Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 27 Februar 2019

Wutroba a motor Łužicy

Choćebuz. Braniborske krajne knje­žerstwo ma dobre wuwiće Choćebuza za kluč­ strukturneje změny po cyłej Łu­žicy. Město je „wutroba a motor“ tohole procesa, kaž je to ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) po zhromadnym posedźenju kabineta wčera „na městnje“ z čołom radnicy delnjołužiskeje metropole pod wyšim měšćanostu Holgerom Kelchom (CDU) wujasnił.

Němske wudaće premjeru měło

Drježdźany. Benedikt Dyrlich je wčera w Literarnym domje wila Augustin němsku wersiju swojeje biografiskeje zběrki dokumentow, listow a dźenikowych zapiskow „Doma we wućekach 1“ předstajił. Čitanje w sakskej stolicy bě zdobom knižna premjera w Ludowym nakładni­stwje Domowina wušłych memoarow serbskeho basnika a publicista.

Wusud UNO wo kupach Chagos

Wolontarka Budyskeho Serbskeho muzeja Rebecca Wöppelowa (nalěwo) je dźěćom wčera we wobłuku wosebiteho prózdninskeho zarjadowanja „Dyrdomdej w srjedźowěku“ stare rjemjesła serbsce a němsce rozłožiła, wodźo je po wustajeńcy „Stary lud“. Jutře wuhotuja muzejownicy młodym zajimcam pod hesłom „Ja – wuměłc!“ dalše zabawne dopołdnjo. Foto: SN/Maćij Bulank

Choćebuska zhromadźizna měšćanskich zapósłancow chce na swojim dźensnišim posedźenju jako prěnja komu­na Braniborskeje wustawki wo spě­chowanju serbskeje rěče a kul­tury wobzamknyć.

Choćebuz (SN/at). Aktualny braniborski serbski zakoń bě měšćanskemu zarjad­nistwu delnjołužiskeje metropole z nastorkom, sej na tym zakładźe swójski zawjazk­ tworić. W zamołwitosći běrowa wyšeho měšćanosty Holgera Kelcha (CDU) su hač do januara trěbne předdźěła wukonjeli. Na to su w běhu štyrjoch tydźenjow wšitke wobdźělene gremije naćisk předłohi rozjimali. „Hač na jedyn wuběrk wšitke tamne jednohłósnje za to hłosowachu, zo měšćanski parlament předłohu wobzamknje“, rjekny Choćebuska społnomócnjena za serbske naležnosće Anna Kosacojc-Kozelowa. Runje pak we wuběrku za socialne, runostajenje a prawa mjeńšin běchu šesćo za naćisk, dwaj zapósłancaj so hłosa wzdaštaj.

Ćahańca wo wobdźělenje serbskich mustwow na europeadźe njeje nimo

Budyšin/Choćebuz (SN/JaW). Zarjad Domowiny ma dźěłowu skupinu Euro­peada 2020 wutworić. To je Zwjazkowe předsydstwo Domowiny w njezjawnym dźělu posedźenja 15. februara w Budyšinje rozsudźiło. Kaž předsyda Domowiny Dawid Statnik dźensa na naprašowanje wobkrući ma wuběrk runohódnje z čłonow z Hornjeje a Delnjeje Łužicy wobstać. „Wu­běrk ma přihoty na klětuše wuri­sanje koordinować a mjez druhim fi­nancny koncept nastajić kaž tež wubranku zestajeć a treningi organizować.“

Pozadk rozsuda bě ćahańca wo tym, štó měł Serbow na přichodnych europskich koparskich mišterstwach narodnych mjeńšin klětu pola słowjenskeje mjeńšiny w Korutanskej zastupować. Tež w tym prašenju měła nětko jasnosć knježić. Zwjazkowe předsydstwo bě na minjenym posedźenju w Budyšinje tohorunja rozsudźiło, zo maja so Serbja z jednym muskim a jednym žónskim mustwom na europeadźe wobdźělić. Zdobom matej wobě mustwje runo­hódnje z koparkow a koparjow Hornjeje a Delnjeje Łužicy wobstać.

Prěni wobydlerski hospodarski plan za Wo­jerecy a přisłušace wsy je nimale na cilu. K tomu bě so měšćanska rada wčera wuznała a z wjetšinu hłosow lisći­nu namjetow za etat wobzamknyła.

Wojerecy (AK/SN). „Cyłkownje 180 wobydlerskich namjetow je dóšło, mjez nimi 122 namjetow jednotliwcow, skupin a towarstwow. 92 namjetow Wojerowska měšćanska rada přiwza, dohromady 88 radźićeljo wotpokazachu, dokelž wone budget překročeja, su přepowšitkownje sformulowane, abo su z přewysokimi naslědnimi kóš­tami zwjazane.“ To rozłoži wčera Olaf Dominick, nawoda běrowa wyšeho měšćanosty a čłon dawkoweje skupiny wobydlerski etat, na napraš­o­wanje měšćanskeho radźićela Martina Schmidta (CDU).

Mjeztym hižo dlěje hač 30 lět zaběra so germanistka dr. Hisako Ono z Uniwersity Tokio z bajemi a legendami Němskeje, při čimž wona hłownje transkulturny aspekt wobkedźbuje. Wosebite ćežišćo wědomostnicy su spisy Jacoba a Wilhelma Grimma a w nich zwěčnjena swojorazna symbolika. Mjez druhim je za korjenjemi často a typisce jewjaceho so „ćěmneho němskeho lěsa“ slědźiła a hač do dźensnišeho sahacy woznam tohole wobraza přepytowała.

Kumamoto, Hiroshima a Fukuoka su města, hdźež je so Hisako Ono na polu němčiny akademisce wukmaniła. Wja­core jězby wjedźechu ju do Europy. Tak wobdźěli so na přikład na kongresach germanistow w Parisu a wopytowaše prawidłownje Uniwersitu Göttingen, kotraž bě hižo bratromaj Grimm alma mater. Tamniši rjad publikacijow „Fabula“ sta so z medijom, w kotrymž wona swoje fachowe nastawki wozjewja.

Choćebuz (SN). W Choćebuzu chcedźa policija, město, koparske towarstwo FC Energija Choćebuz, braniborske knježerstwo a wustawowy škit zhromadnje přećiwo prawicarskemu ekstremizmej postupować. Kaž powěsćernja dpa rozprawja, su to zastupjerjo wčera na nowinarskej konferency w Choćebuskej radnicy wujasnili. Woni reagowachu tak na njedawne wuprajenje škitarjow wustawy, kotřiž mjenuja delnjołužisku metropolu „hotspot“ (palnišćo) prawicarskeho ekstremizma w Braniborskej.

Prawicarskoekstremistiskemu potencialej w Choćebuskej kónčinje přiličeja nimale 400 wosobow, w měsće samym něhdźe 170, rjekny wčera Frank Nürnberger, šef braniborskeho wustawoškita. Prawicarskoekstremna scena je wjeleworštowa a saha wot miljeja rockerow hač k dźělam wěstotneho přemysła.

Z pomocu wustawoškita maja so přichodnje tež sobudźěłaćerjo stražneho škita FC Energije přepruwować. W Cho­ćebuzu je hižo něšto tydźenjow měšana patrulja porjadniskeho zarjada a policije po puću, kotraž ma so wo přidatnu wěstotu starać. Wobydlerjo to witaja.

Drježdźany (dpa/SN). W procesu wo­pačneje přisahi dla přećiwo bywšej předsydce AfD Frauce Petry je Drježdźanske krajne sudnistwo, pokazujo na pobrachowace prawniske zakłady wotpokazało, jednanje zastajić. Zakitowar Petry Carsten Brunzel je sudnistwu dźensa zdźělił, zo chcył wo zastajenju jednanja rěčeć. Sudnik Christian Linhardt wujasnja, zo to w tym padźe po chłostanskoprocesowym porjedźe do prašenja njepřińdźe.

Kardinal Pell zajaty

Melbourne (dpa/SN). Po zasudźenju splažneho znjewužiwanja njepołnolět­neju dla su bywšeho financneho šefa Vatika­na, kardinala Georgea Pella zajeli. Sudnistwo w awstralskim Melbournje je wu­kazało, zo dyrbi 77lětny najebać swoju­ starobu a swój strowotniski staw do jastwa. Sudnicy maja za dopokazane, zo je Pell swój čas jako arcybiskop dweju 13lětneju hócow znjewužiwał. Pellej hrozy jastwo hač do 50 lět. Wón wšitke wumjetowanja dale wotpokazuje.

Trump a Kim so schadźujetaj

W Berlinskim zwěrjencu su wčera młodeho běłeho mjedwjedźa a jeho mać Tonju medijam předstajili. Mała mjedwjedźica, kotraž­ nima hišće žane mjeno, je so 1. decembra narodźiła a so wot toho časa derje wuwiwa. Wopytowarjo smědźa sej ju w měrcu­ prěni raz wobhladać. Zwěrjenc nadźija so wulkeho nawala zajimcow. Foto: dpa/Steffen Freiling

Wosrjedź awtodróhi A 3 porodźiła je žona swoje dźěćko njedaloko bayerskeho Regensburga. Mandźelskaj běštaj po puću do porodoweje chorownje, jako so hro­na započachu. Muž při awtodróhowym twarnišću zasta a zawoła nuzoweho lěkarja. Jako tón dojědźe, bě so hólčk z mjenom Karl hižo narodźił. Policisća běchu jemu na swět pomhali. Dalše daty wo młodej swójbje woni njetrjebachu, z wida policije dźě njebě pad relewantny.

Golf hrajacy prezident Donald Trump budźe jedna z atrakcijow lětušeho karnewala róžowu póndźelu w Kölnje. To su wčera hižo raz připowědźili, předstajejo někotre wozy wulkeho póstniskeho ćaha. Tež zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a francoski prezident Emmanuel Macron budźetaj sej kritiku lubić dać dyrbjeć. Woprawdźe łoskoćiwe temowe wozy wšak hakle póndźelu wuhladamy.