Wojerecy (SiR/SN). Wjace hač sto hudźbnych šulerjow je so sobotu a njedźelu na 27. regionalnym wubědźowanju „Młodźina hudźi“ we Wojerecach wobdźěliło.
Johanna Šołćic hudźeše z přewodom wučerki Solveig Seiler (klawěr) na prěčnej pišćałce. Wona předstaji wobdźěłanja a kompozicije z pjera Petera Maisa, Christopha Willibalda Glucka, Costela Puscoina a Daniela Hellbacha. Johanna běše najmłódša wobdźělnica Wojerowskeje hudźbneje šule. Podpěru dósta wona wot hudźbneje pedagogowki Theje Hanspach. Johanna bě sydomlětna z instrumentalnej wučbu započała. „Prěčna pišćałka ma wosebje w cyrkwjach cyle wosebity zwuk“, wona rjekny. Po jenož jednym lěće wuwučowanja je ju wučerka za wubědźowanje namjetowała. „Nochcu scyła na kóždy pad dobyć. Dźe wo to dožiwić, kak so tajke wubědźowanje wotměwa“, holca měnješe. Kaž jeje mać Christin Šołćina a wowka Hana Beckelowa rozprawještej, su tež dalše dźěći swójby hudźbnje wobdarjene. A serbšćinu hajić je jim runje tak wažne. Johanna chodźi do Ralbičanskeje šule, hdźež wšědnje serbsko-němsku dwurěčnosć pěstuje.
Hans-Joachim Gawor slědźi na wjace hač 500 kilometrach za historiskimi měznikami (Grenzsteine) wot rěki Witka hač k Běłemu Halštrowej. Za swój angažement bu loni z čestnym wopismom Sakskeho myta za přeslědźenje domizny wuznamjenjeny.
Zeleno-běłe a čorno-běłe su krajne barby markěrowane. „Skrótšenka KS steji za kralestwo Saksku a skrótšenka KP za kralestwo Prusku“, rozłožuje domiznowědnik Hans-Joachim Gawor z Rakec wo mězniku čisło 138 njedaloko Njedźichowa (Bernsdorf) z lěta 1815. Tón saha jako pjenk ze zemje. Kamjeń słuša k 288 znowa namakanym a zdźěla wotkrytym měznikam a kopijam z něhdy 381 podłu něhdyšeje saksko-pruskeje hranicy. Wot lěta 2007 Hans-Joachim Gawor intensiwnje za nimi slědźi. Wón chce swědki stawiznow domizny za přichodne generacije zachować.
Postupowaca digitalizacija towaršnosće kaž tež demografiska změna wjedźetej k wobšěrnym změnam tež na dźěłowych wikach. Nowe wobłuki, wosebje w posłužbowym sektorje, nastawaja. To su zdobom nowe žadanja na tam skutkowacych a na powołanja z wosebitymi narokami a zakładami. Pomoc, w tymle wuwiwacym so swěće dźěła a raznje měnjatych powołanjow so orientować, skića powołanske wiki. Jedne z wulkim wusměrjenjom su Drježdźanske wiki „Karrierestart“, kotrež so mjeztym 20. raz wotměchu.
Přiběrace socialne posłužby
Wóslink (UH/SN). Wot lěta 2012 je srjedźna šula we Wóslinku swobodna ewangelska šula. Přisłušnosć ke konfesiji pak njeje wuměnjenje, zo bychu zajimcy na kubłanišću wuknyć móhli. Wjele bóle słušeja k zakładam swójbne začuće zhromadnosće a křesćanske hódnoty, kaž mjezsobna kedźbnosć a pomocliwosć.
Mjeztym 22 lět přewjeduja we Wojerecach projekt „Přećiwo zabyću“. Tón je do zjawneho žiwjenja a myslenja ludźi města kruće zakótwjeny. Wšako posrědkuja šulerjo swoje nazhonjenja w projekće přichodnym kaž tež předchadźacym generacijam.
Wojerecy (SN/MiR). Lětuši šulerski projekt „Přećiwo zabyću“ bliži so swojemu wjerškej. Intensiwne rozestajenje z nacionalsocialistiskim časom w Němskej nětko z knižnym čitanjom dale dźe. Pjeć Wojerowskich projektowych šulow je do kompleksa zarjadowanjow zapřijatych. „Tuchwilu mamy wjetše lětniki, kotrež so z temu zaběraja. W februaru změja šulerjo mjeńšich lětnikow składnosć, so do doby nacionalsocializma zanurić“, rozłožuje zamołwita za politisko-historiske projekty z wuchodosakskeho regionalneho dźěłanišća za kubłanje, demokratiju a žiwjenske perspektiwy (RAA) Wojerec Erika Xenofontov.
Ralbicy (aha/SN). Na Serbskej wyšej šuli Ralbicy drje so wčera někotři wuknjacy dźiwachu, widźeć tam wjacore dotal njeznate dźěći. Přičina bě, zo mějachu šulerjo nětčišeho 4. lětnika z Worklec, Chrósćic a Pančic-Kukowa składnosć so tam rozhladować. Wěcownje a sebjewědomje šulerjo 9. lětnika jich po šuli přewodźachu. Na pózdnim popołdnju wužiwachu tež starši přiležnosć, sej wuwučowanske móžnosće na kubłanišću zbližić.
Šulerjo a wučerjo běchu zhromadnje a z angažementom dźeń wotewrjenych duri přihotowali. To je mnohim hosćom napadnyło, štož w rozmołwach tež wuzběhnychu. Tomu njebě jenož w stawizniskim kabineće tak, hdźež je Uwe Macka z překwapjacej ideju tež staršich zapřijał swoje stawizniske znajomosće dopokazać. Jan Rjeda je na hižo před lětom předstajene rěčne znajomosće ze šulerjemi 7. lětnika nawjazał a z nimi nazwučował program na temu „Cyły swět w Delanach“ w štyrjoch rěčach: serbsce, němsce, rusce a jendźelsce.
Kulow (AK/SN). Serbšćina słuša na Wyšej šuli „Korla Awgust Kocor“ Kulow w nošerstwje města dale ke kruće zakótwjenym wobsaham kubłanja. „49 z cyłkownje 283 šulerkow a šulerjow wuknje tuchwilu serbsku rěč po koncepće 2plus. Za Kulowski region smy derje nastajeni“, podšmórny direktorka Ines Lešowa na dnju wotewrjenych duri minjenu sobotu.
Sabina Młodźinkowa z Ćiska a Zuzana Rječelina z Kulowca wuwučujetej na Kulowskej wyšej šuli serbšćinu wot 5. do 7. lětnika; Pia Miklowa podawa wuměłske kubłanje w serbskej rěči, Marcel Rjelka tež zemjepis. W jednotliwych modulach – potajkim z wopřijećemi a sadami – zapřijimaja serbšćinu tež w předmjetach informatika, technika-kompjutery, biologija a stawizny.
„Wažne nam je, zo šulerjo z wjeselom serbšćinu wuknu, zo hordosć na rěč wuwiwaja. Kładźemy tuž wulku wažnosć na dobre wurjekowanje“, wuswětli Młodźinkowa. K dnjej wotewrjenych duri bě jeje rjadowniska stwa z wučbnym a informaciskim materialom derje spřihotowana. Mjez druhim předstajichu projekty kaž „Serbska drasta“, „Jutry“ a „Krabat“.
Radwor (CK/SN). Štabik so žehleše a so lochce zapali. Z eksperimentom dopokaza Carl Henka, zo při spalenju kaliumpermanganata kislik nastawa. W dalšim pospyće demonstrowaštaj wón a Chantal Hobke nastaće praskateho płuna (Knallgas). Šulerjej 10. lětnika Radworskeje wyšeje šule mataj chemiju rady a tež hižo dokładne předstawy wo swojim přichodźe. Carl chce so z klimowym technikarjom stać, Chantal chce na dale wjeducu šulu hić. Na dnju wotewrjenych duri na swojej šuli minjeny pjatk běštaj wonaj wobstajnje woblěhowanaj. „Njewočakowano wjele zajimcow“ zwěsći wučerka biologije Andrea Jurkowa w swojim fachowym kabineće. Runje tak tež diplomowa socialna pedagogowka Edith Šurowa někotre rumnosće dale. Wona chce staršim wuswětlić, zo su šulerjo 5. lětnika najebać wjetšu samostatnosć přeco hišće dźěći. Wjeseleše so tuž, zo starši jeje mały naprašnik pilnje wupjelnjachu. Šulske socialne dźěło maja w Radworskej šuli wot lěta 2011.
Choćebuz (SN/JaW). Dźěłanišćo za serbske kubłanske wuwiwanje (ABC) w Choćebuzu je njedawno druhi dźěl kompjuteroweje wuknjenskeje hry „To jo kócka wuwlakła II“ wudało. Kaž ABC w medijowym wozjewjenju zdźěla, poskićeja tak šulerkam a šulerjam interaktiwne zwučowanske móžnosće. Awtor hry Marko Měškank powěda ze žiwjenja dweju kóčkow. Fota a małe filmy je Měškank sam wuzwolił a natočił.
Hrajerjo dyrbja hladać, što kóčka čini, a runočasnje prawu činitosć nakliknyć, za čož podawa kompjuter tři móžnosće. Je-li wotmołwa prawa, słyši hrajer wotpowědnu sadu, kotruž ma wospjetować. Jako bonus je CDji přidata hra „To jo kócka wuwlakła I“. Nowostka je mjez druhim w Choćebuskej Lodce na předań.