Lěto 2022: lěto dwojotow
W tutej kolumnje powěda wosom redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
Kroma talerja na druhim boku swěta
We wobłuku studijneje a kubłanskeje jězby na wopyće pola kanadiskich policistow „Royal Canadian Mounted Police“
Mjezynarodne zjednoćenstwo policistow IPA je z něhdźe 360 000 čłonami w 68 krajach najwjetše mjezynarodne powołanske zjednoćenstwo policistow swěta.
Wědu rozšěrić, so rozhladować, kak druhdźe dźěłaja, to je zaměr dalekubłanja w powołanju. 21 přisłušnikow Mjezynarodneho policajskeho zjednoćenstwa Němskeje International Police Association (IPA) měješe lětsa w awgusće móžnosć, kanadisku zwjazkowu policiju kaž tež chłostanske přepytowanja w regionomaj British Columbia a Vancouver dožiwić. Při tym su policajscy zastojnicy hesło zjednoćenstwa „servo per amikeko“ (słužić přez přećelstwo) zwoprawdźili: We wuskim zhromadnym dźěle mjez kanadiskej a němskej sekciju IPA zestajichu woni naročny program za dźesaćdnjowsku wuprawu.
To stawa so na Radworskim hrodźe
Na historisce wuznamnym twarjenju je nuzowy škit bjezposrědnje přešoł do saněrowanja třěchi. Kaž so pokaza, hrožeše strach. Tučasnje šěsćposchodowe róšty Radworski hród wobdawaja. Na drjewjanym stejadle prezentuja so twarske cyhele wšelakorych barbow a formow. Wotwonka jeno słabje słyšomny šum přiběra, hdyž podaš so nutř do twarjenja a so tam na třěšny poschod: Mjerwjeńca hłosow, klepanje, točenje, hudźba z radija … Bjezdwěla: Twarske dźěła při a na Radworskim hrodźe njejsu so jeno započeli, ale běža.
Ze zapalom a přeswědčenjom za čestny hamt
Gabriela Linakowa dwanaće lět społnomócnjena za Serbow we Wojerecach była – čas za pohlad wróćo- a doprědka
Wojerecy maja hłuboke serbske korjenje. Wučer Johann Kullmann wudźeržowaše wot 1850 prěnju serbsku ćišćernju w měsće. Tak wuchadźachu tam tež ćišćane twórby fararja a basnika Handrija Zejlerja (1804–1872). 1912 załožichu w měsće nad Čornym Halštrowom Domowinu. Wot lěta 1957 do 1971 bě we Wojerecach muzej za serbske ludowe wuměłstwo. „Na stawizny móže město horde być“, Gabriela Linakowa wuzběhuje. Wot lěta 2010 běše wona čestnohamtska społnomócnjena za Serbow we Wojerecach. We hłownym powołanju dźěłaše maćernorěčna Serbowka a dźensniša wuměnkarka wot lěta 1996 pola města jako wěcywobdźěłarka za financy a hospodarske naležnosće we wobłuku twarstwo, twarski dohlad, wuwiće města, twarjenja a ležownosće kaž tež wysoko- a hłubokotwar. Nětko je čas za bilancu. Z Gabrielu Linakowej rozmołwjał je so Andreas Kirschke.
Knjeni Linakowa, po dwanaće lětach přestanjeće jako społnomócnjena za Serbow, Diana Karbe Waše zastojnstwo přewozmje. Što Was hnuje při rozžohnowanju?
Gerd-Uwe Stettnisch (1), Matthias Schumann (1), Gernot Menzel (3), ...
Wukrajny semester w třiróžku stolicow
1. wobroćena pyramida – Słowakski narodny rozhłós – wšědnje po puću na čitanja widźał
2. wid z Bratislawskeho hrodu přez Dunaj na tamny dźěl města
3. skupinski wobraz wukrajnych studentow při wulěće na Devínski hrad
4. wuhlad z małych Karpatow na Bratislawu – běch husćišo w małych Karpatach pućować
5. wojerski pomnik sowjetskich wuswobodźerjow (Wobraz nasta krótko po tym, zo je Ruska Ukrainu nadběhowała. Na tute wašnje su
wobydlerjo Bratislawy přećiwo wójnje protestowali.)
6. wopyt koparskeje hry w Budapesće z komilitonom
Před někotrymi měsacami, dokładnje 9. małeho róžka
tutoho lěta, podach so na wulki dyrdomdej do wukraja. Cil běše kusk hinašeho razu – Bratislawa - stolica Słowakskeje. Sym so z wotpohladom za tutón cil rozsudźił, kiž bě za přichodne měsacy moje doma.
Kermušne reje w Radworju
Jakub Wowčer moderěrowaše
a recitowaše někotre basnje Zejlerja.
Milena Wowčerjec zanjese cyłkownje pjeć spěwow zhromadnje z hudźbnikami kolektiwa Trio a kumple.W koronapandemiji, hdyž su na wsach lědma
swjedźenje byli, přetwarjachu Radworski hosćenc
„Meja‟. Mjez druhim saněrowachu a přerjadowachu swjedźensku žurlu, na kotrejž wotmě so 12. nazymnika prěni zjawny event po dołhim času. Po premjerje spočatk septembra w Stróži a dalšim předstajenju spočatk nowembra w Budyšinje pokazachu tam třeći a zdobom posledni raz hudźbno-literarny program „Zejler & Kocor Reloaded‟. Program bě serbski
hudźbny kolektiw Trio a kumple składnostnje lěta
Zejlerja a Kocora na nohi stajił. Syman Hejduška za bijadłom, Jan Brězan za klawěrom kaž tež basist
Philipp Hertrampf a gitarist Florian Naegeli interpretowachu někotre twórby serbskeju wótčincow, kaž „Dźewjaty dźeń lipa kćě‟, „Pod běłej brězyčku‟ abo „Róža słuša do wěnca‟. Poboku bě jim spěwarka
Milena Wowčerjec, kotraž je posledni mjenowany spěw njedawno tež za Serbski rozhłós nahrawała. Po
Tójšto serbskich projektow mytowanych
W Kamjenicy buchu njedawno dobyćerjo simul+ „Ćin sobu‟ – wubědźowanja wosobinsce mytowani. Wjace hač 500 projektow su z wjetšimi abo mjeńšimi pjenježnymi darami Sakskeho idejoweho wubědźowanja poćesćili. Tež tójšto Serbow, mjez nimi šwita młodostnych, bě mjez dobyćerjemi – primarnje w kategoriji „Žiwa dwurěčnosć‟. Serbska murja doby na přikład fonds za kwisowe wubědźowanje, Chróšćanski młodźinski klub za bičwolejbulowe polo, Syman Hejduška za dujerski festiwal w Hórkach „KrassBrass‟, Matej Dźisławk za Studijo Lipsk abo tež Luiza
Nowakec za projektny wječor za studowacych a alumnow. Klětu chcedźa zaso hornc z fenkami za nowe ideje napjelnić a wudać. tekst a fota:
Clemens Šmit
Kulowscy šulerjo w Berlinje pobyli
15 serbsce wuknjacych šulerjow z dźewjateho a dźesateho lětnika Kulowskeje wyšeje šule „Korla Awgust Kocor‟ poda so do oktoberskich prózdnin na ekskursiju do Berlina. Přewodźałoj staj šulerjow šulska wjednica knjeni Leschowa a šulski socialny dźěłaćer knjez Schwaba. Hižo w předpolu běchu so młodostni z dźěławosću Zwjazkoweje rady zaběrali a tuž twarjenje blisko Podstupimskeho naměsta tež wopytachu. Při tym sami pytnychu, zo swobodnje rěčeć a argumentować scyła tak jednorje njeje.
Wot zwjazkoweje rady dźěše podłu Berlinskeje murje přez Podstupimske naměsto k „Futuriumej‟ – interaktiwnemu muzejej,
w kotrymž mějachmy wjedźenje a hdźež so pozdźišo ze sćěhowacym prašenjom zaběrachmy: „Kak chcemy w přichodźe žiwi być?‟. Dale wobhladachmy sej spektakularnu show swěcow při Braniborskich wrotach a wužichmy móžnosć, sej wot kuple zwjazkoweho sejma wječorny Berlin wobhladać.
Na druhi dźeń podachmy so z podzemskej a tramwajku do kanclerskeho zarjada. Po krutych wěstotnych kontrolach a powučenju
Wosebity hudźbny projekt w syći hižotójšto klikow žnjał
fota: Matej Dźisławk
Skupina Astronawt, kotrejž přisłušeja Matej Dźisławk,
Jurij Hantuš a Oliver Böhm, je předewšěm tež přez
swoje mnohostronske hudźbne wideja znata. „Cyle nowe a wosebite nazhonjenje”, kaž tući třo wuzběhnu, běštej spěwnej widejej, kotrejž stej njedawno w kooperaciji
z orchestrom Serbskeho ludoweho ansambla nastałoj. Produkciju „Ta ćma‟ ze spěwarku Milenu Wowčerjec
a rapperom Pětrom Dźisławkom jako Lil Handrij předstajichu prěni króć na 70. jubileju SLA. 23. oktobra
wozjewichu Astronawća w rjedźe wosebiteho projekta dalši titul, pod mjenom „Ha widźu-li‟, kotryž bazuje na teksće Handrija Zejlerja, je pak swójska kompozicija.
Wo pozadkach hudźbneho projekta powěda Matej Dźisławk: „Rozhłosownik a kolega Jakub Wowčer bě za format MDR Kultur přinošk wozjewił, hdźež su mjez druhim SLA kaž tež produkcije našeje hudźbneje skupiny tematizowali. Jako rjekny intendant Tomas Kreibich-
