Cluj-Napoca/Flensburg (SN/BŠe). W sekreteriaće Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) je změna personala předwidźana. Generalna sekretarka Susann Šenkec poda so na hižo dlěje planowane sabatowe lěto. Jeje nadawki přewozmje nětko Éva Adél Pénzes, kotraž dźěła tuchwilu za FUEN w Berlinskim běrowje. Tole wozjewi prezident organizacije Loránt Vincze minjeny kónc tydźenja na kongresu w rumunskim Cluju-Napoce. Dale skedźbni wón na to, zo je dźěło prezidenta dale a wobšěrniše. Runje w zwisku z iniciatiwu Minority SafePack (MSPI) bě Vinzce loni wjele po puću. Tak měła organizacija wo tym rozmyslować, zastojnstwo hłownohamtsce wukonjeć dać. Tole měło so přepruwować. „Tu njeńdźe wo wosobu, ale wo přichod FUEN“, prezident podšmórny.
Tuchwilu ma sekreteriat FUEN tři stejnišća, a to w Flensburgu, Berlinje a Brüsselu z cyłkownje jědnaće sobudźěłaćerjemi. Poslednje mjenowane stejnišćo chcedźa přichodnje dale wutwarić a tam dalše dźěłowe městno zarjadować.
Brüssel (dpa/K/SN). Byrnjež Grjekska hižo chětro lutowała, dyrbi wona na krute připrajenje noweho kredita dale čakać. Financni ministrojo eurokrajow njemóžachu so wčera w Brüsselu dojednać. Pječa bě Grjekska chcyła wyše spušćenja dołha docpěć, hač běchu je tamne eurokraje namjetowali. K tomu žada sej Mjezynarodny měnowy fonds přidatne přizwolenja, zo by so na pomocnym programje zaso wobdźělił, štož sej předewšěm Němska přeje.
Dialog wo klimje
Berlin (dpa/K/SN). W stolicy Němskeje wotměwa so dźensa a jutře Pětrohródski klimowy dialog, na kotrymž su zastupnicy knježerstwow wjac hač 30 krajow wobdźěleni. Na informelnej wuměnje, słužacej hłownje přihotam nowemberskeho wjerška UNO wo klimje w Bonnje, porěča dźensa tež němska kanclerka Angela Merkel (CDU). Słowa jimał je so tohorunja premier Republiki Fidźi Josaia Voreqe Bainimarama. Republika Fidźi budźe klimowej konferency předsydować, Němska ju jenož wuhotuje.
Pruwuja wólbne wokrjesy
Białystok (dpa/SN). W Pólskej su prěnich čłonow noweje dobrowólneje milicy spřisahali, kotruž bě lěta 2015 nastupjene narodnokonserwatiwne knježerstwo strony Prawo a sprawnosć nastajić dało. Zakitowanski minister Antoni Macierewicz rěčeše na swjatočnej ceremoniji w Białystoku wo symboliskim starće, pólsku armeju znowa forměrowacym.
Na dalšich ceremonijach w Lublinje a Rzeszowje chcedźa něhdźe 400 wojowarjow spřisahać. Hač do lěta 2019 maja paramilitariske jednotki něhdźe 50 000 čłonow měć. Za to zmištruja dobrowólni, kotřiž nimaja žane wojerske znajomosće, 16dnjowske zakładne wukubłanje. Woni maja wusko z pólskim wójskom dźěłać a kraj před nadpadami škitać. Prěnje tři z cyłkownje 17 brigadow póńdu na wuchodnu mjezu kraja. Po wudyrjenju krizy na Ukrainje čuje so Pólska wot Ruskeje wohrožena. Ciwilisća dóstawaja za swoje zasadźenje 125 eurow měsačnje. Opozicija kritizuje, zo pjenjezy při modernizowanju wójska pobrachuja.
Jerusalem/Betlehem (dpa/K/SN). Swój prěni wopyt Israela wužiwa prezident USA Donald Trump naležnje za to, napjelnić měrowy proces na Bliskim wuchodźe z nowymi impulsami.
Tak je wón wčera z israelskim premierom Benjaminom Netanjahuwom jednał, a dźensa dopołdnja w Betlehemje zetka so z prezidentom Palestinjanow Mahmudom Abbasom. Trump při tejle składnosći zwurazni, zo je zwólniwy po- srědkować zrěčenje z Israelom. Nastupajo měrowe jednanja bě so Netanjahu wčera prěni raz optimistiski wuprajił. Připołdnju je Trump w Jerusalemje při wopomnišću Yad Vashem wěnc połožił. Po tym wopyta Israelski muzej. Tam jimaše so tež słowa a přednjese přitomnym zakładne rysy swojeje bliskowuchodneje politiki. Znowa napomni wón k tomu, konflikt z Palestinjanami na měrliwe wašnje rozrisać. Nawječor je Trump do Italskeje wotlećał a w Romje prěni raz na europsku pódu stupił.
Mnichow (dpa/SN). Krótko po zwjazkowej kanclerce Angeli Merkel (CDU) chce so tež předsyda CSU Horst Seehofer z ukrainskim statnym prezidentom Petrom Porošenkom zetkać. Za to chce so bayerski ministerski prezident jutře do Kijewa podać. Při tym ma w prěnim rjedźe wo komplikowane połoženje na wuchodźe Ukrainy hić. Tam mjeztym dlěje hač tři lěta knježerstwowe jednotki přećiwo proruskim separatistam wojuja. Hakle minjenu sobotu běštaj so Seehofer a Porošenko w hóstnym domje zwjazkoweho knježerstwa w braniborskim Mesebergu njedaloko Berlina zetkałoj.
Petr Porošenko bě Horsta Seehofera na Mnichowskej wěstotnej konferency spočatk lěta do Kijewa přeprosył. „Wón je mi prajił, zo njemóžu jenož Putina wopytać, ale tež jeho w Kijewje“, Seehofer nowinarjam rjekny.
Chrobłaj paduchaj staj spjacemu mužej w Ludwigshafenje mandźelski pjeršćeń pokradnyłoj. 44lětny bě sej na parkowej ławce we wječornym słóncu tak kruće wusnył, zo móžeštaj njeznataj jemu pjeršćeń z porsta sćahnyć. Mjezwočo pomolowaštaj jemu na to z barbjenčkom. Jako muž wotući, so paduchaj zminyštaj.
Priwatne lětadło bywšeje rock’n’rolloweje legendy Elvisa Presleyja (1935–1977) tuchwilu na internetnej awkciji přesadźuja. Najwyši poskitk za lětanjanjekmany nastroj bjez motorow a z wobškodźenjemi je 126 000 dolarow, kaž awkciski dom w kaliforniskim Agoura Hills zdźěla. Kónčna płaćizna lětadła typa Lockheed drje budźe wyša. Lětadło je luksurioznje wuhotowane. Sedła su z čerwjenym somotom poćehnjene. Mikrožołma a telewizor njepobrachujetej. Mašina steji dlěje hač 30 lět na lětanišću w New Mexiku.
Cluj-Napoca (SN/BŠe). Koparska europeada 2020 wotměje so pola Korutanskich Słowjencow. Wo tym su sobotu delegaća na 62. kongresu Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) w rumunskim Cluju-Napoce rozsudźili. Prěni raz mějachu zamołwići wo dwěmaj namjetomaj wothłosować. Tak běchu so štyri mjeńšiny při němsko-danskej mjezy zjednoćili a z wulkim nałoženjom zhromadnu prezentaciju zdźěłali. Tež Korutanscy Słowjency běchu dwě lěće koncepciju za europedu 2020 wuwili. Emocionalna narěč Marka Loibneggera, film a kampanja pod hesłom „Zhromadnje jónkrótni“ běchu delegatow skónčnje přeswědčili. 136 ze 179 pósłancow narodnych mjeńšin so rozsudźi přewjesć europeadu w Korutanskej, 36 hłosowaše za koncepciju mjezy přesahowaceho sportoweho podawka, sedmjo so hłosa wzdachu. Zo bě rozsud přiwšěm tajki jasny, njebě nichtó wočakował. To je signal awstriskemu knježerstwu, wšako njemóže mjeńšina swoju rěč w zjawnosći tak wužiwać, kaž mamy my Serbja to za samozrozumliwe.
Brüssel (dpa/SN). Němska z tym liči, zo budu jednanja z Wulkej Britaniskej wo wustupje kraja z EU přewšo wobćežne. Poprawom móžetej wobě stronje jeno přěhrać, rjekny statny minister za europske naležnosće Michael Roth dźensa w Brüsselu. Njeńdźe wo to, Wulku Britanisku za dźělenje wot EU chłostać, wón rjekny. Wažne je, zo ma 27 zbywacych krajow EU zhromadne měnjenje.
Start rakety wobkrućili
Seoul (dpa/SN). Kaž Sewjerna Koreja wobkruća, bě najnowši start rakety „perfektny“. Mócnar Kim Jong Un je mjeztym přikazał, serijowu produkciju rakety zahajić a brónjowy system nastajić. Raketa je pječa kmana, atomowe brónje nosyć a teritorij USA docpěć. Po informacijach Južneje Koreje je Sewjerna Koreja wčera raketu startowała, kotraž zamóže wjacore sta kilometrow daloko lećeć. Rezolucija Bjezstrašnostneje rady UNO tajke raketowe pospyty zakazuje.
Madźarojo demonstrowali