Wjace hač wučer mjez ludom
Mysle k 50. posmjertninam docenta a spisowaćela Jurja Wjele
Jurij Wjela (4. měrca 1892–6. apryla 1969) je w mojim spomnjeću přećelny, dostojny a měrny čłowjek z wysokim etosom a wobšěrnej wědu, a wón njebě jeno za mnje čłowječny a narodny přikład.
Zeznach česćeneho wučerja Wjelu, jako nastupi wón 1948 městno jako direktor Serbskeje wyšeje šule. Přińdźech do 9. lětnika a wón bě naš rjadowniski wučer. Wobaj běchmoj štyri lěta na šuli. Wón dźěše 1952 jako docent na Serbski pedagogiski institut do Małeho Wjelkowa, ja podach so na studij do Lipska.
Wězo zeznach tež literata Wjelu, kiž bě jako prozaist a dramatikar připóznaty. Powědančka běše hižo do Prěnjeje swětoweje wójny wozjewił, a mjez wójnomaj nastachu po zaběranju ze serbskimi stawiznami hry kaž „Knjez a roboćan“ (1931), wo bědźe w serbskej wsy za čas feudalizma, a „Naš statok“ (1937), wo žiwjenju Serbow w Třicećilětnej wójnje. A přećiwo hitlerskemu režimej měritej so „Zhubjena njewjesta“ (1935) a „Paliwaka“ (1936).
Klawsura jako poradźeny zazběh diskusije
Kubłanska klawsura wo wuslědkach ewaluacije Witaj-kubłanja na zakładnych šulach Delnjeje Łužicy bě wčera w Choćebuzu zazběh, ze zwěsćenym njespokojacym stawom podawanja delnjoserbšćiny so wobšěrnje rozestajeć a puće do přichoda pokazać.
Choćebuz (SN/at). Rěčny centrum WITAJ wuhotowa z podpěru župy Delnja Łužica njezjawne zarjadowanje, zo by zakład tworił za zaměrnu zaběru z wuslědkami ewaluacije. Wjace hač 40 wobdźělnikam, kotřiž so hłownohamtsce abo čestnohamtsce na rěčnym polu angažuja, poda dr. Viktor Zakar, wotrjadnik delnjoserbskeje wotnožki RCW, zawod do ewaluacije. Při tym mjenowaše někotre swójske nastorki za móžne jednanje Domowiny, kaž stej to na adresu Braniborskeje zdźěłanje standardow za bilingualnu wučbu abo za delnjoserbsku stronu naprawy za dalekubłanje wučerjow. Nawodnica RCW dr. Beata Brězanowa porěča wo wuknjenskim procesu a wo faktorach, kotrež jón wobwliwuja.
Na staršich njezabyć
Staršim a dźěćom so předstajili
„Analyzy rěčneho stawa jara paruju“
Z wučerskeje swójby pochadźaca je čas žiwjenja ze serbskim kubłanjom wusko zwjazana. Nětko zakónči Ludmila Budarjowa sedmy žiwjenski lětdźesatk. Přiležnosć to Axelej Arltej so z njej rozmołwjeć.
Sće rodźena Nawkec. Je z tym mjenom narodna wučerska winowatosć zwjazana?
L. Budarjowa: Mój dźěd Michał Nawka bě wučer a je 1946 Serbski wučerski wustaw załožił. Jeho mandźelska bě rodźena Andrickec. Tež z jeje přiwuznistwa su wučerjo wušli. Wonaj měještaj třinaće dźěći. Z nich stachu so štyrjo z wučerjom, mjez nimi naš nan. Nas je doma jědnaće dźěći było a z nich stachu so třo z wučerjom. W swójbnej tradiciji je wučerske powołanje, nimo lěkarskeho, stajnje jara dominowało.
Na čo so Wy nastupajo rozsud za powołanje přeco zaso dopominaće?
Rěča drje wo tym, ale njestawkuja
Budyšin (SN/MiR/JaW). Šwedowka Greta Thunberg ze swojej akciju „Fridays for future“ – pjatk do šule njechodźić, ale wo škit klimy wojować – wulki mjezynarodny zajim zbudźa. Tež w Němskej dale a wjac šulerjow jeje přikład sćěhuje, w Berlinje a Mnichowje, w Lipsku, Drježdźanach a dalšich městach.
Dźěławosć institucijow sej zbližili
Nawodnicu rozžohnowali
Chrósćicy (LB/SN). Po 19 lětach nawodnistwa Chróšćanskeje pěstowarnje je so zašły pjatk Angela Młynkowa z kubłanišćam rozžohnowała a so na zasłuženy wuměnk podała. Po krótkim programje dźěći dźakowachu so jej za spušćomne skutkowanje w mjenje Serbskeho šulskeho towarstwa jako nošerja předsydka Ludmila Budarjowa, wjesnjanosta Marko Kliman (CDU), staršiska rěčnica Katharina Jurkowa, kubłarki a syła dźěći. Wone běchu za nju wulku knihu z dopomnjenkami spaslili.
Angela Młynkowa spominaše na wusahowace podawki za čas swojeho nawodnistwa, kaž programy z dźěćimi, wjacore wulke powodźenja pěstowarnje a na dalekubłanja pola narodnych mjeńšin kaž Bretonow we Francoskej abo Ladinjanow w Italskej.
Ralbičenjo hosćićeljo lětušeho UNESCO-campa
Budyšin/Ralbicy (SN/mwe). Serbska wyša šula Ralbicy je hosćićelka lětušeho UNESCO-campa, kotryž so hač do jutřišeho pjatka w Budyšinje a Ralbicach wotměwa. Jako jedne z dwanaće projektowych kubłanišćow UNESCO w Sakskej zamołwja delanske za wobsah pod hesłom „Do přirody a kultury serbskeje hornjeje Łužicy so zanurić“. Kóžda UNESCO-šula – mjez druhim z Lipska, Plauena a Žitawy – je po jednym koordinatoru a štyrjoch šulerjach 5. do 9. lětnika na projektnym campje wobdźělena.
55 hosći přebywa w Budyskej młodowni a je sej zawčerawšim po witanju po měsće dundajo Budyšin wotkryło. Samsny wječor prezentowachu wšitke šule na prěnjej dźěłarničce swoje aktualne wuslědki projekta „přiroda a starosćiwy wobchad z njej“.
Kak wobhladniwje Jan Šołta z Konjec ze swojimi pčołkami wobchadźa, nazhonity pčołar šulerjam wčera rozłoži. We wobłuku dźěłarničkow su holcam a hólcam kaž tež jich přewodźerjam w Ralbičanskej šuli pokazali, kak jutrowne jejka debja a sački tykaja, a předstajichu jim serbsku narodnu drastu. Wučer Uwe Macka wjedźeše hosći po wsy a poby z nimi na Ralbičanskim kěrchowje.
