Jutrowne wjesela
Jutry w dešćiku Pos Balu je rano wotućił. Wón hlada ze swojeje psyčeje hěty. Wón so dźiwa: „Kajke da mamy dźensa wjedro?“ A wón so praša: „Čehodla so runje dźensa dešćuje? Mamy tola jutry!“ Balu wobuje sej gumijowe škórnje a skaka do łužow. Runje tak čini to jeho towarška, Bože słónčko. Kajke su to krasne jutry! Josefina Špitankec
Zajac w měsačku Druhdy je połny měsačk. Tež lětsa jutry jón změjemy a to wot jutrowneje soboty na jutrownu njedźelu. Sće hižo jónu do měsačka hladali a tam wuhladali mjezwočo? Te wšak je tam druhdy widźeć. Jutry pak je to hinak. A wo tym chcu wam dźensa powědać. Jutry mjenujcy je w měsačku widźeć zajac. Je to woprawdźity jutrowny zajac. Runje jutrownu nóc wón z měsačka skoči a wudźěli dźěćom jutrowne jejka. Jako běše zajac dźěćo, je wón był přeco jara luby. Tohodla su jeho zajacy za jutrowneho zajaca wuzwolili. Nětko so prašeće, što wón na měsačku čini? Wón so na měsačku před konjemi schowa. Přetož so boji, zo konje jeho popadnu. A to by była wulka katastrofa. Felicia Šlosarjec
Wěda wo konjach Móža ludźo konje poprawom při dźěle trjebać? Haj! Někotre konje trjeba policija.
Što pak ma jejo poprawom z jutrami činić?
Dojutrowny a jutrowny čas bjez jejkow njeje scyła předstajomny. Ale što woznamjenja jejo a čehodla je so wone z jutrownym symbolom stało? Wotmołwa je chětro kompleksna.
Ze starodawneho časa je jejo w mnohich krajach jako centralny symbol křesćanskeho jutrowneho swjedźenja znate. W zažnym času křesćanstwa wobhladowaše so jejo jako symbol za Jězusowe horjestaće. Přez cyrkwinske žohnowanje „benedictio ovorum“ dobychu sej w póstnym času žohnowane jeja wosebitu móc požohnowanja. Jednore jejo bu „jutrowne jejo“. W ludźe jara woblubowane žohnowanje jutrownych jejow pak potom reformatorojo z teologiskich přičin wotpokazachu.
Jabłučinje sadźili
Łužičanki přihladowarjow zakuzłali
N a 21. swětowym dnju šulerskeho dźiwadła, 28. měrca w Budyšinje, móžachu šulerki a šulerjo skónčnje na jewišću pokazać, što su sej wšitko wumyslili a nazwučowali. Cyłe šulske lěto běchu pilnje za to zwučowali. Tak su šulerjo 4. lětnika Wojerowskeje zakładneje šule „Handrij Zejler“ po času pućowali a so prašeli: „Zejler w šuli – oder wer ist Zejler?“ Jako běchu bože słónčka, mjetelčki a pawki na jewišću widźeć, rěkaše: Božemje! Holcy a hólcy dorostoweje rejwanskeje skupiny Serbskeho ludoweho ansambla „Łužičanka“ su rejujo program w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle zhromadnje z dalšimi skupinami zakónčili. Milenka Rječcyna
Pódlansku rólu přewzała
W mini-seriji Straight Outta Crostwitz su hustohdy tež serbske, znate mjezwoča widźeć. Wosebje husto jewitej so Katka Pöpelec a Sofija Hejduškec. Wonej přewzaštej takrjec najhłownišej pódlanskej róli. Jurij Bjeńš je so skrótka z Katku Pöplec, kotraž tučasnje w Romje studuje, wo filmje rozmołwjał.
Kak sy k róli w filmje přišła?
K. Pöpelec: Ja wšak sym raz w dźiwadle hrała a Sofija w ansamblu, a tam tež hdys a hdys režiser Andreas Nowak sej předstajenja wobhladaše a naju tež w pomjatku měješe. Tuž je na naju zazwonił a wšo skrótka rozkładł. Namaj je so ideja wězo jara lubiła. Po krótkim castingu w Nowakec zahrodźe w Budyšinje smój potom připrajenje za pódlansku rólu dóstałoj.
Na kelko dnjach sće to natočili?
K. Pöpelec: To bě dohromady jedyn tydźeń. Mój ze Sofiju mějachmoj jedyn dźeń swobodny, hewak běchmoj přeco pódla.
Hdźe sće wšudźe nahrawali?
Jewišćowa poezija we Wotrowje
Pjatk, 1. apryla 2022
SERBSKE NOWINY – KÓNCTYDŹENSKA PŘIŁOHA
W něhdyšej Wotrowskej šuli so před połdra tydźenjom chětro wjele rěčeše – nic pak w publikumje, ale na jewišću. Pjeć poetow něhdźe 40 do 50 připosłucharjam wotměnjawy poetry-slam-wječor wobradźichu.
Mjez rěčacymi běše tež serbski młodostny Jonas Pjetaš. Před lětomaj započa młody Pančičan swoje teksty na jewišću přednošować – najhusćišo wšak w městach. Nětko pak wón ze swojimi „koleginami a kolegami“ tež raz na wsy wustupi. We Wotrowje přednošowaše Jonas runja tamnym poetam němsce. Tučasnje pak pisa tež serbske teksty. Nimo njeho stejachu Jessy Jame LaFleur ze Zhorjelca, Ruben Jonathan Kröber z Halle, Pauline Puhze z Frankobroda nad Mohanom a Matti Linke z Hannovera na jewišću.
Přichodny poetry-slam wotměje so 18. meje znowa we Wotrowje. Tekst a foto: Jonas Rjeda
Nowa Doba dale produkuje
Štyri spěwy móža sej lubowarjo serbskeho hip-hopa tučasnje na Spotify naposkać. Su to Serbska lyrika, Krabat, Schwientek G a Straight Outta Łužica. Tři dalše spěwy za swoju EP „Budyski Bounce“ Lil Handrij, FloJ a SMAN runje produkuja. Bórze tak daloko budźe, zo tute lubowarjam prezentuja.
Tekst a foto: Pětr Dźisławk
Nowe předsydstwo w klubje
Honja zaso za bulom
Koparjo ST 1922 Radwor (nalěwo) a druheho mustwa SJ Chrósćicy (naprawo) do serbskeho derbyja minjenu njedźelu w Radworju Foto: Jörg Stephan
Na poslednimaj kóncomaj tydźenja smaleše kulowata koža po połlětnej přestawce po trawnikach. Prěnja hra we wokrjesnej lize běše zdobom hnydom serbski derby mjez ST Radworjom a rezerwu SJ Chrósćicy. Bojownisku hru domjacy hakle poměrnje pozdźe z 3:0 dobychu, podšmórnychu pak hnydom hišće raz, zo su w tutej stafli najwjetši faworit na postup do wokrjesneje wyšeje ligi.
Z dobyćom wostanu Radworčenjo dale suwereny načolnik, Chróšćenjo steja wěsće w srjedźnym polu tabulki. Prěnje mustwo SJ Chrósćicy startowaše dwě lize wyše chětro derje. Z dweju hrow wudobychu sej wažne štyri dypki přećiwo zestupej. Klóšterscy a delanscy bulkoparjo startuja hakle přichodny kónc tydźenja do noweje sezony, Njebjelčenjo wočakuja zajutřišim Radworskich bulkoparjow na přichodny serbski derby.
Jurij Bjeńš
Wukrajnysemesterw Kanadze
W
ot awgusta do decembra 2021 podach so na wukrajny semester do Kanady. Na zapadźe kraja, w měsće Edmonton, studowach štyri měsacy jendźelšćinu. Wšako je to mój druhi předmjet studija wučerstwa za powołanske šule. Mój přećel Jakub, kiž mje tu wopyta, je hižo w minjenymaj wudaćomaj wo přebytku w Kanadźe rozprawjał. Dokelž mějach tež ja za čas swojeho přebytka trochu swobodneho časa, móžach sej wjacore městnosće druheho najwjetšeho kraja swěta wotkryć. Wo wosebitym tydźenju wam tule skrótka rozprawjam.
