Isa Bryccyna wustaja w Žitawje

Dienstag, 25. Oktober 2022 geschrieben von:
„Myslowe a słowne wobrazy“ je hesło wosebiteje wustajeńcy akwarelow a grafikow Isy Bryccyneje (2. wotprawa), kotraž bu minjeny pjatk w Žitawskej galeriji Kunstlade wotewrjena. Lawdatorka Róža Domašcyna předstaji něhdźe 40 wopytowarjam mězniki žiwjenja a tworjenja wuměłče. Wo hudźbne wobrubjenje wernisaže postara so gitarist a lawreat zwjazkoweho myta wubědźowanja „Młodźina hudźi“ Paul Leonhard Winter z kompozicijemi Heitora Ville-Lobosa. Přizamkny so čiła rozmołwa mjez hosćemi a wuměłču wo wustajanych wobrazach, wo jeje wuměłskej intenciji kaž tež wo jeje wuměłstwowych nazhonjenjach. Foto: Rollf Matthes

Alfabet raz hinak nawuknyć

Dienstag, 25. Oktober 2022 geschrieben von:
Budyšin (SN/bš). Wosebitu premjeru swjećachu wčera w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle z nowej inscenaciju za dźěći „ABC“. Je to pismikowa keklija, kotraž wjedźe hrajersce přez alfabet a wabi tak hižo najmjeńšich přihladowarjow. Hra bu spisana wot klankodźiwadźelnicy Anny Taraszkiewicz, kotraž běše nimo toho za wuhotowanje a režiju zamołwita. Do premjery witaše něhdźe 55 pěstowarskich a 20 dorosćenych přihladowarjow zastupjerka intendanta za serbske dźiwadło Madleńka Šołćic, kotraž přewza zhromadnje z Karolinu Wernicke dramaturgiju. Mjez publikumom běchu dźěći Malešanskeje Witaj-pěstowarnje „K wódnemu mužej“ a Budyskeje serbskeje pěstowarnje „Jan-Radyserb-Wjela“. Po witanju přińdźeštej hrajerce Anna Marie Lehmann, kotraž jako hósć sobu skutkuje a Marie-Luise Müller, a wuwabještej z wustupowanjom kaž klawnaj hižo prěnje smějkotanja publikuma. Pantomimisce předstajištej po rynku jednotliwe pismiki alfabeta a podkładźeštej tute ze serbskimi a němskimi wurazami. Z jednorymi srědkami sej při tym wupomhaštej.

Ekscelentny koncert młodych pólskich wuměłcow

Dienstag, 25. Oktober 2022 geschrieben von:

Budyšin. Wuběrny koncert dožiwi ně­hdźe 20 serbskich a němskich připosłucharjow a lubowarjow klasiskeje hudźby njedźelu dopołdnja na małej žurli Muzeja Budyšin. Tam wustupi młody pólski smyčkowy trijo, dobyćer lětušeho hudźbneho festiwala Silesia Sonans on tour w Jelenej Górje. Festiwal, kiž so tam k 25. razej wotměwa, chce klasisku hudźbu młodym ludźom spřistupnić a młodych wuměłcow w hraničnej kónčinje přez hudźbu a dźiwadło hromadźe wjesć. K druhemu razej wuhotowa Němsko-serbske ludowe dźiwadło koncert dobyćerjow festiwala a zwjaza jón z tuchwilnej wosebitej wustajeńcu muzeja wo židowskim žiwjenju we Łužicy.

Wopytowarjo Frankfurtskich knižnych wikow wotkrywaja sej čitajo w pawiljonje hóstneho kraja Španiskeje zajimawe poskitki a so do knihow zanurja. Knižne wiki běchu wot minjeneho pjatka hač do wčerawšeho za wšitkich zajimcow přistupne. Wjace hač 180 000 wopytowarjow je lětsa přišło, při tym wučinješe fachowy publikum z 93 000 hosćimi něšto wjace hač połojcu. To zarjadowarjo k zakónčenju wikow wčera zdźělichu. Dohromady prezentowaše 4 000 wustajerjow z 95 krajow swoje nowostki. Foto: pa/Sebastian Gollnow

Wjerbno steji w srjedźišću Serbskeje pratyje 2023

Montag, 24. Oktober 2022 geschrieben von:

Wjerbno (HA/SN). Z wjace hač 190 stronami je Serbska pratyja za lěto 2023 zaso jedna z najwobšěrnišich publikacijow Ludoweho nakładnistwa Domowiny w delnjoserbskej rěči. Wot tych dohromady 52 dlěšich a krótšich přinoškow je 32 z pjera dźensnišich delnjoserbskich, hornjoserbskich a němskich awtorow a awtorkow. Jich je cyłkownje 27, kotřiž su do noweje Pratyje dopisowali. 15 z nich je swój přinošk w delnjoserbskej rěči napisało, třo w hornjoserbskej a dźewjećo w němskej. Tele ličby wotbłyšćuja tuchwilne połoženje na polu delnjoserbskeje spisowneje rěče.

Poetiski křižowy puć w šěsć rěčach

Freitag, 21. Oktober 2022 geschrieben von:
Budyšin (SN/bn). Hnydom štyri aktualne zběrki lyriki Milana Hrabala tworjachu zakład čitanja pod hesłom „Basnje w šěsć rěčach“ wčera w Budyskej Smolerjec kniharni. Prěnja předstajena publikacija bě zdobom najnowša. Wona wopřijima cyklus „Po puću bolosće a wěry“, z kotrymž Hrabal křižowy puć poetisce wotbłyšćuje, w originalu a w přebasnjenjach w hornjo- a delnjoserbšćinje, jendźelšćinje, němčinje a pólšćinje. Po słowach awtora je kniha „wuslědk poprawom žortnje měnjeneho namjeta Alfreda Měškanka“, kiž bě cyklus do delnjoserbšćiny přełožował a dalše přebasnjenja nastorčił. Tuž je zběrka tež „pomnik za mjeztym nažel njeboh Měškanka. Dźakuju so přełožowarjam, Wernerej Měškankej za redakcionelne dźěło, Róži Domašcynej za zestajenje, Smolerjec kniharni a Zwjazkej serbskich wuměłcow za organizaciju knižneje prezentacije a nic naposledk Spěchowanskemu towarstwu za serbsku rěč w cyrkwi, kotrež knihu wudawa.

Wjace hač jeno słowa

Freitag, 21. Oktober 2022 geschrieben von:
Najlěpša lyrika wuwiwa swoju skutkownosć na takrjec aktiwnej runinje runje tak kaž na pasiwnej. Wjerše so potajkim rozewěraja, wšojedne, hač je čitaš abo hač sej je naposkaš. Tójšto poetkow a poetow je drje kmanych, wuběrne hrónčka skomponować; swoje twórby sami ertnje interpretować po zdokonjanym wašnju, zo připosłucharjo móc a rjanosć rěče zawěrno začuwaja, pak častodosć njezamóža. Toho­dla njeje najšpatniša myslička, čitanja abo nahrawanja za słuchoknihi na přikład dźiwadźelnikam přewostajeć. Na druhim boku wšak je někotryžkuli lyrikar zdobom wuběrny recitator swójskich basnjow – ze serbskeho wida naspomnić měli so mjez druhim Benedikt a Marko Dyrlich kaž tež Beno Budar –, čehoždla njeměli zajimcy składnosć skomdźić, prezentuje-li swoje twórby takrjec wokoło róžka. Milan Hrabal słuša bjezdwěla k tymle awtoram, a što poezija woznamjenja a zamóže, rozumi recipient samo, hdyž čěšćinu njewobknježi. Bosćan Nawka

Městnosć za wšelake generacije

Donnerstag, 20. Oktober 2022 geschrieben von:

Wojerowski wobydlerski centrum Kufa dóstanje za přichodnej dwě lěće jara dobre financne spěchowanje. Silke Richter je so z 32lětnym projektnym nawodu ­Tonijom Züchnerom rozmołwjała wo „Třećim městnje za Hoywoj“ a wo hižo nastatym kaž tež planowanym.

Sakska ministerka za socialne naležnosće Petra Köpping (SPD) běše njedawno z hosćom Kufa. Što běše přičina za to?

Přičina bě spěchowanska přiražka za natwar „socialnych městnow“ we wjesnej wokolinje. Spěchowanski program wuchadźa ze sakskeho socialneho mi­nisterstwa z Petru Köpping na čole.

Za dwě lěće 265 000 eurow spěchowanja. Što woznamjenjatej tutej ličbje za „třeće městno“ w Kufa?

To je naš zakład za přichodne tři lěta. Z toho zapłaću so jako „manager“ za „třeće městno“. Nimo toho mamy eksterneho přewodźerja projekta Olafa Winklera, kotryž mje při přesadźenju podpěruje.

Festiwal bajkojće zahajeny

Donnerstag, 20. Oktober 2022 geschrieben von:
Z premjeru dźiwadłoweho krucha „Dreimärchenraum“ w přepjelnjenym Budyskim Thespis-centrumje su wčera 5. festiwal „Witajće druhdźe“ zahajili. Inscenacija spleće bajki z Němskeje, Syriskeje a Ukrainy a bu wot dźěći z mjenowanych krajow předstajena. Slědowachu mjez druhim performance „Njejsmy objekty, njejsmy cyfry, njejsmy mjaso“ a koncertaj skupiny The Desorientatorolists a orchestra New Donbass Symphony w Budyskim Dźiwadle na hrodźe. Hač do soboty prezentuja na přikład sceniske čitanja, přednoški, wustajeńcu kaž tež dalše inscenacije a hudźbu. Njedźelu spožča prěni raz festiwalowe wobydlerske myta. Foto: SN/Hanka Šěnec

Serbšćina 2.0

Donnerstag, 20. Oktober 2022 geschrieben von:
„To dyrbiš raz pod www.boehmak.de pokuknyć“, bě wjele lět standardna wotmołwa, wujewichu-li so prašenja nastupajo serbski prawopis resp. bě-li někajke serbske wopřijeće njeznate. Kaž Judit Šołćina podšmórny, sta so internetna adresa ze synonymom za prěni digitalny serbski słownik. Dźensa móžemy našu maćeršćinu online nałožować. Po słowach Šołćineje da so wona na platformje bing „do wjace hač sto rěčow přełožować“; program soblex wolóža ortografisku kontrolu a wujasnja zdobom komplikowane duale, transgresiwy a participy; aplikacija sotra je dźeń a kmańši přełožowanski instrument. So wě njeje Wito Bejmak wšo to sam zeskutkownił, štož z hoberskej lisćinu „zwjazkarjow a podpěraćelow“ tež wuzběhny. Přiwšěm hodźi so jeho tyftlowanje takrjec w garaži (na renitentnym ćišćaku, njewobknježacym „hóčki a smužki“), jako kolebka serbskeje digitalizacije hódnoćić, z čimž je sej Myto Zejlerja bjezdwěla zasłužił. Bosćan Nawka

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND