Hišće ženje njejsu na Mjezynarodnym festiwalu wuchodoeuropskeho filma w Choćebuzu telko filmow pokazali, kaž tomu lětsa budźe. Wjace hač 200 produkcijow we wšelakich kategorijach z něhdźe 40 krajow swěta čaka tónraz na publikum wot 3. do 8 nowembra na jubilejnym 25. festiwalu.
Choćebuz (HA/SN). 17 filmow dožiwi w delnjołužiskej metropoli swoju swětowu, 20 swoju mjezynarodnu a 80 němsku premjeru. To připowědźi na wčerawšej nowinarskej konferency w Choćebuzu programowy direktor festiwala Bernd Buder. „Něhdźe 350 filmow z cyłeho swěta smy sej do toho wobhladali, a z toho wupytachmy te, kotrež budu w Choćebuzu widźeć“, praji wón SN. Tajki wobšěrny progam na šěsć dnjach sej žada, zo njepřewjedu zarjadowanja kaž dotal w pjeć kinach, ale tónraz tež na dalšich městnach – mjez druhim w Rogeńskim Pücklerowym muzeju a w planetariju.
Na swjatočnym zarjadowanju w Budyskim Serbskim domje je Domowina minjeny pjatk zaso ludźi wuznamjeniła, kotřiž so přikładnje za serbsku kulturu angažuja. Wot lěta 1959 spožčene Čestne znamješko Domowiny je wěnowane narodnemu dźěłu třěšnemu zwjazkej přisłušacych towarstwow, z Mytom Domowiny wuznamjenja Zwjazk Serbow wot lěta 1990 skutki narodnych prócowarjow w šěršim zmysle.
Domowina je třěšny zwjazk Serbow. Kak wulka a pisana paleta serbskeho žiwjenja a angažementa je, kotraž so w zhromadnym łužiskim domje wotměwa, wo tym dóstawaš kóžde lěto znowa čiły zaćišć, hdyž so Myto Domowiny a Čestne znamješka Domowiny spožčeja. Na žurli Budyskeho Serbskeho domu wuhladaš potom tež ludźi, kotrychž hewak w Budyšinje njezetkaš – zdźěla, dokelž su z druhich kónčin Łužicy, zdźěla pak tež, dokelž zaćichim skutkuja a dokelž so jich mjeno lědma w zjawnosći jewi.
Ličba kralownow w Delnjej Łužicy a w Braniborskej je chětro wulka. Winowa, róžowa, žnjowa, jabłukowa, rybowa, kórkowa a hišće mnohe dalše tajke kralowny móhli naličić, kotrež kóžde lěto wuzwoleja, zo bychu wone swoje město abo swój region w zjawnosći zastupowali a prezentowali. Štóž pak hlada za někajkim wuzwolenym kralom, tón dyrbi trochu dlěje pytać. W serbskich kónčinach Delnjeje Łužicy staj młodźencaj, kotrajž mataj tajkele wysoke zastojnstwo: serbski kral w Bórkowskim hamće a superkral, najlěpši we wubědźowanju dobyćerjow wjesnych łapanjow kokota.
Na wubědźowanjach so 220 jěcharjow wobdźěliło
Diskriminacija wšědny dźeń njeje tak widźeć, přiwšěm je jara rozšěrjena. Njeje jenož na jednotliwcow wusměrjena, ale předewšěm přećiwo skupinam. Tole je projektny dźeń „Ciwilna kuraža“ Wojerowskeje kulturneje fabriki (Kufa) składnostnje Mjezynarodneho tydźenja kulturow w Budyskim wokrjesu pod hesłom „Wšelakorosć město jednorosće“ wujewił. Wjac hač 50 šulerjow a šulerkow 11. lětnikow, kotřiž na Wojerowskim Lessingowym gymnaziju kurs etiki wopytuja, so na dźěłarničce wobdźěli. „Wažne je něšto tež sam emocionalnje dožiwić. Šulerjo měli so do skućićelow a woporow zažiwić. Woni dyrbja klišeje, předsudki a njepřećelskosće začuwać“, podšmórny sobudźěłaćerka Kufa Sabine Proksch. Ze swojej koleginu Annu Völkl bě wona projektny dźeń organizowała.
Njewšědnu instrumentalnu kombinaciju, pozawnu z pišćelemi, tež dźensa hišće rady nałožuja.
„Inwokacije“, to rěka „wołanja“, běše hesło koncerta, kotryž wuhotowa Sakski hudźbny zwjazk minjenu sobotu w Budyskej Marje-Marćinej cyrkwi. Titul poćahuje so na twórbje, kotrejž běše jedyn z najwuznamnišich čěskich komponistow druheje połojcy 20. lětstotka, Petr Eben, w lěće krótko do tamnišeje somoćaneje rewolucije za pozawnu a pišćele za festiwal New Prague w USA spisał. W dramatiskej dobje wołaše wón w nadźiji na swobodu patrona Čěskeje, swjateho Wjacława, wo zastupnu próstwu. Historiski choral wužiwaše hudźbnik jako temowy zakład. W Lipsku zadomjenjeny a mjezynarodnje skutkowacy pozawnist Hendrik Reichardt kaž tež organist tamnišeje Tomašoweje cyrkwje Stefan Kießling, kiž je runje tak we wukraju požadany a so tohorunja jako interpret młodeje generacije hudźbje klasiskeje moderny wurjadnje wěnuje, wědźeštaj Ebenowej kompoziciji, ale tež wšě dalše poskitki z wirtuoznosću a zdobom wěstej elegancu připosłucharstwu zbližić.
Na wčerawšim posedźenju kulturneho konwenta Hornja Łužica-Delnja Šleska w Budyskim Kamjentnym domje su wažny rozsud na próstwu wokrjesa Budyšin přesunyli. Za to rozdźělichu přidatne spěchowanske srědki, tež Serbskemu ludowemu ansamblej.