Schwielowsee (dpa/SN). Prezidentka Braniborskeho krajneho sejma Ulrike Liedtke je namołwjała, wopomnjeću na spjećowarjow přećiwo nacionalsocializmej zblědnyć njedać. „Woni su jednali, město toho zo bychu so wotwobroćili. Woni su swój hłós pozběhnyli, město toho zo bychu mjelčeli“, rjekny Liedtke składnostnje dźensnišeje 76. róčnicy zwrěšćeneho bomboweho atentata na Hitlera. Wona namołwješe, w zmysle atentatnikow za zachowanje demokratije so zasadźeć.
Nahubniki wukazane
Canberra (dpa/SN). Druhe najwjetše město Awstralskeje Melbourne je přiběraceje ličby z koronawirusom natyknjenych wukazało, zo trjebaja ludźo nahubniki. Naposledk běchu w staće Victoria ze stolicu Melbourne 363 nowych padow korony a tři smjertne wopory jako sćěh wirusa zwěsćili. Wot srjedy dyrbi kóždy z pjeć milionow wobydlerjow Melbourna, kiž dom wopušći, škit před hubu a nosom měć. Kohož bjez nahubnika lepja, tomu hrozy pokuta 200 awstralskich dolarow.
Wojacy USA měli wostać
Waršawa (dpa/SN). Woprawdźe sylny muž Pólskeje Jarosław Kaczyński je připowědźił, zo chcył knježerstwo kraja po lětnich prózdninach wobšěrnje přetworić. Ministerski prezident Mateusz Morawiecki ma přiwšěm w zastojnstwje wostać, zdźěli předsyda knježerstwoweje strony Prawo a sprawnosć (PiS) powěsćerni PAP w rozhłosowym přinošku.
Po měnjenju wobkedźbowarjow reaguje 71lětny tak na njewočakowany słaby wuslědk kandidata PiS při prezidentskich wólbach wčera tydźenja. Mějićel zastojnstwa Andrzej Duda móžeše swoju funkciju jeno přewšo snadnje přećiwo swojemu wužadarjej Rafałej Trzaskowskemu zakitować. Tajki wuslědk maja mnozy za jasne znamjo njespokojnosće wolerjow z politiku knježerstwa.
Nadrobnosće abo mjena njeje Kaczyński žane mjenował. Wón pak připowědźi, zo nochcył jenož w knježerstwje ale tež w knježerstwowej stronje PiS změny přesadźić. Nimo toho ma plan „repolonizacije“ medijow, zo bychu knježerstwu přichilenišo rozprawjeli.
Brüssel (dpa/SN). Po jasnych wuspěchach, schwalić pomocny paket Europskeje unije k wožiwjenju hospodarstwa po koronakrizy, su wurjadny wjeršk EU dźensa rano hišće raz podlěšili. Rěčnik Rady EU Charles Michel je wobdźělnikam dalši namjet předpołožił. Tón je na to wusměrjeny podźěl popłatkow, kotrež wot korony wosebje potrjechenym krajam jako dar přewostaja, na 390 miliardow eurow pomjeńšić. Po prěnim planowanju měješe to 500 miliardow eurow być. Kompromis pak njeje hišće dowujednany. Jednanja běchu w rańšich hodźinach přetorhnyli a na 14 hodź. přepołožili. Tak traje pjatk zahajeny wjeršk 27 statnych a knježerstwowych šefow hižo nětko dwaj dnjej dlěje hač planowane. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) bě zhromadnje ze statnymi a knježerstwowymi šefami cyłu nóc za kompromisom pytała.
Skupina tak mjenowanych „zlutniwych“ krajow – Awstriskeje, Šwedskeje, Danskeje, Nižozemskeje a Finskeje – bě so spočatnje tomu spjećowała, pjenjezy jako dar wupłaćić, chcyjo je jenož jako kredity přewostajić, kotrež maja so wróćić.
Z paduchom stał je so swědomity młody wučer w japanskim Tokiju, zo by rano dypkownje w šuli był. Do toho bě sej wón po swjedźenju z přećelemi w ćahu wusnył a hakle w susodnej prowincy wotućił. Dokelž bě mjeztym posledni ćah domoj wotjěł a puć pěši předołhi, hrabny sej wón cuze koleso. W 2 hodź. pak policistam napadny, kotřiž jeho sobu na stražu wzachu. Hač je młody wučer přiwšěm hišće dypkownje do šule přišoł, njeje znate.
Hoberske roje lětacych mrowjow je britiska wjedrarnja Met Office na radarowym wobrazu zwěsćiła. Štož wupadaše při prěnim napohledźe kaž dešćikowe mróčele nad juhowuchodom Jendźelskeje, běchu mrowje. Na ćopłych, włóžnych a měrnych dnjach w lěću móža so wone z masami rozmnožić. Minjene lěta su tež zas a zaso tenisowe turněry w Wimbledonje domapytali.
Karlsruhe (dpa/SN). Zasahowanje stata na wosobinske daty wužiwarjow mobilnych telefonow a interneta, zo by skućićelow přesćěhał a terorizm wotwobarał, je nadměrne. To je Zwjazkowe wustawowe sudnistwo rozsudźiło. Tuchwilne rjadowanja ranja zakładne prawo na informaciske samopostajowanje a na telekomunikaciske potajnstwo, sudnistwo dźensa zdźěli. Policija smě sej daty jenož wobstarać, ma-li podhlad na njeskutk abo konkretne wohroženje.
Scholz informowany był
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy financny minister Olaf Scholz (SPD) wě hižo połdra lěta wo podhledźe financneho dohladowanskeho zarjada Bafin přećiwo koncernej Wirecard, z kotrehož akcijemi na bursy wikuja. To wuchadźa z rozprawy financneho ministerstwa financnemu wuběrkej zwjazkoweho sejma. W rozprawje rěka, zo běchu Scholza w februaru 2019 wo podhledźe wičneje manipulacije informowali. Wirecard poda w swojich bilancach 1,9 miliardow eurow, kotrež scyła njeeksistowachu. Koncern je mjeztym plajte.
Zaso prěnje rozmołwy
Brüssel (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo 27 krajow Europskeje unije wuradźuja dźensa a jutře w Brüsselu wo 750 miliardow eurow wopřijacym planje EU k přewinjenju koronakrizy. Zwjazkowy wonkowny minister Heiko Maas (SPD) rěčeše wčera wo „historiskej šansy“ a warnowaše před zwrěšćenjom wjerška.
Hač so statni a knježerstwowi šefojo woprawdźe dojednaja, njeje dawno hišće wěste. Wobkedźbowarjo liča z wobćežnymi jednanjemi. „Dojednanje njeje zaručene, nawopak, mamy hišće tójšto diferencow“, rjekny zastupnik EU wčera w Brüsselu.
Jedyn z najwjetšich problemow je namjet, wobarać so ze zhromadnym konjunkturnym a inwesticiskim programom 750 miliardow eurow hospodarskej krizy, kotruž je koronawirus zawinił. Pjenjezy měli wšitke staty zhromadnje jako kredit brać a zdźěla wosebje potrjechenym krajam kaž Italskej abo Španiskej darić. To pak maja ći, kotřiž su derje z krizy přišli, za njesprawne.
Drježdźany (dpa/SN). Prezident Sakskeho krajneho sejma Matthias Rößler je 119 zapósłancow parlamenta wčera do lětnjeje přestawki rozžohnował a jim zdobom dobre dźěło wobswědčił. „Smy stronsku politiku na zajimy kraja wusměrili“, rjekny wón hladajo na koronakrizu. W tym zwisku bě krajny sejm w aprylu změnu wustawy wobzamknył, zo móhł kraj prěni króć po lěće 2006 zaso kredity brać a so tak zadołžić. Tež opozicija AfD a Lěwicy bě tomu přihłosowała. To je hladajo na jara polarizowanu towaršnosć naspomnjenjahódny parlamentariski wukon, Rößler měnješe.
„Dodźerženje wotstawka, desinfekcija a nahubniki njejsu parlamentariske dźěło runjewon wolóžili, njejsu pak je tež haćili. Hdyž móžemy so nětko poněčim zaso k normaliće wróćić, je to zdobom wuslědk konsekwentneho jednanja w nalěću“, Matthias Rößler podšmórny.
Přichodne wulke wužadanje sejma budźe debata wo nowym etaće w decembru.