To a tamne (04.09.23)

Montag, 04. September 2023 geschrieben von:

Po zwadźe na awtodróze A 38 wusadźiła je šoferka wosoboweho awta swoju přećelku. 40lětna steješe sobotu wječor w 21 hodź. pola Großkorbetha – bjez mobilneho telefona – na kromje dróhi. Nimo jěducy šoferojo wołachu policiju. Zastojnicy dowjezechu žonu na dwórnišćo. Pjenjezy za ćah wona měješe, kaž rěkaše.

Z perfektnym wotlětom wjace hač sto balonow z horcym powětrom do wječorneho njebja su sobotu wječor 30. Warsteinsku mjezynarodnu Montgolfiadu zahajili. Po přestorčenju špatneho wjedra dla wot pjatka na sobotu njesteješe masowemu startej ničo wjace na puću. Po planje móžeše so 116 balonow před wjace hač 30 000 wopytowarjemi do njebja pozběhnyć. Nawal na zarjadowanje bě „hoberske“. Nachwilnje dyrbjachu swjedźenišćo zawrěć. Festiwal ze 150 mustwami traje hišće hač do soboty.

Kühnert: Zwada trěbna

Freitag, 01. September 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Generalny sekretar SPD Kevin Kühnert ma kontrowersne debaty w koaliciji za trěbne, zo by strona swoje zaměry přesadźiła. SPD njesměła jenož „pěknje to wotdźěłać, štož je w koaliciskim zrěčenju zapisane, ale měła tež nowe impulsy přinošować“, rjekny Kühnert dźensa w rańšim magacinje ARD. Při debatach wón tež zwadu njewuzamknje, „hdyž wojujemy wo dobru wěc“. Spokojnosć ze zwjazkowym knježerstwom je mjeztym na 19 procentow woteběrała.

Trump na termin njepřijědźe

Atlanta (dpa/SN). Bywši prezident USA Donald Trump přichodny tydźeń na předstajenje skóržby přećiwo njemu w zwisku z pospytanym wólbnym wobšudnistwom w zwjazkowym staće Georgia njepřijědźe. Wón nochce swoje prawo wužiwać, wosobinsce přitomny być, z dokumentow sudnistwa wuchadźa. Trump dale na tym wobstawa, zo njeje sej žaneje winy wědomy. Jemu wumjetuja, zo je spytał, wuslědki prezidentskich wólbow 2020 wobwliwować.

Rentowa reforma płaćiwa

Ludźo su so wčera w britiskej stolicy Londonje před tamnišim Kensingtonskim palastom zhromadźili, zo bychu princesnu ­Dianu wopominali. Diana, mnohim ludźom po wšěm swěće symbol nadźije w kralowskej swójbje, bě 31. awgusta 1997 při nócnej honjeńcy z fotografami bulwarnych nowin w Parisu w awće znjezbožiła a w chorowni wudychała. Foto: dpa/Frank Augstein

AfD w Sakskej 35 procentow

Freitag, 01. September 2023 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Lěto do wólbow krajneho sejma w Sakskej je AfD po woprašowanju instituta Insa w tutym zwjazkowym kraju na wodźacym městnje – jasnje před CDU ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera. AfD docpěje 35 procentow, nowinarjo rozprawjeja. CDU dóstanje 29 procentow. Dźewjeć procentow woprašanych by Lěwicu woliło, sydom procentow SPD, šěsć procentow Zelenych a pjeć procentow FDP. K dalewjedźenju tuchwilu knježaceje koalicije CDU, SPD a Zelenych drje njeby wjace dosahało. W Sakskej planuja 1. septembra 2024 přichodne wólby krajneho sejma. AfD tež po cyłej Němskej dale přidobywa. Bychu-li njedźelu wólby zwjazkoweho ­sejma byli, by so wona z 22 procentami z druhej najsylnišej mocu stała. SPD ­zhubi procent a ma 16 procentow. Unija polěpši so na 29 procentow, Zeleni maja 14 a FDP šěsć procentow.

Unija na dobro hospodarstwa

Freitag, 01. September 2023 geschrieben von:
Schmallenberg (dpa/SN). Nawodnistwo frackije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje je sep naprawow předpołožiło, z kotrymiž chcedźa chabłace hospodarstwo wožiwić a ludźi a předewzaća čujomnje podpěrować. „Němska nima špatne hospodarstwo, ale špatne zwjazkowe knježerstwo“, rěka w 14stronskej „Sauerlandskej deklaraciji“ pod hesłom „Gratu so přimać: Derjeměće zawěsćić, rozrost zaručić“. Nawodnistwo frakcije je dźensa z dwaj dnjej trajacej klawsuru pokročowało a prašenja wonkowneje a wěstotneje politiki Němskeje wobjednawało.

Bamž w Mongolskej přizemił

Freitag, 01. September 2023 geschrieben von:

Ulan Bator (dpa/SN). Bamž Franciskus je k zahajenju swojeje jězby do Mongol­skeje w stolicy Ulan Batoru dojěł. 86lětny je dźensa rano z wosebitej mašinu italskeho lětarskeho předewzaća Ita w monglskej stolicy přizemił. Tam wi­taše jeho wonkowna ministerka Batmunkh Battsetsegund. Młoda žona přepoda bamžej nopašk ze sušenym jogurtom, mongolskej wosebitostku. Je to tradicionalne wašnje witanja w kraju.

Je to prěni wopyt bamža w stawiznach w druhim najwjetšim kraju swěta bjez mórskeho pobrjoha. Bamž wostanje tam hač do póndźele. Dźensa nima wón po napinacej jězbje žane terminy planowane. Jutře chce so wón z wodźacymi zastupnikami stata zetkać. Po tym chce so wón z narěču na wobydlerjow wobroćić a so z duchownymi zetkać. W běhu wopyta wočakuja tež zetkanje mjez wjacorymi nabožinami, na kotrymž chce so tež farar rusko-prawosławneje cyrkwje w Ulan Batoru wobdźělić.

Ničo pomhało njeje

Freitag, 01. September 2023 geschrieben von:
Najnowše woprašowanje cyle jasnje pokazuje, zo wobsteji direktny zwisk mjez raznje woteběracej spokojnosću ludźi z dźěłom zwjazkoweho knježerstwa a přiběracej nahladnosću AfD. Po wšej Němskej docpěwa strona mjeztym rekordne 22 procentow a w Sakskej samo 35 procentow. Wuspěchi AfD pak zdobom dopokazuja, zo njejsu wšitke paniske naprawy přećiwo njej dotal ničo wunjesli: Wolerjam AfD wumjetować, zo su klepnjeni, je runje tak njewunošne kaž wšě prócowanja wustawoškita, stronu do prawicarsko-ekstremistiskeho róžka stłóčić. Kak by město toho z rozumnej politiku było? Ludźo maja toho prosće dosć, zo jim w Berlinje kazaja, kak maja přichodnje žiwi być. Hač energijowa změna, wobchadna změna abo tepjenski zakoń – dźeń a bóle so zdawa, zo mamy z politikarjemi činić, kotřiž wo woprawdźitym žiwjenju ničo njewědźa a kotřiž wjedu Němsku runjewon do katastrofy. Wjele chwile za zasadnu změnu wjace nimaja. Marko Wjeńka

Mjezynarodna serbska hudźba

Freitag, 01. September 2023 geschrieben von:
Pod hesłom „Na slědach serbskich komponistow“ je renoměrowane mjezynarodny Simply Quartet wčera we wobłuku Łužiskeho festiwala we Wojerowskej Kulturnej fabrice koncertował. Mištersce zahra štyri z „Dźesać serbskich rejow“ Jana Paula Nagela a štyri wobrazy cyklusa „Ze serbskeje hole“ Bjarnata Krawca. Dale zahori publikum z twórbomaj „Métamorphoses nocturnes“ Györgyja Ligetija a „Smyčkowy kwartet čo. 13“ Antonína Dvořaka. Přichodnej koncertaj festiwala stej „Latin Jazz par excellence“ z pianistom Michelom Camilom w Dornsdorfskej briketowni Louise a „Vocal fusion“ z ansamblom Roomful of Teeth w Choćebuzu. Foto: Nikolai Schmidt

Planuja Němsko- pólski dom

Freitag, 01. September 2023 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Komplikowane němsko-pólske stawizny a brutalne němske wobsadnistwo za čas Druheje swětoweje wójny chcedźa přichodnje w nowym dokumentaciskim centrumje w Berlinje wopominać. Koncept „Němsko-pólskeho domu“ je kulturna statna sekretarka Claudia Roth minjenu wutoru zhromadnje ze załožbu Pomnik za morjenych Židow Europy předpołožiła. Hač k zwoprawdźenju projekta drje hišće wjacore lěta zańdu.

Nowa institucija ma po wobsahu na třoch stołpach stać: Wona ma informacije poskićeć, městnosć zetkawanja a zdobom z „markantnym wuměłskim elementom wopomnišćo być“, w koncepće rěka. Jako móžne městno mjenuja naměsto bywšeje opery Kroll w susodstwje kanclerskeho zarjada a Reichstaga. Tam bě Hitler 1. septembra 1939 swoju narěč k nadpadej na Pólsku dźeržał. Dom ma na namócnu smjerć wjace hač pjeć milionow Polakow – mjez nimi třoch milionow Židow – dopominać, ale tež na wšědny dźeń Polakow za čas němskeho terora a na jich spjećowanje. Tež dźensniši nowy poměr mjez krajomaj chcedźa wobswětlić.

Koncerty zaso na zwučene wašnje

Freitag, 01. September 2023 geschrieben von:

Budyšin (SN). Na swojim wčerawšim wuradźowanju zaběrachu so čłonojo žup­neho předsydstwa župy „Jan Arnošt Smoler“ z kubłanskej jězbu župy, kiž so 30. požnjenca wotměje. Wobdźělnicy po­dadźa so w jubilejnym lěće Hadama B. Šěracha na slědy pčołarjenja do Budyšinka pola Malešec. Tam wobhladaja sej kołopuć Šěracha. Popołdnju chcedźa pčólnicu „Regina“ w Konjecach wopytać. Pola Šołćic nawuknu, kak so měd dźěła. Za jězbu su hišće městna swobodne. Přizjewjenja pod 03591 550211 regionalna rěčnica Katja Liznarjec přijimuje.

Dalša tema běchu nazymske koncerty. 4. nazymnika budźe Budyski nazymski koncert po zwučenym wašnju na dnju romantiki. Předwidźane je předstajenje serbskich drastow. Smjerdźečanscy rejowarjo program sobu wuhotuja. Dalši koncert budźe w hosćenu „Meja“ na předwječoru Radworskeje kermuše. Organizacija nazymskich koncertow je ze Załožby za serbski lud na zarjad Domowiny přešła. W běhu krótkeho časa je so radźiło, dohromady dźewjeć koncertow po cyłej Łužicy přihotować. Domowinske skupiny a towarstwa so při tym zapřijeja.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND