EU kritizuje pólski zakoń

Mittwoch, 22. Dezember 2021 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Medijowa krajina w Pólskej steji po měnjenju komisije EU pod dźeń a wjetšim ćišćom. Nowy rozhłosowy zakoń móhł k nanuzowanej změnje wobsydstwowych strukturow w medijowych předewzaćach wjesć a je chutne riziko za swobodu a mnohostronskosć medijow, zdźěli rěčnik komisije w Brüsselu. „To móže k wobmjezowanju medijoweje swobody wjesć, kotraž hižo přiběraceje polarizacije dla ćerpi.“

Pólski parlament bě změnu rozhłosoweho zakonja minjeny pjatk wobzamknył. Po tym dóstanu wukrajne medijowe předewzaća jenož hišće licency, hdyž maja swoju centralu we wobłuku europskeho hospodarskeho ruma. Po słowach kritikarjow měri so zakoń přećiwo priwatnemu sćelakej TVN, kiž je knježerstwu PiS napřećo kritisce nastajeny.

Doskónčnje rozsudźić dyrbi nětko prezident Andrzej Duda, kiž móhł zakonjej ze swojim wetom hišće zadźěwać. Mi­nisterski prezident Mateusz Morawiecki změnu zakonja zakituje a skedźbnja na to, zo wobsteja podobne wobmjezowanja na njedobro wukrajnych inwestorow tež w Němskej, Francoskej a Awstriskej.

To a tamne (22.12.21)

Mittwoch, 22. Dezember 2021 geschrieben von:

Pjenjezy z awta ćisnyła je dwulětna holčka w hornjej Bayerskej a je tak seriju wobchadnych njezbožow zawiniła. Holca bě sej z titu pjenjez hrajkała, jako nan za wodźidłom sedźeše. Jako dźěćo titu z wjetšej sumu pjenjez z woknom ćisny, nan zasta, zo by pjenjezy zezběrał. Napřećo přijěduce awto dyrbješe chětro borzdźić, na čož přichodne awto do njeho zrazy. Slědowachu dalše zražki. Wěcna škoda wučinja 15 000 eurow.

Na wšě 166 milionow eurow kalkuluje bayerske nutřkowne ministerstwo za wuhotowanje wjerškoweho zetkanja G 7 klětu w juniju na hrodźe Elmau. To je tamniši nutřkowny minister Joachim Herrmann (CDU) etatowemu wuběrkej zdźělił. Najwjace pjenjez planuja za płaćenja policistam. Lěta 2015 bě jich ně­hdźe 20 000 na wjeršku w Garmisch-Partenkirchenje zasadźenych.

Stolica nětko z měšćanostku

Dienstag, 21. Dezember 2021 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Nimale tři měsacy po wólbach Domu zapósłancow w Berlinje su zastupnicy SPD, Zelenych a Lěwicy dźensa swoje koaliciske zrěčenje podpisali. Krótko do připołdnja su krajnu předsydku SPD Franzisku Giffey za nowu knježacu wyšu měšćanostku němskeje stolicy wuzwolili. Po tym chcyše jej dotalny měšćanosta Michael Müller (SPD) zastojnstwo oficialnje přepodać. Müller bě wot lěta 2014 knježacy měšćanosta. Wotnětka je wón w zwjazkowym sejmje.

Ramelow namołwja k šćěpjenju

Erfurt (dpa/SN). Ministerski perezident Durinskeje Bodo Ramelow (Lěwica) dwělowacych nješćěpjenych namołwja, nowemu serumej pře kornawirus dowěrić a so nětko šćěpić dać. Nowe šćěpiwo přede­wzaća Novovax ma přizwolenje ­Europskeho zarjada za dohladowanje lěkow a skutkuje hinak hač dotalne srědki wot Biontech a Pfizer. Njeje tuž žaneje přičiny wjace so šćěpjenju spjećować, durinski premier w Erfurće podšmórny.

Policisća so zranili

Při ćežkim wobchadnym njezbožu su so wčera na awtodróze A 3 w Hornjej Pfalcy wjacore nakładne awta wupalili. Do toho bě nakładne awto z wulkim wotmachom do kolony ameriskich wojerskich jězdźidłow zrazyło, kotrež na nuzowej čarje stejachu. ­Šofer Lkw-ja w płomjenjach zahiny. 13 ameriskich wojakow dowjezechu do chorownje. Foto: dpa/Markus Rath

Hilse ma mjerzanje ze sudnistwom

Dienstag, 21. Dezember 2021 geschrieben von:

Berlin (SN). Budyskemu zapósłancej AfD w zwjazkowym sejmje Carstenej Hilsy hrozy zběhnjenje imunity. Kaž statne rěčnistwo minjeny pjatk Berlinskej nowinje taz potwjerdźi, hdźe wo přepytowanske jednanje podhlada spjećowanja přećiwo policajskim zastojnikam dla. Zamołwići su zwjazkowy sejm mjeztym prosyli, chłostanskim přepytowanjam přećiwo zapósłancej přizwolić.

Hilse bě so na demonstraciji tak mjenowanych prěkimyslerjow w nowembrje 2020 přikazam policistow spjećował. Při tym dźe wo podawk na kromje demonstracije k wothłosowanju sejma wo změnje zakonja wo škiće před infekcijemi 18. nowembra 2020. Policisća běchu Hilsu narěčeli, dokelž njeměješe nahubnik. Hilse pozdźišo we wideju twjerdźeše, zo měješe lěkarski atest při sebi, kiž jeho wot winowatosće, wužiwać nahubnik, wuwjaza. Policisća so na tym postorčichu, zo njeje we wopismje konkretna chorosć mjenowana. Jako chcyše Hilse scenu nahrawać, dóńdźe k ćělnemu rozestajenju ze zastojnikami.

MDR z dotal najwjetšim podźělom

Dienstag, 21. Dezember 2021 geschrieben von:
Lipsk (dpa/SN). Telewizija MDR docpěwa krótko do kónca lěta najwjetši podźěl přihladowarjow w Sakskej, Durinskej a Saksko-Anhaltskej po załoženju sćelaka před nimale 30 lětami. Srjedź decembra wučinješe tónle podźěl 10,3 procenty, „telko, kaž hišće nihdy“, kaž z Lipska rěka. Wosebje časowe woknješko mjez 19 a 20.15 hodź z krajnymi magacinami, powěsćemi „MDR aktuell“ a dalšimi wusyłanjemi ludźo rady wužiwaja. W mjenowanych krajach ma MDR wšědnje 2,52 milionow přihladowarjow, po wšej Němskej stej to 6,2 milionaj. MDR je tak hižo přez lěta najwuspěšniši třeći program. Tež wothłós w interneće dale přiběra. Intendantka MDR Karola Wille ma wuslědk za dopokaz, zo je sćelak swojemu publikumej wosebje bliski. „Problemy, temy a prašenja ludźi wobjednawać, to je faktor wuspěcha. Chcemy Saksku, Saksko-Anhaltsku a Durinsku jako sylny hłós wuchoda z jich kulturnej a regionalnej mnohotnosću dale skrućić a widźomniše sčinić, runje hladajo na spochi přeměnjacy so region.“

RKI: Strach jara wulki

Dienstag, 21. Dezember 2021 geschrieben von:

Nowa wirusowa warianta omikron tež šćěpjenych wohroža

Drježdźany/Berlin (dpa/SN). Sakski krajny sejm je so dźensa w Drježdźanach mjez druhim z teorijemi zapřisahańcy, z wohroženjom politikarjow a z hidu w interneće zaběrał. CDU bě temu za aktualnu hodźinu přizjewiła a sej žadała na tajke njeskutki ze wšěmi prawniskostatnymi srědkami reagować, kotrež stat w tajkim padźe ma. Do toho stejachu wólby a rozprawa krajneho knježerstwa k tuchwilnemu połoženju nastupajo koronapandemiju na dnjowym porjedźe. Zapósłancy wu­zwolichu Julianu Hertel na namjet knježerstwa za nowu społnomócnjenu swobodneho stata za škit datow. W běhu dopołdnja wuzwoli parlament 39 čłonow 17. zwjazkoweje zhromadźizny, kotraž ma 13. februara 2022 noweho zwjazkoweho prezidenta wuzwolić. Tuchwilny mějićel zastojnstwa Frank-Walter Steinmeier znowa kandiduje.

„Běłe koleso“ jako wopomnišćo

Dienstag, 21. Dezember 2021 geschrieben von:
Běłe wobarbjene koleso při tak mjenowanym europskim křižowanišću Thiemoweje a Saarbrückskeje dróhi w Choćebuzu dopomina na kolesowarku, kotraž bě tam loni 10. oktobra 61lětna smjertnje znjezbožiła. Hakle minjenu póndźelu bě na kři­žo­wa­nišću Měšćanskeho wobkruha a Dešankskeje dróhi k njezbožu z nakładnym awtom­ dóšło, kotrež chcyše wotbočić. Při tym je 23lětny kolesowar žiwjenje při­sadźił. Tajke „bě­łe kolesa“ steja mjeztym w mnohich městach Němskeje a druhich krajow. Z USA pochadźaca forma wopominanja ma šoferow awtow, ale tež kolesowarjow na wšěd­ne strachi w nadróžnym wobchadźe skedźbnjeć. Foto: Michael Helbig

Bój wo surowizny přiběra

Dienstag, 21. Dezember 2021 geschrieben von:

Mnichow (dpa/SN). Wěstota zastaranja industrije z wjace hač 20 wažnymi su­rowiznami je po přepytowanju Instituta němskeho hospodarstwa jara kritiska. Wulce riskantne je zastaranje za produkciju baterijow elektriskich awtow trěbnych surowiznow kobalta, litiuma a grafita, rjekny jednaćel instituta Karl Licht­blau wčera w Mnichowje. Platin, iridium a nikl móhli so z wulkim problemom při wudobywanju wodźika stać a „bjez wodźika so energijowa změna njeporadźi“, Lichtblau warnowaše.

Za 36 milionow nowych elektroawtow je 1 300 gigawattow baterijoweje kapa­city trěbnych. Znate składźišća kobalta pak dosahaja po dźensa wotwidźomnej po­trjebje runje hišće jědnaće lět. To je jasny signal, zo dyrbjeli spěšnje jednać a nowe baterije bjez kobalta wuwiwać. Karl Licht­blau na to skedźbni, zo kraje kaž China jara wjele tajkich surowiznow trjebaja a zo mjezynarodny bój wo nje přiběra. Hižo aktualne njedostatki při zastaranju ze surowiznami a spochi stupace płaćizny produkciju haća. Spušćomne a zapłaćomne zastaranje ze surowiznami dyrbjeli tuž wonkopolitisce zrjadować.

To a tamne (21.12.21)

Dienstag, 21. Dezember 2021 geschrieben von:

Noweho psa do Běłeho domu přiwzał je prezident USA Joe Biden. Wčera běštej „Commander“ a prezident prěni króć zhromadnje w krótkim wideju na Twitteru widźeć. Swójba Bidena bě 79lětnemu psa dariła, po tym zo bě jedyn z dotal dweju zemrěł. Tamny bě so zas a zaso ze sobudźěłaćerjemi nasadźał a jednoho z Bidenowych stražnikow samo kusnył. Bór­ze tež kóčka do Běłeho domu zaćehnje.

Wobkedźbujo ćahanje ptačkow stej žonje w Mecklenburgskej jězorinje w bahnje tčacy wostałoj. Wohnjowi wobornicy dyrbjachu jej wuswobodźić, po tym zo móžeštej wonej z mobilnym telefonom wo pomoc wołać. Kameradojo wšak dyrbjachu sej pola rybarja čołm wupožčić, zo móhli so k nimaj předrěć. Po wjace hač dwěmaj hodźinomaj – při temperaturje wokoło nule – su žonje skónčnje strowej z bahna wućahnyli.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND