Wječor za Mata Kosyka wotměli

Dienstag, 20. November 2018 geschrieben von:
Towarstwo za spěchowanje Serbskeho muzeja w Choćebuzu a Rěčny centrum WITAJ (RCW) stej zańdźeny pjatk wuhotowałoj wječork za delnjoserbskeho spisowaćela a tworiće­la rjaneje literatury Mata Kosyka. Podpěru dóstałoj běštej ze stron Towarstwa za podpěru­ mjeńšinowych rěčow z Lipska. Christina Kliemowa z muzeja a dr. Madlena Norbergowa z RCW witaštej něhdźe połsta zajimcow. Mjez nimi běchu šulerjo­ Delnjoserbskeho­ gymnazija Choćebuz, sobudźěłaćerjo wšelakich serbskich institucijow kaž tež lubowarjo serbskeje rěče. Moderaciju wječorka měješe prof. Roland­ Marti ze Saarlandskeje uniwersity. Foto: Liza Waltherowa

Worklecy (CRM/SN). „Serbja, jich kral a kónc monarchije před sto lětami“ běše minjeny štwórtk tema přednoška z wobrazami Chróšćanskeho kapłana a wurjadneho stawiznarja dr. Jensa Buliša na žurli něhdyšeho hrodu, kiž připosłu­charstwo putaše. Katolski duchowny Jakub­ Bart-Ćišinski zbasni 1878 „Kralowsku hymnu sakskich Serbow“, a ewan­gelski kantor Korla Awgust Kocor ju zhudźbni. Wšitke šěsć štučkow zaspěwa rodźeny Worklečan Marek Rjelka a Hodźijski farar Christoph Rummel jeho na e-pianje přewodźeše. „Serbja wšak nje­česćachu sej jeno swojeho sakskeho krala, ale pěstowachu zdawna tež ekumenu, a to prjedy, hač bě tutón wuraz docyła znaty“, dr. Buliš k tomu přispomni. Wón rysowaše dom Wettinow jako „swojim“ Serbam přichileny, mjeztym zo bě to ­pola Hohenzollerow w Braniborskej cyle hinak, rěčnik doraznje wobkrući. Tež klóštraj­ Marijina hwězda a Marijiny doł běštej přez krala před sekularizaciju ­škitanej, ale Nowa Cala, jenički klóšter w Delnjej Łužicy (z kotrehož přińdźechu mjez druhim cistercienscy rjadnicy za hnadowne městno Róžant) bu zběh­njeny.

Nowotarja serbskeje hudźby dostojnje počesćili

Montag, 19. November 2018 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Hudźbne nakładnistwo ENA, Maćica Serbska a Serbski ludowy ansambl su sobotu w Budyskim Serbskim muzeju wopomnjenski koncert za dr. Jana Rawpa składnostnje jeho 90. po­smjertnych narodnin wuhotowali. Pianistka Liana Bertók bě program zestajiła a nimale wšitkim fasetam wuznamneho serbskeho komponista a hudźbneho wědomostnika wobłuk wěnowała. Zhromadnje z Fabienne Wjacławkec zahra wona „Słowjansku reju“ we wersiji za klawěr k štyrjom rukam. Slědowaštaj sopranistka Romy Petrick a tenor Mikołaj Walerych, kotrajž zanjeseštaj wotměnjejo so přewodźanaj wot Bertók tři spěwy cyklusa „Brězow“. Na to zaklinčachu wariacije za husle a klawěr, předstajene wot młodeje wiolinistki Josephiny Kretschmar a Liany Bertók. Fokstrot „Hwězdny čas“ a Slowfoks „Ja pytam tebje“ reprezentowaštej „zabawnu stronku dr. Rawpa“ a dopokazaštej, zo „je komponist tež popularnu hudźbu znał a wobknježił“, kaž moderator Jurij Łušćanski připowědźi. Najwjetši aplaws zasłužichu sej Emma Matiakovska kaž tež Adrian a Valentin Simon­.

Mjeńšinowe medije su namrěwstwo

Montag, 19. November 2018 geschrieben von:

Novi Sad (SN/JaW). Mjeńšinowe medije słušeja ke kulturnemu namrěwstwu. To wujewi 2. europska konferenca mjeńšinowych medijow w serbiskim Novym Sadźe, kotraž bu minjenu sobotu w tamnišej uniwersiće Kolegium Europa zakónčena.

Kermušna kopańca

Freitag, 16. November 2018 geschrieben von:
Kermušnu póndźelu lěta 1948 bě w Ra­dworju wulki sportowy podawk: Domjace koparske mustwo Slawija hraješe přećiwo Drježdźanam-Friedrichstadt. Klub ze sakskeje stolicy bě naslědnik DSC (Dresdner Sport Club), wšudźe znateho němskeho mištra w lětomaj 1943 a 1944. Do Radworja přijědźechu hosćo w najsylnišej zestawje, tak z Richardom Hofmannom (muž z mócnej třělwu bě w 25 hrach za narodne mustwo 24 wrotow docpěł), z Helmutom Schönom (pozdźišo trenar wubranki ZRN, swětoweho mištra 1974), z dalšimi znatymi akterami kaž Hansom Kreische (nan pozdźišeho nadběhowarja Dynama Drježdźan), Kurtom Birknerom abo Herbertom Pohlom. Friedrichstadt doby jasnje ze 7:0. Drje bóle zwjeseleni hač nad wuslědkom běchu hosćo z „kermušneho dobytka“ w formje bohateje jědźe a na puć dóstatych běrnow a muki, kotrež běchu Radworscy burja darili. Mjeztym zo so nimale kompletne Drježdźanske mustwo pozdźišo do zapadneho Berlina wotsali,­ hraješe Radworska Slawija wuspěšnje wjacore lěta we wuchodosakskej lize. Złote lěta skónčichu so 1960 z přemjenowanjom na Traktor Lutobč. Mikławš Krawc

Samo „Sławu“ jim zaspěwali

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:

Za wonych, kotřiž su w 1. serbskej kulturnej­ brigadźe započatkarjo, běše jich dwójny wustup na nazymskich koncertach, a to minjenu sobotu w Slepom­ (SN rozprawjachu) a njedźelu w Bukecach, dožiwjenje wosebiteho razu­.

Njedźelu popołdnju wšak dožiwichu serbscy gymnaziasća w Bukečanskej Wjesnej hospodźe samo spontanu dźakownosć, respekt a wulke připóznaće publi­kuma, jako serbske a němske při­posłucharstwo stany a cyła žurla po na­dob­nym serbskim wašnju trójnu „Sławu“ zanjese. Wjelelětny hudźbny nawoda cyłka,­ cyrkwinski hudźbny direktor Friede­mann Böhme z Budyšina, sam drje trochu překwapjeny, so za tule gestu wurjad­neho počesćowanja z wutrobnymi sło­wami wšitkim přitomnym podźakowa.

Program w Bukecach běše porno tomu­ w Slepom trochu změnjeny. Tak njewustupi w Bukecach hižo cyła sku­pina hercow, tak zo steješe chór z při­bližnje pjećdźesat spěwarkami a spěwarjemi cyle­ w fokusu tohole nazymskeho koncerta.

Wokomik před wrótkami

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:

Spomnjenčko k 90. posmjertnym narodninam dr. Jana Rawpa (17.11.1928–13.09.2007)

Hladam na foto, znaju na nim zwobraznjene wosobiny a spóznaju w pozadku dokładnje městnosć, hdźež su so Jurij Winar, Bjarnat Krawc, Jan Rawp, Pawoł Nedo a Michał Nawka k zwěčnjenju zestupali:

Markantna pergola nad wrótkami při Droze dr. Marje Grólmusec w Radworju mjeztym wjace njeje. Tam bydleše, wróćiwši so po wójnje ze swojej swójbu do ród­neje wsy, Jurij Winar pola Hazec na podruži. K Winarjecom na wopyt staj na wonej njedźeli, 1. septembra 1947, při­jěłoj předsyda Domowiny Pawoł Nedo ze swojim hosćom Bjarnatom Krawcom z Varnsdorfa. Jim přidružištaj so tež prěni direktor 1946 nowozałoženeho wučerskeho wustawa Michał Nawka a wnuk Bjarnata Krawca, nowowučer Jan Rawp z Radworja.

Na wobrazu widźimy srjedźa potajkim skoro dźewjatnaćelětneho młodźenca, za kotrehož je so tudy w Radworju a z pomocu tu zhromadźenych Serbow rozwiwać počał powołanski puć. Hišće stupi so Jan Rawp do sćina swojeho dźěda, kotryž je so w Drježdźanach wo njeho nanowsce starał a jeho k hudźbje wjedł.

Woprawnjene myto

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:
Lawreat prěnjeho Budyskeho spěchowanskeho myta „DIE/KUNST/EUROPA“ je na prěni napohlad dźiwnuška iniciatiwa. Znajmjeńša swědčachu reakcije na w předpolu swjedźenskeho zarjadowanja wuhotowanej nowinarskej konferency wo wěstej iritaciji. Přiwšěm wšak bě wuznawacy so fan kolektiwa Monty Python Michael Kurzwelly jasnje wuzběhnył, zo „nałožujemy instrumenty nacionalnych statow“, je přez kakaw ćahajo. Hranicy eksistuja w prěnim rjedźe we hłowach, přisłušnosć k tomu abo tamnemu ludej je předewšěm – často difuzne – začuće. Tele dny nješkodźi, so temam identita, migracija a integracija z humorom zbližić a tak wěcownym argumentam pozitiwnu emocionalnu komponentu dodać. Zhroma­dnje so smjeć – tež kóždy přez kóždeho – zawěsće wjace za mjezsobne, hranicy překročace dorozumjenje wuskutkuje hač přichodny politiski apel abo symboliske stłóčenje rukow. Bosćan Nawka

Diskutuja přichod festiwala

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:

Husum (SN/bn). Zjednoćenstwo sewjernych Frizow Friisk Foriining wuhotuje wot dźensnišeho hač do njedźele w kinowym centrumje schleswigsko-holsteinskeho města Husum, frizisce Hüsem, mjeztym 7. filmowy festiwal europskich narodnych mjeńšin (EMFF). Pod hesłom „Wulke filmy małych ludow“ pokazaja na „najskerje najmjeńšim filmowym festiwalu Europy“, kaž organizatorojo swoje bienalne zarjadowanje mjenuja, dohromady šěsć přinoškow.

Program wopřijima tři hrajne filmy – retoromansku komediju „Amur Senza Fin“ (Chowanka), baskiski thriller „Oreina“ (Jeleń) a waliziski horor-drama „Yr Ymadawiad“ (Minjenje) kaž tež sewjerofrizisku dokumentaciju „Tuhuupe Luupea“ (Zhromadnje kolesować). Nimo toho předstaja krótkofilmaj „Il Silenzio“ (Ćichota) wo kurdiskej swójbje w Italskej a wjacekróć wuznamjenjenu produkciju „Zmij“ Wojerowskeje režiserki Angele Schusteroweje. Kaž je to na festiwalach z wašnjom, pokazaja wšitke přinoški w originalnych rěčach z jendźelskimi resp. němskimi podtitulemi.

Rozjimuja samorjadowanje

Donnerstag, 15. November 2018 geschrieben von:

Novi Sad (SN/JaW). Su mjeńšinowe medije kulturne namrěwstwo? Tele prašenje rozjimuja wot dźensnišeho fachowcy a žurnalisća na 2. europskej konferency mjeńšinowych a lokalnych medijow w serbiskim Novym Sadźe.

„Hłownej temje konferency budźetej nimo kulturneho prawa předewšěm samorjadowanje mjeńšinowych medijow a zhladowanje na nje jako kulturne namrěwstwo“, zdźěli hłowna organizatorka Nataša Heror. Jeje medijowy dom Heror Media Pont a madźarski mjeńšinowy dźenik stej mjezynarodne zarjadowanje organizowałoj zhromadnje z dalšimi partnerami kaž Europskim zjednoćenstwom nowin w mjeńšinowych a regionalnych rěčach MIDAS, kotremuž přisłušeja tež Serbske Nowiny.

Neuheiten LND