Berlin (dpa/SN). Nowy generalny sekretar SPD Mattias Miersch namjetuje hladajo na roztřěskanosć politiskeje krajiny w Němskej, wo fleksibelnišich knježerstwowych zwjazkach rozmyslować. „Najskerje dyrbimy swój strach před nowymi formami knježerstwoweho dźěła wotpołožić“, rjekny Miersch nowinarjam. „W druhich krajach maja mjeńšinowe knježerstwa a druhe formy kooperacije, kotrež njeměrja so na krute koalicije.“
Ruske truty wotwobarali
Kijew (dpa/SN). Ukraina je po swójskich informacijach minjenu nóc njewšědnje wulki nadpad Ruskeje z trutami wotwobarała. Wot wčera wječora su cyłkownje 135 ruskich bojowych trutow zličili, ukrainske wójsko zdźěla. Z nich su znajmjeńša 80 wottřělili, 44 powětrowych objektow je so z radarowych wobrazowkow zminyło. W stolicy Kijewje knježeše powětrowy alarm. Ruska přiběrajcy spyta, z trutami njeměr w kraju šěrić.
Njewjedra w Francoskej
Brüssel (dpa/SN). Čłonske kraje EU chcedźa wotsunjenje wotpokazanych požadarjow azyla pospěšić. K tomu chce europska komisija pod nawodom Ursule von der Leyen po najspěšnišim puću předźěłanu wersiju aktualnych zakonjow předpołožić, w Brüsselu zdźělichu.
Rjap skrućili su w tym zwisku tež Pólskej. Ministerski prezident Donald Tusk bě připowědźił, zo chcył při wuchodnej mjezy kraja prawo na azyl nachwilnje zběhnyć. EU wupraja Pólskej swoju solidaritu, runje tak kaž wšitkim krajam, kotrež wužadanje migracije přiwzaja. Von der Leyen rjekny, zo hodźa so naprawy do prawniskeho ramika EU, „hdyž su nachwilneho razu a přiměrjene“. Tež Němska postupowanje Pólskeje zakituje.
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je dźensa dopołdnja wo tak mjenowanym wěstotnym pakeće amploweje koalicije wuradźował. W běhu dnja chcychu nowy zakoń wobzamknyć. Po wočiwidnje islamistiskim nadpadźe w Solingenje bě amplowa koalicija SPD, Zelenych a FDP předewzaće nastorčiła.
Předwidźany je powšitkowny zakaz nožow na zjawnych zarjadowanjach. Wupokazanym požadarjam azyla chcedźa srědki šmórnyć, hdyž je po tak mjenowanych Dublinskich prawidłach druhi europski kraj za nich zamołwity. Při terorowych přepytowanjach je přichodnje přirunowanje biometriskich datow w interneće móžne, hdyž sudnistwo tole kriminalnym zarjadam dowoli.
Erfurt (dpa/SN). Sydom tydźenjow po wólbach krajneho sejma w Durinskej su CDU, SPD a Zwjazk Sahry Wagenknecht (BSW) šansy zhromadneho dźěła pruwowali a wjacore sonděrowanske rozmołwy přewjedli. Wuslědki kónc septembra zahajenych rozmołwow chcychu w běhu dnja prezentować. Po dosć konstruktiwnych rozmołwach chcedźa předsydstwa třoch stronow rozsudźić, hač zasadne jednanja wo wutworjenju tak mjenowaneje koalicije ćernjowki zahaja. CDU, kotraž prócuje so ze swojim stronskim a krajnym předsydu Mariom Voigtom po dźesać lět trajacej opoziciji wo zastojnstwo ministerskeho prezidenta, chce dźensa wječor rozsudźić, hač koaliciji ćernjowki přihłosuje. Strona Sahry Wagenknecht wobstawa dale na wotrězku k diplomatiskemu prócowanju k skónčenju wójny w Ukrainje. Wona chcyše předsydstwo hišće dźensa wječor zwołać.
Móžna koalicija CDU, BSW a SPD njeby w durinskim krajnym sejmje žanu wjetšinu měła. Najsylniša strona je AfD z předsydu Björnom Höcke na čole.
Waršawa. Pólski prezident Andrzej Duda je so minjenu wutoru w sejmje z narěču na zapósłancow parlamenta a na pólski lud wobroćił. Wón činješe to składnostnje prěnjeje róčnicy wuzwolenja noweho pólskeho knježerstwa Wobydlerskeje koalicije pod nawodom ministerskeho prezidenta Donalda Tuska. Dnja 15. oktobra 2023 běchu Polacy nowy sejm wuzwolili a při tym dotalne knježerstwo narodno-konserwatiwneje strony (PiS) wotwolili. Duda, kiž pochadźa z rjadow PiS, njelutowaše z kritiku. Minjene lěto bě po jeho słowach skerje struchłe. Wosom lět trajace knjejstwo PiS porno tomu „bě za Pólsku spomóžny čas“.
Radwor (SN/VaŽ). We wobłuku prózdninskich akcijow za dźěći při Serbskim eksperiMINT Campus Radwor wotmě so wčera napjata stacija k temje „Hudźba z kumštnej inteligencu“. „KI“ so dale a bóle rozšěrja. Wona zmóžnja mašinam, čłowjeske nadawki přewzać, z tym zo nawuknje problemy rozrisać a sama rozsudźić. Wužiwa algoritmy a daty, zo by mustry spóznała a z nazhonjenjow wuknyła. Dźewjeć lět stara Radworčanka Walentina Koklic rozprawješe zahorjena wo wotběhu dnja: Dźěći rozestajachu so najprjedy ze wšelakimi družinami ChatGPT a zeznachu rozdźěle mjez nimi. Po tym wobhladachu sej informatiwne widejo, w kotrymž wo lěpšinach a njelěpšinach KI-technologije diskutowachu.
Wiesbaden (dpa/SN). Aleje su impozantne přirodne pomniki a bytostne elementy přirody. Wosebje na sewjeru a wuchodźe Němskeje aleje dróhi pyša. Zdźěla historiske rynki hoberskich štomow su wohrožene, warnuja fachowcy hladajo na „Dźeń alejow“ zajutřišim, njedźelu. Hłowne problemy su přestarjenje štomow, wysoke zadźěwki za wosadźenje nowych alejow a stres, kotryž změna klimy štomam načinja. Najwjetše wužadanje je, z nowymi štomami stare štomy narunać a při tym strukturu zachować.
„Aleje w Němskej maja špatnu starobnu strukturu“, rjekny Jürgen Peters, profesor na wysokej šuli za naslědne wuwiće w Eberswalde. Najwjace alejow su před sto lětami abo zdźěla hižo do toho sadźili. Za wobchadnu wěstotu dyrbjachu hižo wjerški štomow sylnje wobtřihać. Nastate rany skića škódnikam dobre móžnosće, so zadobyć.
Aleje su mnohim zwěrjatam kaž překasancam domizna. Njetopyrje wužiwaja aleje za orientaciju. Pčołarjo waža sej aleje lipow. Nic naposledk su aleje „krasne dožiwjenje w přirodźe“, kotrež skića w kóždym počasu krasny napohlad.
Kostim znateje postawy za wodźidłom awta njeje šofera před chłostanku wuchował. Policija bě na awtodróze A45 pola Dortmunda w septembru awto błyskła, kotrež bě přespěšnje po puću. Na foće widźeć bě šofer z wjesołym kostimom na hłowje, kiž dopominaše na „srjódkaty monster“ z dźěćaceje telewizy. Jědnaće km/h přespěšnje a kostim na hłowje wunjesechu pokutu 40 eurow. Ta je mjeztym zapłaćena.
Měd pod pódušu je paducha w Mannheimje přeradźił. Policisća wuhladachu lěpjatu maćiznu, kotraž wjedźeše jich ze šule k bydlenskemu domej. Tam zajachu 27lětneho muža. W bydlenju namakachu zastojnicy lěpjatu z mjedom zamazanu drastu a dźěl rubizny. Paduch bě so do šule zadobył a při pytanju za pjenjezami kistu z mjedom powalił. Na to so někotre škleńcy rozbichu.