Maja wjeselo na tworjenju basnjow a powědkow

Freitag, 21. September 2018 geschrieben von:

Antologija čłonow Róžeńčanskeho kružka pisacych

Literarne zornjatka su zezběrane w nowej antologiji Róžeńčan kružka pisacych. Wudał a zestajał je zběrku Beno Budar. Lětsa zhladuje kružk na 55 lět wobstaća.

Z titulnej basnju njeboh Marje Krawcec „słać budu / ći / zornjatka na puć / ke mni / dypotać budu / je sykorki / a rapaki tež“ zawjeduje wudawaćel antologiju a spomina tak na dołholětnu čłonku a „potajny stołp“ Róžeńčan kružka. Pó­dla znatych basnjow kaž „Ralbičanska njedźela“ a „hotowarniča“ stej dotal njewozjewjenej basni „Mario O. II“ a „jednu wowku ći přeju“ zapřijatej. Hnujaca je baseń „wobkedźbowanje nawječor“ na kěrchowje. W tutej zběrce wusahowaca basnica by lětsa w nazymniku sydomdźe­saćiny swjećiła.

„Sergej“ nětko tež hornjoserbsce

Freitag, 21. September 2018 geschrieben von:

Dźiwadłowe hry z pjera Jurja Kocha publikum přeco zaso zahorjeja a wobkuzłuja. Humoresku „Sergej“, kotruž bě Koch poprawom za Serbsku lajsku dźiwadłowu skupinu Hochoza napisał, je Budyske Němsko-Serbske ludowe dźiwadło loni za powołanske dźiwadło wobdźěłanu přewzało a ju w delnjoserbskej rěči wuspěšnje w Delnjej Łužicy předstajiło. ­Nětko přihotuje so serbski cyłk dźiwadźelnikow NSLDź na „Sergeja“ w hornjoserbskej inscenaciji. Ta změje 30. septembra swoju premjeru w delnich Sulšecach. W njej hraja dźiwadźelnicy Měrko Brankačk, Jan Mikan, Petra-Marija Wencelowa-Bulankec, Torsten Schlosser a Katka Pöpelec, elewka činohrajneho studija NSLDź. Režiju ma Tom Böhm, dramaturgiju Madleńka Šołćic.

Marja Krawcec

słać budu

ći zornjatka na puć

ke mni

dypotać budu

je sykorki

a rapaki tež

baseń z antologije

„Zornjatka na puću“

Z přirodu zmysłapołnje hospodarić

Freitag, 14. September 2018 geschrieben von:

Permakultura w Njebjelčanskej gmejnje dźeń a bóle připóznata

Wikipedija praji wo permakulturje, zo je to princip, po kotrymž so dołhodobnje skutkowace přirodne kołoběhi tworja. Běše-li přirodne dźěłanje spočatnje na ratarstwo wusměrjena, dźensa po njej samo w energijowym hospodarstwje kaž tež při planowanju kra­jinow a socialnych infrastrukturow dźěłaja. Zakładna mysl permakultury je, ekologisce, ekonomisce a dołhodobnje z čłowjekej datymi resursami přirody zmysłapołnje hospodarić.

W Njebjelčanskej gmejnje hižo někotre lěta z wuspěchom na polu naročneho wužiwanja płonin skutkuja. Z Thomasom Noackom maja tam za to wupruwowaneho a mjezynarodnje připóznateho fachowca. Wón znaje wokolinu a jeje wobstejnosće a zamó gmejnu ze swojimi idejemi na tymle polu mjezynarodnje na zajimawu komunu po­zběhnyć.

Wěriwym bohatstwo serbskosće wuwědomić

Freitag, 14. September 2018 geschrieben von:

Dr. Robert Malink chce jako nowy farar ewangelskeje wosady w Rakecach tež dwurěčnosć pěstować

Na spočatku bě telefonat. Jako dr. Robert Malink minjenu nazymu jako farar w Spitzkunnersdorfje słuchatko wotzběhny, słyšeše na tamnym boku hłós Olafa Langnera, nawody cyrkwinskeho předstejićerstwa ewangelskeje wosady w Rakecach. Tón so jeho prašeše, hač nochcył jako farar do Rakec přińć. Farske městno njebě po wotchadźe fararja Andreasa Keckeho loni w septembru hižo wobsadźene.

Zo je Langner runje fararja Malinka zazwonił, měješe swoju přičinu: Rakečan, kiž so sam hižo dlěje wo wožiwjenje serbskeje rěče w cyrkwi prócuje, pytaše wědomje za serbskej farskej swójbu.

Pohladnicy powědaja wo dawnych časach, swědča wo podawkach ludźoch. Alfons Handrik wotkrywa nam swět, na kotryž smy w minjenych lětach nimale pozabyli.

Jedyn z prěnich kubłanskich politikarjow był

Freitag, 14. September 2018 geschrieben von:

Wudawaćel prěnjeje hornjoserbskeje ćišćaneje knihi Wjacław Warichius před 400 lětami zemrěł

Přez lětstotki dźeržachu so w Hodźiju blady, zo ma rozrjadowanje dušepastyrskich nadawkow w tamnišej wosadźe swójbny pozadk. Dwaj fararjej – nan a syn – staj wšitko mjez sobu wučinjałoj. Tak bě prěni farar, tak mjenowany pastor primarius, jeno za němskich wosadnych přisłušny, předewšěm za wšěch zemjanskich ryćerkublerjow wokoliny a jich zdźěla němskich přistajenych. Druhi farar, diakonus mjenowany, bě zamołwity za serbskorěčnych wosadnych – a tak za nimale wšitkich. Wšako běchu wsy, kotrež Hodźijskej wosadźe přisłušachu, kaž cyrkwinska wjes sama serbske.

Zaběraš-li so ze staršimi stawiznami Budyšina a Hornjeje Łužicy, zetkawaš so často z dźiwnym nastajenjom stawiznarjow, domizniskich slědźerjow abo politikarjow. Druhdy je to samo aroganca, zo měł w konkretnym padźe dopokazać, zo je wobjednawana wosobina woprawdźe serbskeho pochada. Kaž bychu tajcy w srjedźowěku personalny wupokaz měli! Nimaja pak nawopak žadyn problem, přiličeć wšitke tajke wosoby němskemu wobydlerstwu. Tajki pad mějachmy před lětami tež ­nastupajo Budysku wulkopřekupsku swójbu Bjenadow.

Stawizny a přitomnosć we wobrazach

Freitag, 31. August 2018 geschrieben von:

Swjedźenski ćah k 750. róčnicy prěnjeho pisomneho naspomnjenja Njeswačidła so wulce poradźił

Štož je Njeswačidło minjenu njedźelu dožiwiło, wo tym budu tam a we woko­linje hišće dołho rěčeć. Swjedźenski ćah bě zawěrno wurjadny wjeršk swjedźenja k 750. róčnicy prěnjeho pisomneho naspomnjenja wsy. Stawizny a přitomnosć we wjace hač 30 wobrazach na tak originelne wašnje na nohi stajić je sej wot wo­by­dlerjow, towarstwow, gmejny a mnohich dalšich wobdźělenych wjele dźěła a prócy žadało. To pak je so skónčnje zadaniło, štož bě z ertow wjele stow spokojnych wopytowarjow wusłyšeć.

Nimo jěcharjow na konjach w histo­riskich kostimach, zwobraznjacych wosobiny kaž Awgusta Sylneho, hrabju Brühla,­ hrabju Sulkowskeho a dalšich, bě­chu předewšěm te wobrazy sobu naj­origi­nelniše, kotrež so ze serbskimi sta­wi­znami a tradicijemi zaběrachu.

Makedonjan po přeću tež kwasnu poliwku wari

Freitag, 31. August 2018 geschrieben von:

Wjesnjenjo, ale tež ludźo zbliska a zdaloka załožeja rady do Slepjanskeho hosćenca „La corona – K hadźacej krónje“

Spěšnje je so před něšto časom woko­ło powědało a ludźi šoko­wa­ło, zo budźe woblubowany a pře­co derje wopytany Slepjanski hosćenc „K hadźacej krónje“ zawrjeny. To je nimo a nichtó so hižo za přičinami, če­hodla tam swěcu hasnychu, njepraša. Wšako­ knježi w lokalu ze žurlu a pensiju a z kras­nej piwowej zahrodu mjeztym zaso čiłe žiwjenje.

Tež serbske jědźe na planje

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND