwne, ale tež doma prezentne. Tohodla přiwobroća so dźensniše slědźenje tež mjeńšinam abo indigenym skupinam znutřka narodnych statow po cyłym swěće.
Štó pisa stawizny?
Berlin (dpa/SN). Bywša zwjazkowa kanclerka Angela Merkel je sej wěsta, zo spjelnja Friedrich Merz (wobaj CDU) wažne wuměnjenja za najwyše knježerstwowe zastojnstwo. „Trěbna je tuta kruta wola za mocu. Friedrich Merz jón ma a tuž jemu to popřeju“, rjekny Merkel při předstajenju swojich memoarow w Berlinje. Moderatorka Anne Will bě so jeje prašała, hač wona Merzej zastojnstwo kanclera popřeje. Merz a Merkel běštaj so po wólbach 2002 zwadźiłoj.
Wopory namocy lěpje škitać
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa wo zakonju za škit před namocu wuradźowało. Prawo na pomoc a škit woporow namocy w domjacnosćach by z tym skónčnje zakonsce zaručene było. Kraje bychu winowate byli, dosć městnow w škitnych domach za žony a we wotpowědnych poradźowarnjach zarjadować. Zwjazk by so na financowanju wobdźělił. Rěčeli su tež wo załožbje, kotraž ma złóstnistwa prawicarskeho NSU dokumentować.
Dobrowólnu smjerć rjadować
Beirut/Tel Aviv (dpa/SN). Po dlěje hač lěto trajacej wójnje mjez Israelom a libanonskej milicu Hisbollah brónje wot dźensnišeho ranja mjelča. Přiměr běchu posrědnicy USA a Francoskeje wujednali. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je minjenu nóc wot znjepřećeleneho Irana podpěranu milicu warnował: „Kak dołho přiměr dźerži, wotwisuje wot toho, što so w Libanonje stawa.“ Zrěčenje předwidźi, zo wojowanja najprjedy raz dwaj měsacaj wotpočuja. Hisbollah ma kónčinu při juho-libanonskej mjezy k Israelej wopušćić. Runočasnje so tež israelske wójsko z tuteje kónčiny wróći. Kontrolu w tutym pasmje ma libanonska armeja přewzać, kotraž njebě na wojowanjach wobdźělena.
Krótko do přiměra bombardowachu israelske lětadła hišće raz objekty w libanonskej stolicy Beirut. Při tym je znajmjeńša dźesać ludźi swoje žiwjenje přisadźiło. Bjezposrědnje po zahajenju přiměra podachu so prěni wobydlerjow z awtami na puć do swojich wsow, kotrež běchu wojowanjow dla wopušćili. W Beiruće woswjećichu ludźo wolóženi na dróhach kónc wojowanjow.